کاروان‌سرای دالکی

کاروانسرای دالکی (دشتستان)، واقع در شهر دالکی از توابع بخش مرکزی شهرستان دشتستان یکی از آثارهای تاریخی و از نقاط دیدنی استان بوشهر در جنوب ایران است. فاصله کاوانسرا دالکی تا شهر بوشهر حدود ۹۵ کیلومتر می‌باشد و بین دو کاروانسرای بزرگ برازجان در دشت و کاروانسرای الحاق پل مشیر در منطقه کوهستانی در فاصله ۱۵ کیلومتری شمال دالکی واقع شده‌است.[1]

آثار زیبایی این کاروانسرا در ۲۳ کیلومتری شمال شهر برازجان و در کنار راه قدیمی شیراز به بوشهر و در وسط «شهر دالکی» بر جای مانده‌است، این بنا ازاواخر دورهٔ قاجاریه وجود دارد و به نام کاروانسرای «دالکی» معروف است. این اثر ارزشمند به دستور مشیرالدوله والی وقت فارس و توسط شخصی به نام محمد رحیم بنا شد. این کاروانسرا از جمله بناهای حیاط دار چهار ایوانی است که فرم رایج معماری وقت در آن رعایت شده‌است. حیاط مرکزی آن دارای ابعادی در اندازه ۷/۳۰ × ۳۰/۶۰ است. پیرامون کاروانسرا دو ردیف بنا وجود دارد که در بخش پیشین اتاقهایی موجود است که بدون واسطه به داخل حیاط راه می‌یابند. این اتاق‌ها یک اتاقک کوچک را نیز در پیش دارند. در بخش پشتی تالارهای ستون داری است که به منظور نگهداری چهار پایان یا اصطلاحاً اصطبل ایجاد شده‌است. عمده مصالح تشکیل دهنده آن قلوه سنگ‌های رودخانه‌ای و ملات گچ است. در چهار گوشه بیرونی کاروان سرا برج‌هایی قرار گرفته که به وسیله درگاه کوچکی به فضای داخلی کاروان سرا راه پیدا می‌کردند. این برج‌های مدور دارای تزیینات گچبری هستند. به منظور دید پاسداران کاروان سرا، روزنه‌هایی در این برج‌ها منظور شده‌است. این بنا که در یک طبقه بوده در چندین مرحله مورد مرمت واقع شده‌است. لازم است ذکر شود که این اثر تاریخی به شماره ۲۰۸۳ در شماره آثار ملی کشور به ثبت رسیده‌است.