گاه‌شمار جهان
گاه‌شمار جهان رویدادهای کیهانی را بر اساس نظریهٔ علمی مهبانگ توصیف می‌کند. زمان در این گاه‌شمار بر حسب پارامتر زمان همراه بیان می‌شود.
| نوشتاری از مجموعه‌ی |
| کیهان‌شناسی فیزیکی |
|---|
 |
|
رصدها نشان می‌دهند که جهان حدود ۱۳٫۷ میلیارد سال پیش با اتفاق افتادن چند انفجار بزرگ آغاز شد. از آن زمان، تحول عالم از سه مرحله گذشته است. جهان بسیار آغازین، که هنوز به خوبی دانسته نشده است، به چند ثانیهٔ آغاز عالم می‌گویند که در آن جهان آن‌قدر داغ بود که انرژی ذرات بیشتر از انرژی‌های در دسترس در شتاب‌دهندههای امروزی روی زمین است. به همین دلیل، به جز ویژگی‌های اصلی این دوره که مهبانگ پیش‌بینی می‌کند، جزئیات آن هنوز دانسته نشده است.
پس از آن، تحول جهان بر پایهٔ فیزیک ذرات پیش رفت. در این دوره نخستین فوتونها، الکترونها و نوترونها ساخته شدند و سرانجام هسته‌ها و اتمها شکل گرفتند. تابش زمینه کیهانی نیز با ساخته‌شدن هیدروژن آغاز شد.
سپس مادهٔ عالم فشرده شد تا ستارهها ساخته شوند. در پایان کهکشانها، اختروشها، خوشه‌های کهکشانی و ابرخوشهها ساخته شدند.
دربارهٔ سرانجام کیهان نظریه‌های گوناگونی پیش نهاد شده است.