تجربه کاربری
تجربهٔ کاربری (به انگلیسی: User Experience) به اختصار UX شامل رفتارها، نگرشها و احساسات یک کاربر دربارهٔ استفاده از یک محصول، سامانه یا سرویس خاص است. تجربهٔ کاربری جنبههای کاربردی، تجربه شده، اثرگذار به صورت عاطفی، معنادار و ارزشمند تعامل انسان و رایانه و مالکیت محصول را در بر میگیرد. علاوه بر این، برداشت یک فرد از جنبههای مختلف یک سامانه مانند سودمندی، کاربری آسان و کارایی نیز در گسترهٔ تجربهٔ کاربری قرار میگیرد. به عبارت دیگر، تجربهٔ کاربری همان خاطرهای است که با استفاده از یک محصول، سامانه یا سرویس در ذهن کاربر نقش میبندد.
از آن جایی که تجربهٔ کاربری دربارهٔ ادراکهای فردی و تفکراتی در رابطه با سامانه است، میتواند ماهیتاً تا حدی به عنوان یک امر ذهنی، نظری و درونی (سوبژکتیو) در نظر گرفته شود. همچنین تجربهٔ کاربری یک مفهوم پویا است که به طور مداوم در طول زمان با توجه به تغییرات در شرایط استفاده و نیز گسترش یافتن زمینههای کاربرد آن، تغییر میکند.
تعریفها
استاندارد بینالمللی ارگونومیهای تعامل انسان و سامانه (بخش ۲۱۰ از استاندارد ISO-9241)، تجربهٔ کاربری را «برداشتهای یک فرد و واکنشهایی که از استفاده یا انتظار استفادهٔ وی از یک محصول، سامانه یا سرویس ناشی میشود» تعریف میکند.[1] بنا به این تعریف، تجربهٔ کاربری تمام احساسات، باورها، اولویتها، برداشتها، واکنشهای جسمی و روانی، رفتارها و دستآوردهای کاربران که پیش از استفاده، در حین استفاده و پس از استفاده رخ میدهد را شامل میشود. این استاندارد همچنین سه عامل سامانه، کاربر و زمینهٔ استفاده را عواملی میداند که تجربهٔ کاربری را تحت تأثیر قرار میدهند.
هم چنین SEO و UX وجه مشترک های بسیار بیشتر از آن چیزی که تصور می کنید، باهم دارند. به عنوان مثال، خوانا و روشن بودن، اطلاعات مفید و کاربردی با کلمات کلیدی و متن با کیفیت، کاربر پذیری و ساده بودن و ... از جمله اهداف اصلی SEO و UX هستند.
به عنوان مثال تصاویر همیشه باعث جذب مخاطب نمی شود. اگر تصاویر باکیفیت استفاده کنید ( خیلی برای سایت سنگین می شود) هم چنین برای سرعت لود سایت شما مضر است. و این موضوع باعث آسیب به هم بخش SEO میشود و هم UX.
علاوه بر استاندارد ISO، تعریفهای متعدد دیگری برای تجربهٔ کاربری وجود دارد[2] که برخی از آنها به صورت دقیقتر مورد مطالعه قرار گرفته اند.[3]
تاریخچه
اصطلاح تجربهٔ کاربری توسط دونالد نورمن در اواسط دههی ۱۹۹۰ ابداع شد و کاربرد گسترهتری پیدا کرد.
جستارهای وابسته
- تجربه
- کاربر
- واسط کاربر
- تعامل انسان و رایانه
- کاربردپذیری
- طراحی کاربر محور
- معماری اطلاعات
- طراحی تعامل
- ارگونومی
- برند
منابع
- International Organization for Standardization (2009). Ergonomics of human system interaction - Part 210: Human-centered design for interactive systems (formerly known as 13407). ISO FDIS 9241-210:2009.
- UX definitions at AllAboutUX.org
- Law, E.; Roto, V.; Hassenzahl, M.; Vermeeren, A.; Kort, J. (4–9 April 2009). "Understanding, Scoping and Defining User Experience: A Survey Approach". Proceedings of Human Factors in Computing Systems conference. CHI’09. Boston, MA, USA.