آموزش فلسفه
آموزشِ فلسفه شامل تدریس و یادگیری علم فلسفه و همچنین پژوهش دربارهٔ آن است. این مقوله با فلسفهٔ آموزش و پرورش تفاوت دارد.
آموزش این علم معمولاً به ۴ مرحله اصلی تقسیم می‌شود:
- سطح پیش‌دبستانی (مانند پیش‌آمادگی، مهدکودک) و دبستانی؛ فلسفه برای کودکان
- سطح پایین (مانند مدرسه‌های راهنمایی) و دوره متوسطه (مانند دبیرستان‌ها)
- سطح بالای آموزشی (مانند کالج‌ها و دانشگاه‌ها)
- سطح پیشرفتهٔ آموزشی
در همهٔ کشورها آموزش فلسفه در همهٔ سطح‌های آموزشی ارائه نمی‌شود و در برخی از کشورها، درس فلسفه عملا از کل برنامهٔ درسی غایب است.
رویکردهای نظری به آموزش فلسفه
پرسش‌های نظری دربارهٔ آموزش فلسفه در مدارس، دستکم از زمان امانوئل کانت و گئورگ ویلهلم فریدریش هگل مورد بحث بوده‌است. این مبحث در آلمان مدرن در دهه ۱۹۷۰ به ظهور دو رویکرد رقیب منجر شد:
- رویکرد سنتی‌تر، رویکرد متن‌گرای Wulff D. Rehfus
- رویکرد مدرن‌تر، رویکرد دیالوگ‌گرا یا گفتگوگرای Ekkehard Martens.
رویکردهای تازه‌تری به دست Karel van der Leeuw و Pieter Mostert و همچنین رولاند هِنکِه [1] ایجاد شده‌است.
مشابه همین تقسیم‌بندی بین سنت‌گرایان و مدرنیست‌ها را در فرانسه نیز توان یافت، از یک سو Jacques Muglioni و ژاکلین روس قرار داشتند، و در سوی دیگر France Rollin و Michel Tozzi.
در برخی کشورها مانند ایتالیا آموزش فلسفه به‌طور سنتی تاریخ‌گرا است و در درس تاریخ اندیشه تدریس می‌شود.
ژورنال تخصصی آموزش فلسفه (نشریه) به مسایل آموزش فلسفه در سطح کالج‌ها و دانشگاه‌ها می‌پردازد.
از روش‌های آموزشی در فلسفه، روش سقراطی و هرمنوتیک را می‌توان نام برد. تأثیرِ پرورشیِ آموزش فلسفه نیز مورد توجه پژوهشگران این حوزه و فیلسوفان آموزش و پرورش است.
پانویس
- Roland W. Henke
منابع
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Philosophy education». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۱.
پیوند به بیرون
- چگونه فلسفه بخوانیم؟
- درباره آموزش فلسفه
- چگونگی خواندن و نوشتن مطلب فلسفی
- بونسکو (گروه نویسندگان)، فلسفه: مکتب آزادی. آموزش فلسفه و یادگیری فلسفیدن: وضعیت و دورنما.، بخش امنیت بشر، دموکراسی و فلسفه، جبهه علوم اجتماعی و انسانی، پاریس: انتشارات یونسکو، ۲۰۰۷.