قذف

طبق ماده 245 ق.م.ا قذف عبارت است از نسبت دادن زنا یا لواط به شخص دیگر هر چند مرده باشد.[3]

در افغانستان نیز قذف مجازات دو سال حبس را در پی دارد. با اینحال با توجه به جامعه به شدت سنتی، مذهبی و زن ستیز افغانستان این شیوه به روشی معمول برای آزار دادن و انزوای زنان تبدیل شده‌است. در سالهای اخیر موارد بسیاری از تهمت قذف مردان به زنان شان به ثبت رسیده‌است که گاهی با حبس بدون محکمه زنان همراه بوده‌است ولی در همه موارد شاکی مرد بوده‌است. زنان در چنین شرایطی اغلب به خاطر شرم ناشی از این تهمت به انزوا روی می‌آورند و کودکانی که نفی نسب می‌شوند نیز به دلیل عدم امکانات تثبیت نسب نمی‌توانند شناسنامه و نفقه به دست بیاورند.

تنها در سال ۲۰۱۲ اولین مورد از شکایت یک زن به اتهام قذف در محاکم افغانستان به ثبت رسید که پس از فراز و فرودهای بسیار توانست امکان آزمایش دی ان ای را به دست آورده و سرانجام دو سال حبس را برای همسر سابقش که این اتهام را به او وارد کرده بود، به دست بیاورد. او در سال ۲۰۱۷ خاطراتش را تحت نام کتاب قذف (Ghadf) منتشر کرد.

ماده 254 (ق.م.ا مصوب 92)

کسی که به قصد نسبت دادن زنا یا لواط به دیگری،الفاظی غیر از زنا یا لواط به کار ببرد که صریح در انتساب زنا یا لواط به افرادی قبیل همسر،پدر،مادر،خواهر یا برادر مخاطب باشد، نسبت به کسی که زنا یا لواط را به او نسبت داده است، محکوم به حد قذف و دربارهٔ مخاطب اگر به علت این انتساب اذیت شده باشد، به مجازات توهین محکوم می‌گردد.

پ.ن: قانون مجازات اسلامی مصوب 1370/5/8، کلیات - حدود - قصاص - دیات، شامل 497 ماده بوده‌است و کتاب پنجم تعزیرات و مجازات بازدارنده مصوب 1357 و جرایم رایانه ای مصوب 1388/3/5 از ماده 498 شروع می‌شده‌است.

چهار کتاب اول قانون جدید شامل، کلیات-حدود-قصاص-دیات مصوب 1392/2/1 بالغ بر 728 ماده گردیده است.

بنا بر این ماده‌هایی که در این مقاله دیده می‌شود از این پارت به بعد برای قانون قدیمی می‌باشد.

برای دانستن از حدود قذف بهتر است مواد 245 الی 261 قانون مجازات اسلامی مصوب1392 را مطالعه کنید.

در ماده ۱۴۵ قانون مجازات «هر دشنامی که باعث اذیت شنونده شود» موجب تعزیر دانسته شده؛ کلماتی مانند خوک، سگ، حقیر، پست، کافر، مرتد و هر کلمه‌ای که در عرف یا به حسب معنای کلمه موجب اذیت باشد. مگر در شرایطی که فحش خورنده مستحق تحقیر باشد.[9]

برخی از موارد قذف مشمول حد دانسته نشده و برای آن‌ها تعزیر مقرر شده‌است. قانون مجازات اسلامی تعزیر را همواره تا ۷۴ ضربه شلاق معین کرده‌است:

• اگر کسی امری غیر از زنا یا لواط، مانند مساحقه و سایر کارهای حرام را به دیگری نسبت دهد.[10]
• هر دشنامی که باعث اذیت شنونده شود و دلالت بر قذف نکند. مانند اینکه کسی به زنش بگوید تو باکره نبودی».[11] در این مورد آزار رساندن و کنایه زدن موجب تعزیر دانسته شده‌است. مثل اینکه کسی بگوید «من که زانی نیستم» یا «مادر من که زانیه نیست» تا به کنایه بفهماند که دیگری یا مادر او زناکار است.
• «هرگاه فرد بالغ و عاقل شخص نابالغ یا غیر مسلمان را قذف کند».[12]
• «اگر پدر یا جد پدری فرزندش را قذف کند».[13] البته شهید اول در لمعه دمشقیه و شیخ طوسی در النهایه این مورد را «تو فرزند من نیستی» موجب حد دانسته‌اند.
• «اگر قذف کننده بعد از اجرای حد بگوید آنچه گفتم حق بود».[14]
• «هرگاه دو نفر همدیگر را قذف کنند».[15]

• اگر کسی سه بار مرتکب قذف شود و هر بار برای آن حد بخورد در بار چهارم اعدام خواهد شد.[16]
• اگر کسی پیامبر اسلام یا یکی از امامان شیعه را قذف کند یا در نبوت یا صداقت او شک داشته باشد، مرتد شمرده شده و قتل او واجب است حتی اگر توبه کند. این مورد، اشخاصی که ادعای نبوت می‌کنند را هم در بر می‌گیرد.[17]
• اگر کسی مادر محمد بن عبدالله را قذف کند مرتد است و قتل او جایز است. البته در این مورد قتل او واجب نیست، و توبه او نیز پذیرفته می‌شود، هر چند جواز قتل با توبه ساقط نمی‌شود.[17]

اثبات قذف با دو بار اقرار یا شهادت دو مرد عادل صورت می‌گیرد.[18]