هیدج

هیدج یکی از شهرهای شهرستان ابهر است و از شرق به خرمدره متصل می‌شود زبان مردم این شهر ترکی آذربایجانی است. این شهر زادگاه حکیم هیدجی که یکی از شاعران بزرگ استان بوده است و رهگذر هیدجی که او نیز از شاعران نامداری بوده است.[4]

هیدج
کشور ایران
استانزنجان
شهرستانابهر
بخشهیدج
نام(های) پیشینهودج- هیه
سال شهرشدن۱۳۶۱
مردم
جمعیت۵۳،۸۴۰ نفر (۱۳۹۹)
جغرافیای طبیعی
ارتفاع۱٬۶۲۷ متر[1]
اطلاعات شهری
تأسیس شهرداری۱۳۶۱[2]
ره‌آوردکفش، محصولات کشاورزی
پیش‌شمارهٔ تلفن۰۲۴[3]
وبگاهشهرداری هیدج
شناسهٔ ملی خودرو ایران۹۷ب
کد آماری۱۵۳۱
هیدج

جمعیت

این شهر واقع در بخش مرکزی شهرستان ابهر، بر اساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۰، جمعیتی بالغ بر ۵۳٬۰۰۳ نفر، متشکل از ۳۰٬۶۶۱ مرد و ۲۲٬۳۴۲ زن در قالب ۱۳٬۷۶۴ خانوار داشته‌است. [5] این شهر در بین شانزده شهر استان رتبه پنجم جمعیتی بعد از مراکز شهرستان‌های زنجان، ابهر، خرمدره و قیدار (خدابنده) را داراست.

صنایع

شهر هیدج از بزرگترین تولیدکنندگان کفش کشور می‌باشد(یکی از سه قطب تولید کفش در ایران) که البته در زمینه تولید کفش بچه گانه مقام اول را در کشور دارد شهرک صنعتی هیدج دارای شرکت‌هایی تولیدی در زمینه بسته‌بندی و بوجاری حبوبات و غلات (شرکت بزرگ به آفرید) و خوراک دام - تولید لوله - سیم و کابل - صنایع چوب دستمال کاغذی(شرکت پر پرواز) و… می‌باشد.

همچنین هیدج در سال‌های اخیر دارای چند کارخانه بزرگ ریسندگی و بافندگی بوده که به دلیل نبود علم و منابع همگی از چرخه تولید خارج شده‌اند

دانشگاه آزاد اسلامی واحد هیدج

پیشینه - وضعیت

این شهر دارای حوزهٔ علمّیهٔ دینی است که قدمت بنای آن به بیش از 180 سال می‌رسد (مدرسه علمیه هیدج مربوط به اواخر دوره قاجار است و در شهرستان ابهر هیدج، داخل شهر واقع شده و این اثر در تاریخ ۲ شهریور ۱۳۷۸ با شمارهٔ ثبت ۲۳۸۷ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.) و در دوران فعالیت خود منشأ خیر و برکت فراوان بوده و مردان فاضل و ادبای فر هیخته‌ای را در دامان خود پرورده‌است که از جملهٔ آنان می‌توان به مرحوم حکیم هیدجی، مرحوم ملا غلامرضا اصولی، مرحوم ملا نظر علی هیدجی، مرحوم حاج ملا محمد حسین فخیمی (معروف به حاج آخوند) مرحوم حاج شیخ عبدالرحمان محمدی، مرحوم حاج شیخ فضایل فاضلی و شیخ کاظم صدیقی شیخ فرج اله واعظی و … اشاره کرد. این شهر دارای افراد رده بالایی در عرصه سیاست و نظامی و فرهنگی و مذهبی همچون امیر سرتیپ آراسته معاون اماد اجا و شیخ یونس صالحی و مصطفی مرسلی، دکتر اصغر مهاجری و ادبا و شاعرانی مانند ملا محمد علی معروف به حکیم هیدجی، عوضعلی صالحی معروف به رهگذر هیدجی و شاعرانی چون ملا قربان مرسلی، علی کیانی (کیان)، محمدرضا هادی نیا(هادی )، نعیمه مرسلی (ن.م. رها) می‌باشد .

در گذشته مردمان آن را «هیه» می‌نامیدند که در آن دروازه و کاروانسرا برای استراحت کاروان بوده، نام هیدج از هودج یا محمل گرفته شده که در زمان‌های گذشته برای حمل بزرگان استفاده می‌شده، (نام هیدج را با هودج (کجاوه) سنجیده‌اند ولی این نام به صورت هودژ (شکلی از هودج) به معنی محل دژ خوب است.) قدمت این شهر به زمان‌های دور برمی گردد ولی از زمانی که دختر شاه خدابنده سلطان محمد خدابنده که مقبره آن در گنبد سلطانیه است، هنگام عبور از آن شهر که آن زمان روستایی دور بوده، دخترش دچار بیماری شدیدی شده و بعد از مداوا در همان مکان فوت می‌کند. از آنجا که این منطقه آب و هوایی بسیار مطبوع داشته در همان‌جا دخترش را دفن و مقبره‌ای زیبا از سنگ مرمر سفید برایش می‌سازد که مقبره و سنگ قبر به سرقت رفت و مابقی آرامگاه به دست شهردار وقت تخریب شد که این محل به هی مردان معروف بود که اکنون دوباره ساخته شده است.

این شهر دارای حوزهٔ علمّیهٔ دینی ات که قدمت بنای آن به بیش از یک ونیم قرن می‌رسد که از استادان معروف آن می‌توان به ملا علی جان اشاره نمود.

جمعیت هیدج در سال ۱۳۴۵ در حدود (۴۷۰۰ نفر) در سال ۱۳۵۵(۶۲۱۲ نفر) در سال ۱۳۶۵ (۹۱۰۷نفر) در سال ۱۳۷۵ (۱۰۷۲۷ نفر) بوده‌است و نسبت جمعیت شهری هیدج نسبت به شهرستان به ترتیب ۱۵درصد، ۱۰ درصد، ۹در صد بوده‌است که یک سیر نزولی داشته‌است. هیدج مساحت این شهر در حدود ۵ کیلومتر مربع و ارتفاع آن از سطح دریا ۱٬۶۲۷ متر است. به دلیل وجود شیب و کوه‌های شمالی و جنوبی این شهر دارای منابع آب زیادی می‌باشد و به دلیل وجود منابع آب سطحی و زیر زمینی فعالیت‌های کشاورزی رونق زیادی دارد و به لحاظ آب هوایی جزء اقلیم خیلی سرد. معتدل می‌باشد.

این شهر به لحاظ تقسیمات سیاسی اداری در دهه‌های گذشته دچار تحولاتی گردیده، به‌طوری‌که از سال۱۳۵۷جزء شهرستان ابهر بوده و با تغییراتی که در سال۱۳۷۶در تقسیمات سیاسی اداری شهرستان رخ داد خرمدره از ابهر منتزع و با الحاق شهر هیدج و روستاهای همجوار، شهرستان جدیدی بدون لحاظ کردن ویژگی‌های طبیعی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی شکل گرفت بار دیگر در سال ۱۳۷۸ این شهر از شهرستان خرمدره منتزع و به شهرستان ابهر الحاق گردید.

با به وجود آمدن این تغییرات در تقسیمات سیاسی اداری منطقه و تغییر مرزها و رقابت بین شهرهای منطقه به ویژه مراکز این دو شهرستان، هیدج به دلیل شرایط ذکر شده دچار دستخوش تغییراتی در خصوص زیر ساخت‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شد. به‌طوری‌که شهر هیدج از قدیم‌الایام به عنوان مرکز تجاری و خدماتی و فرهنگی منطقه عمل می‌نمود و حوزه نفوذ آن نه تنها شهرها و روستاه‌های همجوار بلکه مناطق خدابنده، سلطانیه و طارم را نیز شامل می‌شد.

منابع

[6]منابع ==

  1. «پایگاه جستجوی نامهای جغرافیایی». ۱۹۰۱-۰۳-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۴-۱۰-۳۱.
  2. «بانک اطلاعات تقسیمات کشوری». ۱۹۰۱-۰۳-۱۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ ژوئیه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۱۴-۱۰-۳۱.
  3. «جدول هم کدسازی تلفن ثابت کشور». پرتال مخابرات گیلان. بایگانی‌شده از اصلی در 31 اكتبر 2014. دریافت‌شده در 2014-10-29. تاریخ وارد شده در |archive-date= را بررسی کنید (کمک)
  4. «هیدج و جاذبه‌های گردشگری و دیدنی و طبیعی و مذهبی و تاریخی و دیدنیهای هیدج». بایگانی‌شده از اصلی در ۲ فوریه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱ فوریه ۲۰۱۸.
  5. «نتایج سرشماری – جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری ۱۳۹۰» (اکسل). درگاه ملی آمار.
  6. «هیدج - دیکشنری آنلاین آبادیس» مقدار |نشانی= را بررسی کنید (کمک). Abadis Dictionary. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۰۲.
  • انتشارات قم، ملا محمد علی عسگری، دیوان اشعار. تهران: نشر، ۱۳۷۰.
  • عوضعلی صالحی، دیوان رهگذر هیدجی جلد اول و دوم، فایل در فایل. چاپ دوم تهران: نشر سلسال۱۳۸۶،
  • نسیمی از ابهررود، انجمن شعرا ۱۳۷۰، ص ۱–۲
  • دیوان حکیم هیدجی، انتشارات قم ۱۳۶۵
  • دیوان رهگذر هیدجی، عوضعلی صالحی۱۳۸۶
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.