شهنی
شِهنی یا شَهنی یکی از طایفه های ایل بختیاری [1] شاخه هفتلنگ[2][3] از طوایف بابادی بهشمار میآید.[4][5] طایفه شهنی از ۱۲ تیره تشکیل شده است.[6]
اولین چاه نفت ایران و خاورمیانه در زمینهای اجدادی طایفه شهنی (نمرهیک مسجدسلیمان) حفر گردید. امروزه بیشترین درصد از افراد این طایفه، در استانهای خوزستان و چهارمحال و بختیاری مستقر میباشند. جمعیت طایفه شهنی۲۶۷۴۰نفرمیباشد.
جغرافياي طايفه شهني
طایفه شهنی نیز قبل از یکجانشین کردن عشایر(تخته قاپو) مانند تمامی طایفههای ایل بختیاری به ییلاق و قشلاق میپرداختند.
- شهرستان کوهرنگ، شهرستان اردل و شهرستان فارسان در استان چهارمحال و بختیاری مي باشند.
- شهرستان اندیکا و شهرستان مسجدسلیمان در استان خوزستان مي باشند.
ساختار اجتماعی
قوم بختیاری، از دو شاخه هفتلنگ و چهارلنگ تشکیل شدهاست. شاخه هفتلنگ، به چهار باب، تقسیم شده، که شهنی از طوایف زیرمجموعه بابادی باب محسوب میشود. طایفه شهنی، یک تیره میباشد، که شامل دوازده تش میباشد که خود شامل زیر شاخههای فراوانی بنام اولاد بوده، که این اولادها نیز، تعداد زیادی خانوار را شامل میشوند. تیره های(تشهای) شهنی بهترتیب حروف الفبا شامل: ارزانیوند، باروند، بِلیل، بهادروند، تاجددینوند، چرم، خواجه، شاهحسینوند، شیخ، شیخوند، قنبروند و کاشانی میباشند.
- در زمان قدیم (بیش از ۱۵۰ سال پیش) طایفه شهنی، مشتمل بر چهارده تیره بود. بعدها با افزایش جمعیت و رشد این دو تیره از طایفهٔ شهنی جدا گشته و هر کدام تبدیل به طایفهای جداگانه شدند، که با نامهای طایفه نصیر و طایفه گُمار، در بختیاری شناخته میشوند. از آن پس، تعداد تیرههای این طایفه، به دوازده تقلیل یافت.
مراحل شکلگیری
توضیح اینکه، در جلد دهم لغتنامه دهخدا، در مورد این طایفه نوشتهاست:
شهنی، طایفهای است، از هفت لنگ بختیاری…[7]
نام طایفه شهنی در برخی مواقع در لفظ محلی شینی نامیده میشود ولی نام اصلی آن شهنی میباشد. گفتنی است، که جـّد طایفه شهنی، فردی بنام: فردین میباشد، که نام برخی از تیرههای این طایفه نیز، از نام فرزندان وی گرفته شدهاست.[8]
وجه تسمیه
جستارهای وابسته
- مردم بختیاری
- هفتلنگ
- بابادی باب
- بلیل
- بهادروند
- خواجه
- گمار
- نصیر
- راکی
- چرم
پانویس
- «Bakhtyārī». دانشنامه بریتانیکا. دریافتشده در 3-25-2014. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازبینی=
را بررسی کنید (کمک) - «BAḴTĪĀRĪ TRIBE». Encyclopaedia Iranica. دریافتشده در ۸ ژانویه ۲۰۱۴.
- Carl Skutsch. «Encyclopedia of the World's Minorities page.176».
- «Iran Almanac and the Book of Facts». Echo of Iran. ۱۹۷۰.
- «نمودار اجتماعی طوایف بختیاری». دانشنامه ایرانیکا.
- Arash Khazen (۲۰۰۹). «Tribes and Empire on the Margins of Nineteenth-Century Iran p.22». University of Washington. دریافتشده در ۲۰۱۴. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازبینی=
را بررسی کنید (کمک) - «جلد دهم لغتنامه دهخدا». بایگانیشده از اصلی در ۹ نوامبر ۲۰۱۲. دریافتشده در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۲.
منابع
- حسین ابراهیمی ناغانی (۲ اسفند ۱۳۸۸). «اسامی طوایف و شعب ایل بختیاری». وبگاه انسانشناسی و فرهنگ. بایگانیشده از اصلی در ۷ اکتبر ۲۰۱۳.
- شینی، داریوش. نگرشی بر ایل بختیاری و طایفه شهنی. اهواز: انتشارات معتبر، ۱۳۸۵
- تاریخ بختیاری نوشته سردار اسعد بختیاری
- عیدیوندی، حافظ. مروری بر تاریخ ایران از سپیده دم تاریخ و نگرشی بر ایل بختیاری. قم: نسیم حیات، ۱۳۸۳
- لغتنامه دهخدا