نزدیک‌ریختی و هم‌نزدیک‌ریختی
در شاخه‌بندی جانداران، نزدیک‌ریختی یا پلسیومورفی (به انگلیسی: Plesiomorphy) خصوصیتی است که نسبت به اجداد مستقیم فاقد تغییر وضعیت باشد یا روی شجره‌نامه، نسبت به گروه‌های خارجی‌تر، یکسان باشد. التبه نمی‌توان نزدیک‌ریختی را معادل لغت ابتدایی گرفت، زیرا این که خصوصیتی نزدیک‌ریخت باشد کاملاً نسبی است. مثلاً در میان انواع پستانداران وجود مو در نخستی‌سانان یک ویژگی پلسیومورف است زیرا نزدیکترین وابستگان و نتیجتاً اجداد مستقیم آنها نیز مو داشته‌اند. البته عدم حضور مو در مارها نیز یک نزدیک‌ریختی است زیرا اجداد آنها مسلماً مودار نبودند.
هم‌نزدیک‌ریختی
هم‌نزدیک‌ریختی یا سیم‌پلسیومورفی (Symplesiomorphy) اصطلاحی کم‌کاربرد است و وقتی استفاده می‌شود که بخواهیم در مورد انواع ابتدایی از یک گروه بزرگ صحبت کنیم. در این حال نزدیک‌ریختی‌های مشترک بین این انواع ابتدایی را که در گروه‌های داخلی‌تر و پیشرفته‌تر به صورت هم‌جداریختی (سیناپومورفی) تغییر وضعیت داده‌اند به عنوان هم‌نزدیک‌ریختی تعریف می‌کنیم. مثلاً نداشتن دست و پا، هم‌نزدیک‌ریختی ماهی‌ها است. دلیل کم‌کاربرد بودن این عبارت این است که ارزش منطقی خاصی ندارد. مثلاً در یک جدول شباهت، در حقیقت آنچه که بدان رتبه داده می‌شود تعداد هم‌جداریختی‌هاست و نه تعداد هم‌نزدیک‌ریختی‌ها.
پانویس
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Plesiomorphy and symplesiomorphy». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی.
| مباحث مرتبط |
| |
|---|---|---|
| مفاهیم پایه‌ای |
| |
| روش‌های استنباط |
| |
| موضوعات جاری |
| |
| خصایص گروهی |
| |
| انواع گروه | ||
| نامگذاری |
| |
| ||
