استاد ممتاز
استاد ممتاز یا استاد دائم (به انگلیسی: Academic tenure) نام یک جایگاه علمی در محافل دانشگاهی است که در آن پایداری مادامالعمر پیشهٔ فرد، تضمین میشود. مقام استاد ممتاز، یکی از معیارهای رایج در دانشگاهها برای سنجش میزان پیشرفتِ یک مدرس در حوزهٔ کاریِ خودش است.[1]
هدف و ایدهٔ داشتن این جایگاه این است که پشتوانه و امنیت روانی را برای پژوهشگر تضمین کنند تا با خیال آسوده ایدههای تازه را مورد بررسی قرار دهد، بدون آنکه نگران فشارهای اجتماعی و موارد مشابه باشد و نیازی نداشته باشد در مورد چگونگی صرف زمانش به دیگران پاسخگو باشد. ازآنجاکه این سمت مادامالعمر است، گرفتن آن فرایندی دشوار و دقیق است و نامزد باید مدارج مختلفی را کسب کردهباشد. پیش از پذیرش، سوابق و پروندهٔ فرد و احتمالاً معرفان و پیشنهادهای بیرون از مؤسسه، موشکافانه بررسی میشود و کمکهایی که او به زمینهٔ علمیاش در آن بخش دانشگاهی کرده (پژوهشها، سابقهٔ تدریس و خدمات) در نظر گرفته میشود و پس از گذشت از مراحل گوناگون، فرد را بهعنوان «استاد دائم» معرفی میکنند. فرایند محروم کردن استاد دائم نیز برای دانشگاه پیچیده، سخت و رنجآور است و بنابراین، مؤسسات در اعطای آن دقت زیادی به خرج میدهند.[2]
استادی ممتاز در ایران
بالاترین رتبه دانشگاهی در ایران استادی ممتاز یا استادی دایمی است در هر یک از سیستمهای آموزشی بنا به نوع سیستم دانشگاهی و آموزشی این رتبه دانشگاهی متفاوت است.
در ایران سمت استاد ممتاز برابر با (به انگلیسی: Academic tenure) برابری میکند و استاد ممتاز تا دو دوره ۵ ساله از بازنشستگی معاف میشود و میتواند برای دوره دکترا با تشخیص خود بدون آزمون دانشجوی دکترا جذب کند.[3]
شرایط احراز سمت استاد ممتاز در ایران
برخی از شرایط لازم برای کسب کرسی استادی ممتاز دانشگاه عبارت است از داشتن حداقل ۱۰۰ استناد معتبر در سطح بینالمللی برای رشتههای علوم تجربی یا ۵۰ استناد معتبر برای رشتههای علوم انسانی و استاد راهنمایی حداقل ۱۰ دانشآموخته در سطح دکترای تخصصی و ۲۰ دانشآموخته در سطح کارشناسی ارشد، حداقل ۱۰ سال سابقه تدریس و تحقیق موفق پس از نیل به مرتبه استادی.
از جمله افرادی که سمت استادی ممتاز را در دانشگاههای ایران کسب کردهاند میتوان به بیژن دواز، رضا داوری اردکانی، محمدرضا شفیعی کدکنی، محمدرضا عارف، علی خیرالدین نظامالدین امیری، سیدتقی اخوان نیاکی، فریدون دواچی بهادر اعلمی هرندی، اردشیر قوام زاده، علی کاوه ، دکتر محمد جعفر یاحقی، دکتر محرم حبیب نژاد کورایم استاد ممتاز دانشکده مکانیک دانشگاه علم و صنعت،بیژن رشیدیان [4]و … اشاره کرد.[5][6][7] انتخاب این استادان با پیشنهاد ریاست دانشگاه و بررسی و تأیید شورای انتخاب استادان ممتاز صورت میگیرد.
جستارهای وابسته
منابع
- Huer, Tenure for Socrates: A Study in the Betrayal of the American Professor, 6.
- Krantz, A Mathematician's Survival Guide: Graduate School and Early Career Development, 95.
- «نحوه انتخاب «استاد ممتاز» دانشگاهها تشریح شد». ایسنا. دریافتشده در ۹ ژانویه ۲۰۱۷.
- «انتخاب دکتر رشیدیان به عنوان استاد ممتاز دانشگاه صنعتی شریف». Sharif University of Technology |Electrical Engineering Department. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۷-۱۱.
- «تقدیر از دکتر عارف به عنوان استاد ممتار و پژوهشگر برتر دانشگاه شریف+تصاویر». امید نامه. دریافتشده در ۹ ژانویه ۲۰۱۷.
- «پژوهشگران برتر: درجه استاد ممتازی برای چهار استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران». دریافتشده در ۹ ژانویه ۲۰۱۷.
- «اسامی - دانشگاه علم و صنعت ایران - دانشگاه علم و صنعت ایران». civil.iust.ac.ir. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۳-۲۰.
- Huer, Jon (1991). Tenure for Socrates: A Study in the Betrayal of the American Professor. Greenwood Publishing Group. ISBN 978-0-89789-244-5. Retrieved 2013-08-07.
- Krantz, Steven George (2003). A Mathematician's Survival Guide: Graduate School and Early Career Development. American Mathematical Soc. ISBN 978-0-8218-3455-8. Retrieved 2013-08-07.