عبدالله اول
عبدالله بن الحسین معروف به عبدالله اول (زاده ۱۸۸۲ میلادی در مکه - درگذشته ۲۰ ژوئیه ۱۹۵۱ در اورشلیم) دولتمرد عرب و نخستین فرمانروای اردن هاشمی (در بین سالهای ۱۹۴۶ تا ۱۹۵۱) بود.
عبدالله اول | |
---|---|
پادشاه اردن هاشمی | |
![]() | |
سلطنت | ۱۹۴۶–۱۹۵۱ |
پیشین | --- |
جانشین | طلال بن عبدالله |
زاده | فوریه ۱۸۸۲ مکه، امپراتوری عثمانی |
درگذشته | ۲۰ ژوئیه ۱۹۵۱ مسجدالاقصی، قدس |
فرزند(ان) | طلال نایف بن عبدالله |
دودمان | هاشمی |
پدر | شریف حسین |
او دومین فرزند شریف حسین فرمانروای حجاز و تحصیلکرده شهر استانبول (که آنهنگام جزوی از امپراتوری عثمانی محسوب میشد) بود. در اوایل سال ۱۹۱۴ وی به جنبش ناسیونالیستهای عرب که خواهان استقلال نواحی عربنشین امپراتوری عثمانی بودند، پیوست و نقش مهمی در مذاکرات مخفی بریتانیاییها در مصر با پدرش و در نتیجه اعلان طغیان اعراب علیه عثمانیان (۱۰ ژوئن ۱۹۱۶) ایفا کرد. به سال ۱۹۲۰ کنگره عراق وی را شاه مشروط آن کشور اعلام داشت، لیکن عبدالله بن حسین، آنرا نپذیرفت و مقام پادشاهی عراق به برادر او فیصل اول سپرده شد. عبدالله، امارت فرا-اُردن (Transjordan) را اشغال نمود و تهدید کرد که به سوریه لشکر خواهد کشید. او برای جدا شدن فرا-اردن از قیمومیت بریتانیا در فلسطین با انگلیسیها وارد مذاکره شد.
عبدالله که آرزوی تشکیل پادشاهی متحد عربی که در برگیرنده سرزمینهای سوریه، عراق و فرا-اردن باشد را در سر داشت در جنگ جهانی دوم به طور مؤثری جانب بریتانیا را گرفت و ارتش او معروف به لژیون عرب، که کاراترین نیروی نظامی در دنیای اعراب به شمار میرفت، در اشغال سوریه و عراق توسط بریتانیا (۱۹۴۱) به یاری انگلیسیها شتافت. فرا-اردن به سال ۱۹۴۶ به استقلال دست یافت و عبدالله بن الحسین در ۲۵ ماه مه همان سال به عنوان سلطان آن، در شهر اَمان تاجگذاری کرد. در جنگ با اسرائیل در سال ۱۹۴۸ ارتش او نواحی غرب رودخانه اردن در فلسطین را (که به کرانه باختری مشهور شد) فتح کرده و اورشلیم شرقی، از جمله بیشتر ناحیه قدیمی این شهر را گرفتند. دو سال پس از آن، او کرانه باختری را ضمیمه قلمرو پادشاهی خود ساخت و نام آنرا به اردن تغییر داد. این الحاق، خشم متحدان عرب پیشین او، سوریه، مصر و نیز عربستان سعودی را که خواهان تشکیل دولت مستقل فلسطینی در آن نواحی بودند، برانگیخت. محبوبیت عبدالله در کشور خود بسیار کاهش یافت و او توسط یک ناسیونالیست فلسطینی به قتل رسید. جانشینی فرزند او طلال که از روانپریشی شدید رنج میبرد، بسیار کوتاه بود و جانشینی فرزند دوم او نایف پذیرفته نشد. سرانجام تاج و تخت پادشاهی نصیب فرزند طلال، حسین شد.
نگارخانه
منابع
- ʿAbdullāh I. (2009). In Encyclopædia Britannica. Retrieved May 24, 2009, from Encyclopædia Britannica Online: http://www.britannica.com/EBchecked/topic/948/Abdullah-I