نئوپلاسم
نئوپلاسم (به انگلیسی: Neoplasm) یا نورُسته* که در زبان عامیانه و در برخی تعاریف تومور نیز نام میگیرد، یک بافت غیرطبیعی ناشی از زایش و تقسیم بی رویهٔ سلولها یا نئوپلازی است که رشد آن از میزان و سرعت رشد طبیعی بافت مربوطه و بافتهای اطراف آن بیشتر است. با تکثیر نئوپلاسم و افزایش تعداد سلولها، توده ای بزرگ و غیرعادی در موضع تشکیل میشود.[1] به این تودهٔ سلولی تومور گفته میشود.
نئوپلاسم | |
---|---|
Synonyms | تومور |
یک تومور بدخیم در روده بزرگ که در نمونه کولکتومی میتوان دید. | |
طبقهبندی و منابع بیرونی | |
تخصص | سرطانشناسی |
آیسیدی-۱۰ | C00-D48 |
آیسیدی-9-CM | 140-239.99 |
دادگان بیماریها | 28841 سرطان |
مدلاین پلاس | 001310. |
سمپ | D009369 |
در نئوپلاسم پس از قطع عامل محرکی که سبب ایجاد این تغییر شدهاست رشد و تقسیم سلولی با همان شدت ادامه مییابد (مانند قطع سیگار پس از ابتلا به سرطان ریه)[2] معمولاً قبل از بروز نئوپلازی در بدن ابتدا در سلولها الگوی رشد غیرعادی مانند دیسپلازی یا متاپلازی رخ میدهد.
انواع
نئوپلاسم میتواند خوشخیم، بالقوه بدخیم یا بدخیم (سرطان) باشد.
- نئوپلاسم خوشخیم مانند فیبروئید رحم، استخوانرست و ملانوسیتیک نوی (خالهای پوستی). این نوع تومورها در نقاطی از بدن محدود هستند و جابجایی و متاستاز نداشته و منجر به سرطان نمیشوند.
- نئوپلاسم بالقوه بدخیم مانند کارسینوم درجا. سلولها حالت تهاجمی نداشته و معمولاً به نقاط دیگر گسترش نمییابند اما قابلیت تبدیل شدن به سرطان را به مرور زمان دارد.
- نئوپلاسم بدخیم با نام سرطان شناخته شده و حالتی پیش رونده دارد. احتمال متاستاز بالاست و بافتهای اطراف آلوده میشوند و در صورت عدم درمان معمولاً کشنده است مانند سرطان ریه و سرطان کبد.[3]
- نئوپلاسم ثانویه
دلایل ایجاد نئوپلاسم
مشکلات ژنتیکی و اپی ژنتیکی، جهشها و آسیب دیانای میتوانند منجر به تکثیر بیرویه، غیرعادی و کنترل نشدهٔ سلولها و بافتها و بروز نئوپلاسم شوند اما در برخی تومورها مانند کیست سباسه دلیل ایجاد تومور تکثیر غیرعادی سلولها نیست. کیستهای پستان که معمولاً در هنگام بارداری نمایان میشوند نیز مثال دیگری از این موارد میباشد. در برخی از موارد نادر با وجود متاستاز و گسترش سرطان در بدن، منشأ اولیهٔ سرطان مشخص نیست. این گونه از سرطانها سرطان با منشأ نامعلوم نام دارند.[4] نئوپلاسمها همواره موجب ایجاد تومور نشده و در مواردی همچون سرطان خون و کارسینوم درجا نئوپلاسم وجود دارد و منجر به سرطان میشود اما تومور تشکیل نمیشود.[5]
جستارهای وابسته
پانویس
^ نورویش برابرنهاده فرهنگستان زبان فارسی به معنی رویشی نو ولی نابهنجار در یاخته است.
منابع
- Birbrair, Alexander; Zhang, Tan; Wang, Zhong-Min; Messi, Maria Laura; Olson, John D.; Mintz, Akiva; Delbono, Osvaldo (2014-07-01). "Type-2 pericytes participate in normal and tumoral angiogenesis". American Journal of Physiology. Cell Physiology. 307 (1): C25–38. doi:10.1152/ajpcell.00084.2014. ISSN 1522-1563. PMC 4080181. PMID 24788248.
- Robbins & Cotran Pathologic Basis of Disease
- «http://science.education.nih.gov/supplements/nih1/cancer/other/glossary/act1-gloss4.htm». پیوند خارجی در
|title=
وجود دارد (کمک); پارامتر|پیوند=
ناموجود یا خالی (کمک) - Tammela, Tuomas; Sage, Julien (2020-03-09). "Investigating Tumor Heterogeneity in Mouse Models". Annual Review of Cancer Biology. 4 (1): 99–119. doi:10.1146/annurev-cancerbio-030419-033413. ISSN 2472-3428.
- pathology.jhu.edu http://pathology.jhu.edu/error.cfm. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۶. پارامتر
|عنوان= یا |title=
ناموجود یا خالی (کمک)
- Vinay Kumar, Abul K. Abbas, Nelson Fausto, Nelson Fausto. Robbins & Cotran Pathologic Basis of Disease. chapter 7, 7th edit