منابع تجدیدناپذیر

یک منبع تجدیدناپذیر (انگلیسی: Non-renewable resource‎) منبعی طبیعی است که نمی‌تواند به صورت طبیعی با سرعتی جایگزین شود که با نرخ مصرف آن هماهنگ گردد.[1] کانی‌های زمین و کانسنگ‌های فلزی، سوخت‌های فسیلی (زغال‌سنگ، نفت خام، گاز طبیعی) و آب‌های زیرزمینی در آبخوان‌های مشخص همه این‌ها جزء منابع تجدیدناپذیر قلمداد می‌شوند.

یک معدن زغال سنگ در آمریکا. زغال سنگ در طول میلیون‌ها سال شکل گرفته‌است و در مقیاس عمر انسان یک منبع محدود و تجدیدناپذیر است.

در مقابل منابع تجدیدناپذیر، منابع تجدیدپذیر مانند چوب یا باد قرار دارند که در صورت مصرف به سرعت جایگزین می‌شوند.

مواد معدنی و سنگ‌های معدن
نوشتار‌های اصلی: معدن، کانی و کانسنگ
یک سنگ معدن طلای خام که در نهایت ذوب شده و به فلز طلا تبدیل می‌شود.

موادمعدنی زمین و کانسنگ‌ها نمونه‌هایی از منابع تجدیدناپذیر هستند. خود این فلزات به مقدار زیادی در پوسته زمین وجود دارند ولی استخراج آنها توسط انسان فقط در جایی اتفاق می‌افتد که در اثر فرایندهای طبیعی زمین‌شناسی (مانند گرما، فشار، فعالیت‌های آلی، هوا و سایر فرایندها) به قدری متمرکز شوند که از نظر اقتصادی ارزش استخراج داشته باشند. این فرایندها به‌طور کلی از ده‌ها هزار تا میلیون‌ها سال طول می‌کشند، که از طریق تکتونیک صفحه ای، فرونشست تکتونیک و بازیافت پوسته ای اتفاق می‌افتند.

ذخایر متمرکز سنگ‌های معدنی در نزدیکی سطح زمین که می‌تواند به صورت اقتصادی توسط انسان استخراج شود، در بازه‌های زمانی انسانی قابل تجدید نیست. برخی از آنها عناصر و کانی‌های خاک کمیاب در زمین هستند که پیدا کردن آنها در زمین بسیار مشکل‌تر است. تقاضای زیادی برای این مواد و عناصر در صنعت تولید، و به ویژه در صنعت الکترونیک وجود دارد.

سوخت‌های فسیلی
نوشتار اصلی: سوخت فسیلی

منابع طبیعی مانند ذغال سنگ، نفت خام و گاز طبیعی هزاران سال طول می‌کشد تا به‌طور طبیعی تشکیل شود و نمی‌تواند به همان سرعتی که مصرف می‌شود جایگزین شود. در نهایت زمانی خواهد رسید که استخراج آنها بسیار گران‌قیمت تمام خواهد شد و در نتیجه با منابع انرژی دیگری مانند خورشید یا باد جایگزین خواهد شد.

یک نظریه جایگزین این است که سوخت‌های پایه کربن در مقیاس انسانی نامحدود است، در صورتی که تمام منابع انرژی پایه کربن را در نظر بگیریم، مانند هیدرات‌های متان که در کف دریاها وجود دارد، که بسیار بیشتر از مجموع تمام منابع فسیلی انرژی کربنی است.[2] این منابع کربن نیز تجدیدناپذیر در نظر گرفته می‌شوند، اگرچه میزان تشکیل یا دوباره پر شدن آنها در کف دریا مشخص نیست. با این حال هنوز استخراج آنها با هزینه‌ها و نرخ‌های اقتصادی مناسب تعیین نشده‌است.

در حال حاضر، منبع اصلی انرژی مورد استفاده انسان، سوخت‌های فسیلی تجدیدناپذیر است. از زمان ظهور فناوری‌های موتورهای احتراق داخلی در قرن نوزدهم، نفت و سایر سوخت‌های فسیلی همچنان در تقاضای مداوم باقی مانده‌اند. در نتیجه، زیرساخت‌ها و سیستم‌های حمل و نقل متداول، که بر اساس موتورهای احتراقی هستند، در سرتاسر کره زمین برجسته هستند.

اقتصاد سوخت‌های فسیلی امروزی، به دلیل عدم تجدیدپذیری و همچنین کمک به تغییرات آب و هوایی مورد انتقاد گسترده‌ای قرار دارد.[3]

سوخت‌های هسته ای
نوشتار اصلی: سوخت هسته‌ای

سطح زمین

سطح زمین را بسته به دامنه مقایسه می‌توان هم منبع تجدیدپذیر و هم منبع تجدیدناپذیر در نظر گرفت. زمین را می‌توان دوباره استفاده کرد اما نمی‌توان آن را بر اساس تقاضا دوباره تولید کرد، در نتیجه از دیدگاه اقتصادی سطح زمین یک منبع ثابت با عرضه کاملاً غیرالاستیک است.[4][5]

مدل‌های اقتصادی

در اقتصاد، یک منبع تجدیدناپذیر به عنوان کالا تعریف می‌شود، جایی که مصرف بیشتر امروز به معنای مصرف کمتر فردا است.[6]

جستارهای وابسته

منابع
  1. Earth systems and environmental sciences. [Place of publication not identified]: Elsevier. 2013. ISBN 978-0-12-409548-9. OCLC 846463785.
  2. "Methane hydrates". Worldoceanreview.com. Retrieved 17 January 2017.
  3. America's Climate Choices: Panel on Advancing the Science of Climate Change; National Research Council (2010). Advancing the Science of Climate Change. Washington, D.C.: The National Academies Press. doi:10.17226/12782. ISBN 978-0-309-14588-6.
  4. J.Singh (2014-04-17). "Land: Meaning, Significance, Land as Renewable and Non-Renewal Resource". Economics Discussion. Retrieved 2020-06-21.
  5. Lambin, Eric F. (2012-12-01). "Global land availability: Malthus versus Ricardo". Global Food Security. 1 (2): 83–87. doi:10.1016/j.gfs.2012.11.002. ISSN 2211-9124.
  6. Cremer and Salehi-Isfahani 1991:18
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.