عمارت کلاه‌فرنگی رشت
عمارت کلاه فرنگی رشت مربوط به دوره قاجار است و در رشت، ضلع جنوبی پارک قدس (باغ محتشم) در کنار رودخانه گوهررود واقع شده‌است. مالک اصلی پارک اکبر خان بیگلربیگی از مالکان و حکمرانان قدیم گیلانی بوده‌است که پس از این پارک به دختر او به ارث رسید و باغ در مالکیت همسر و پسرعموی ایشان، صادق خان اکبر محتشم الملک ملقب به سردار معتمد از مالکین و حکمرانان قدیم گیلان در زمان مشروطیت بود و از این تاریخ به باغ محتشم شهرت یافت و بانی عمارت را ایشان می‌دانند. این اثر در تاریخ ۲۶ آبان ۱۳۷۵ با شمارهٔ ثبت ۱۷۶۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.[2]
| عمارت کلاه‌فرنگی رشت | |
|---|---|
 | |
| |
| نام | عمارت کلاه‌فرنگی رشت |
| کشور | ایران |
| استان | استان گیلان |
| شهرستان | رشت |
| بخش | مرکزی |
| اطلاعات اثر | |
| نوع بنا | عمارت - خرپشته‌ای[1] |
| کاربری | عمارت |
| دیرینگی | دوره قاجار |
| دورهٔ ساخت اثر | دوره قاجار |
| بانی اثر | صادق اکبر محتشم الملک ملقب به سردار معتمد[1] |
| اطلاعات ثبتی | |
| شمارهٔ ثبت | ۱۷۶۴ |
| تاریخ ثبت ملی | ۲۶ آبان ۱۳۷۵ |
  عمارت کلاه‌فرنگی رشت روی نقشه ایران
۳۷٫۲۶۶۲۶۹۹۸۱۵۸۰۲۴۴°شمالی ۴۹٫۵۸۴۷۶۲۸۶۷°شرقی | |
ساختمان عمارت
عمارت کلاه فرنگی دارای ۴ طبقه است اما از بیرون به نظر می‌آید که ۳ طبقه دارد. طبقات اول و دوم هر یک دارای دو اتاق است و این اتاق‌ها هر یک به وسیله پنجره‌هایی نورگیری داخلی و تهویه مناسب را در فصل گرم سال فراهم می‌کنند. بلندترین اتاق این عمارت هشت‌گوش و از هر سو دارای پنجره‌هایی است که رو به باغ باز می‌شود و مصالح به کار رفته در آن آجر، چوب و گچ است.[3]
مصالح عمارت
مصالح به کار رفته در بنا از جنس آجر و چوب بوده و بام آن به صورت خرپشته‌ای و پوشش آن از جنس سفال خمره‌ای تعبیه شده، که در زیر آن سفال‌هایی قرار گرفته‌اند که کار آن‌ها عایق بندی گرمایی و سرمایی ساختمان و نگهداری سفال می‌باشد. دور تا دور ساختمان در طبقه اول به صورت ایوان و در طبقه دوم به صورت بالکنی چوبی است، که ۶۸ ستون بالکن بام ساختمان را مهار کرده، دامنه ساختمان از سر شیرهایی چوبی ساخته شده که به صورت دو پوش است که برای جلوگیری از ریزش برف و باران به داخل ساختمان طول آن را بلند گرفته‌اند.
باغ محتشم و عمارت کلاه فرنگی، در گذشته، از محلات کم تردد رشت بوده‌است و به همین علت محلی برای سکونت تابستانی حکمران و فرمان‌داران بود، اما با توجه به توسعه شهر و افزایش جمعیت و خیابان‌های ارتباطی در کنار این پارک جهت دسترسی به مرکز شهر و احداث بنای استانداری و شهرک بازی کودکان در ضلع غربی این پارک موجب شده تا این عوامل آرامش و سکوت محل و منطقه را تحت تأثیر قرار دهد.[4]
جستارهای وابسته
منابع
- «عمارت کلاه فرنگی رشت». پورتال اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گیلان. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ دسامبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۷ فوریه ۲۰۱۳.
- «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.
- «آشنایی با عمارت کلاه فرنگی رشت-گیلان». محمد ملاحسینی؛ همشهری آنلاین.
- meysam. «آشنایی با عمارت کلاه فرنگی». مجله اینترنتی گیلان من. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ آوریل ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۴ آوریل ۲۰۱۹.
