طراحی تجربه کاربری
طراحی تجربهٔ کاربری (به انگلیسی: User experience design) که به اختصار به آن UX, UXD, UED و همچنین XD نیز گفته می‌شود، روندی است که به منظور افزایش رضایت کاربر (یا مشتری) از محصول که از طریق ارتقاء کیفی موارد زیر محقق می گردد:
- بهبود قابلیت استفاده (usability)
- سهولت در استفاده (accessibility)
- تعاملی لذت‌بخش بین کاربر (یا مشتری) و محصول
| توسعه نرم‌افزار |
|---|
تاکنون، مطالعات انجام شده در زمینهٔ تجربهٔ کاربری (UX) بیشتر بر روی ارزیابی‌های کوتاه مدت و ارتباطات طولانی مدت با مشتری متمرکز بوده است که اخیراً همین رابطهٔ طولانی مدت، کلید اصلی رسیدن به موفقیت در بازار به‌حساب می‌آید.[1]
در طراحی تجربه کاربری، سعی می‌شود طراحی کاربر محور به نحوی که بهترین بازخورد در کنار بهینه‌ترین حالت سوددهی انجام شود. در طراحی تجربه کاربری، مقصود از سود، رسیدن به هدف تعامل مشتری (کاربر) با محصول است و صرفاً مقاصد مالی ملاک قرار نمی‌گیرد.
در تعریف راهکارهای طراحی تجربه کاربری غالباً کاربر در مرکز توجه قرار گرفته (User Centered Design) و حتی به احساسات، عادات رفتاری و ویژگی‌های شخصیتی او نیز توجه می‌شود. راهکارهایی که در طراحی تجربه کاربری مطرح می‌گردد ممکن است در تعیین نقشه سایت، طراحی رابط کاربری (رنگ‌های معنادار، چیدمان کاربردی، ترتیب گزینه‌ها،...)، برنامه‌نویسی (روند ثبت فرمها، شیوه ذخیره‌سازی اطلاعات کاربر، مراحل خرید،...)، محتوای متنی و تصویری (عناوین بخشها، وضوح نوشته‌ها و توضیحات، تصاویر راهنما، تصویرسازیها،...)، و حتی در استراتژی‌ها و بخشهای عملیاتی وبسایت (نظیر شیوه ارسال کالا در سایتهای فروشگاهی) دخالت کند و پیشنهادهایی برای بهینه‌سازی و راحت‌سازی تعامل کاربر با سیستم ارائه نماید. بنابراین طراحی تجربه کاربری نیاز به دیدی کلی نسبت به یک محصول دارد و آشنایی به تمام تخصصهای به کار رفته در یک سیستم از الزامات آن است.[2]
UXD با پرداختن به تمام جوانب یک محصول و انتظارات مشتری از آن محصول، برای تعامل بین انسان و کامپیوتر طراحی شده. (که به آن human-computer interaction یا به اختصار HCI گفته می‌شود)[3]
طراح تجربه کاربری کسی است که توانایی تحلیل و تجزیه بالایی دارد. و می تواند با بهره گیری از تجربه خود محصولات و خدمات را طراحی کند. البته نرم افزار های مختلفی وجود دارد که برای شما طراحی می کند. اما تمامی این طرح ها در واقع تکراری هستند. یک طراح حرفه ای از این ابزار ها به عنوان نمونه استفاده میکند و از آن ها ایده می گیرد. تا بهترین طراحی را برای شما به ارمغان بیاورند. اگر دقت کرده باشید تجربه کاربری مهم ترین حوزه در طراحی سایت محسوب می شود.
تجربه کاربری در محصولات غیر آنلاین
طراحی رابط کاربری (UI) و همچنین طراحی تجربه (UX) هر دو باید با یکدیگر همکاری داشته باشند تا به محصول موردنظر دست یافت. طراحی تجربه کاربری موضوعی به صورت تحلیلی و تکنیکالی می باشد در صورتی که طراحی رابط کاربری بیشتر به طراحی گرافیک شباهت دارد با این تفاوت که وظایف پیچیده تری را به عهده دارد. در طراحی سایت برای طراحی کردن رابط کاربری و تجربه کاربری، نرم‌افزار تجربه کاربری (UX) و رابط کاربری (UI) با همکاری یکدیگر وقت خود را برای حذف کردن موانع راه جهت یک تجربه خوب متمرکز می شوند . طراحان تجربه کاربری به طور فعالانه بر روی جنبه های تعامل کاربر با شرکت ، خدمات و محصولات متمرکز می شوند . تجربه کاربری تنها در کسب و کارهای آنلاین وجود ندارد. یکی از نمونه های بسیار ملموس از تجربه کاربری و تفاوت آن با رابطه کاربری، مثال طراحی سس های هاینز و سایر سس ها است. به طراحی سس هاینز دقت کرده باشید، آنها طوری طراحی شده اند که شما هنگام استفاده، دیگر نیازی ندارید چندبار آن را تکان داده، سپس مصرف کنید. UX یا همان تجربه کاربری، بیش از این که به ظاهر و زیبایی یک محصول یا یک وب سایت اهمیت دهد، نگاهی به نحوه مصرف آن توسط مشتری یا کاربر دارد.[4]
منابع
- Kujala, Sari; Roto, Virpi; Väänänen-Vainio-Mattila, Kaisa; Karapanos, Evangelos; Sinneläa, Arto (2011). "UX Curve: A method for evaluating long-term user experience". Interacting With Computers. 23 (5): 473–483. doi:10.1016/j.intcom.2011.06.005.
|access-date=requires|url=(help) - «طراحی تجربه کاربری : خدمات : مرکز طراحی اسپیرال». دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۱۰-۲۲.
- "What is user experience design?". IBM.
- «تفاوت منطقی رابط کاربری با تجربه کاربری».