ارد یکم
ارد یکم (بصورت Urud I نیز تلفظ می شود; پارتی: 𐭅𐭓𐭅𐭃 Wērōd/Urūd) از سال ۷۵ تا ۸۰ پیش از میلاد مسیح پادشاه اشکانیان بود. او پسر و وارث گودرز یکم بود (حدود ۹۱ پ.م - ۸۷ / ۸۰ پ.م)، وقایع سلطنت او نسبتاً مبهم است. تاج و تخت او ممکن است در ۸۷ پ.م - ۸۰ پ.م توسط عموی احتمالی مهرداد سوم غصب شده باشد، با این حال، اطلاعات زیادی در این زمینه در دسترس نیست. از فعالیتهای نظامی وی در سال ۷۸ پ.م، معلوم است که ارد یکم تسلط اشکانیان بر الیمائی که از ۸۱/۸۰ پ.م مستقل بود را دوباره برقرار کرد.
ارد یکم 𐭅𐭓𐭅𐭃 | |
---|---|
شاه بزرگ ارشک | |
پادشاه شاهنشاهی اشکانی | |
سلطنت | ۸۰ پ.م – ۷۵ پ.م |
پیشین | گودرز یکم مهرداد سوم (؟) (رقیب سلطنت) |
جانشین | سیناتروک |
درگذشته | ۷۵ پ.م |
همسر(ان) | اِسپوبَرزه |
دودمان | خاندان اشکانی |
پدر | گودرز یکم |
مادر | آریازاد (؟) |
دین و مذهب | آیین زرتشت |
بعداً ارد یکم تاج و تخت شاهی را در مقابل شاهزاده پیر اشکانی سیناتروک که متعلق به شاخه ای متفاوت از خانواده سلطنتی اشکانی بود، از دست داد.[1]
نام
در کتیبه سهزبانه کعبه زرتشت به یونانی اورُد (Οὐορωδ) و به پارسی میانه ویرود (𐭥𐭩𐭥𐭥𐭣) و پارتی ورود (𐭅𐭓𐭅𐭃) نوشته شدهاست. در پارسی میانه به شکل ویروی نیز ضبط شدهاست. ریشهشناسی نام مورد اختلاف است.[2] در فارسی ویرو نام شخصیتی در منظومه ویس و رامین است، که داستان آن منشأ پارتی دارد.[3]
پانویس
- خدادادیان، اردشیر، اشکانیان، منصور ۱۳۸۰
- Marcato, Enrico (2018). Personal Names in the Aramaic Inscriptions of Hatra. Università Ca’ Foscari Venezia. ISBN 978-88-6969-233-8.
- Al-Rayḥānī, ʿAlī B. ʿUbayda (2006). Persian Wisdom in Arabic Garb (2 vols): ʿAlī b. ʿUbayda al-Rayḥānī (D. 219/834) and his Jawāhir al-kilam wa-farāʾid al-ḥikam. Translated by Moshen Zakeri. Brill. p. 147. ISBN 9789047418757.
منابع
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ ارد یکم موجود است. |
- پیرنیا، حسن (مشیرالدوله)، ایران باستانی، دنیای کتاب ۱۳۶۲ ص ۲۲۸