تریپیتاکا

تریپیتاکا (به انگلیسی: Tripiṭaka) یا تیپیتاکا (به انگلیسی: Tipiṭaka) یا پالی کانن (به انگلیسی: Pali Canon) یا سه سبد اصطلاحی سنتی برای کتاب مقدس بوداییان است.[1][2] این کتاب یا متون، منبع متعارف مورد احترام و به‌طور انحصاری معتبر در کیش تراواده بوداگرایی است. کیش مهایانه بوداییان نیز این متون را محترم می‌شمارند و معتبر می‌دانند اما بر خلاف پیروان تراواده برای متون مختلف مشتق از آن و تفسیرهایی که بعدها شکل گرفته‌اند نیز احترام قایل هستند.[1][3]

قالب چوبی تریپیتاکا کوریانا در معبد هائینسا در کره جنوبی.
معادل‌های
تریپیتاکا
انگلیسیTripiṭaka، Three Baskets
پالیTipiṭaka
سانسکریتत्रिपिटक
Tripiṭaka
بنگالیত্রিপিটক
برمه‌ایပိဋကတ် သုံးပုံ
[pḭdəɡaʔ θóʊɴbòʊɴ]
چینی三藏
(پین‌یین: sānzàng)
ژاپنی三蔵 (さんぞう)
(rōmaji: sanzō)
خمرព្រះត្រៃបិដក
کره‌ای삼장 (三臧)
(RR: samjang)
سینهالیත්‍රිපිටකය
تایلندیพระไตรปิฎก
ویتنامیTam tạng
فهرست موضوعات بودایی

تاریخچه

تریپیتاکا بین حدود سال ۵۰۰ پیش از میلاد تا آغاز سده اول میلادی شکل گرفته و به احتمال زیاد برای نخستین بار در قرن اول پیش از میلاد نوشته شده‌است.[3]

سه بخش

هر گروه از بوداییان خرده فرهنگ خاص خود را برای معبد خود دارند که توسط سانگها نوشته شده‌است.

هر مجموعه متشکل از ۳۲ کتاب در سه بخش یا سبدهای آموزه است:

  1. سبد انتظار نظم و انضباط از راهبان (Vinaya PiṭakaVinaya Piṭaka)؛
  2. سبد گفتمان (Sūtra Piṭaka ،Nikayas)
  3. سبد ویژه دکترین (Abhidharma Piṭaka).[1][3][4]

به‌ویژه ساختار رفتاری و اخلاقی فضایل سبد نخست به برخی قسمت‌های دارماسوسترا (Dharmaśāstra) در متون هندو شباهت دارد.[5]

زبان

بسیاری از تریپیتاکاهای موجود به زبان پالی برخی به زبان سانسکریت و برخی هم به دیگر زبان‌های آسیایی هستند.[4]

جستارهای وابسته

پانویس
  1. Tipitaka Encyclopedia Britannica (2015)
  2. "Buddhist Books and Texts: Canon and Canonization."
  3. Barbara Crandall (2012). Gender and Religion, 2nd Edition: The Dark Side of Scripture. Bloomsbury Academic. pp. 56–58. ISBN 978-1-4411-4871-1.
  4. Richard F. Gombrich (2006). Theravada Buddhism: A Social History from Ancient Benares to Modern Colombo. Routledge. p. 4. ISBN 978-1-134-21718-2.
  5. Oskar von Hinuber (1995), Buddhist Law according to the Theravada Vinaya: A Survey of Theory and Practice, Journal of International Association of Buddhist Studies, volume 18, number 1, pages 7-46

منابع
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ تریپیتاکا موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.