شامپو
شامپو (به انگلیسی: Shampoo)، از یک واژه هندو به نام چامپانا (Champana) به معنای ماساژ دادن گرفته شدهاست. قبل از پیدایش شامپو به صورت امروزی، مردم برای شستشوی موی خود از مواد گیاهی مانند سدر و چوبک و کتیرا یا مواد معدنی مانند خاکهای سیلیسی استفاده مینمودند.
زمانی که شامپوهای رایجی که امروز در تمام خانهها موجود است هنوز ساخته نشده بودند،انسانها برای تمیز کردن موهای سر خود از صابون استفاده می نمودند، که از چربیهای حیوانات مختلفی تشکیل شده بود.
از جمله دیگر شویندههای مورد استفاده انسانهای پیشین میتوان به موارد روبرو اشاره کرد: رزماری، زرده تخم مرغ، چای سیاه، عصاره نیشکر، سرکه و آب [1]
از آنجا که موهای افراد با هم تفاوت دارد، شامپوهای متفاوتی نیز ساخته میشود. برای انتخاب شامپوی مناسب، بهترین راه این است که انواع مختلف شامپو را امتحان کنیم تا بتوانیم بهترین نوع را برای موی خود انتخاب کنیم. از ویژگیهای یک شامپوی سالم میتوان به سهولت شستشو، عدم تحریک پوست و چشم و بوی مطبوع آن اشاره کرد.[2]
مواد شیمیایی مضر در یک شامپوی بیکیفیت
ماده سمی دی اوکسان ۱٫۴ در صورت وجود در شامپو مشکلساز میباشد، این ماده که بهطور معمول در برخی مواد شوینده و آرایشی یافت میشود میتواند باعث بروز بیماری سرطان شود.[3][4] در برخی از کشورهای جهان این محصولات آرایشی و شوینده سرطان زا غیرمجاز شناخته میشوند.[5]
طبق نتایج آزمایشگاهی مستقل، ۸۲ درصد محصولات آمریکایی به فرمالدیید و ۶۷ درصد آنها به ۱و۴ دیاکسان آلوده بودهاند، در اروپا هر میزانی از دیاکسان را در محصولات آرایشی و شوینده غیرمجاز است. کشورهای اروپایی از ورود هر محصولی که حاوی کمترین مقدار دی اوکسان باشد به مرزهای خود جلوگیری میکنند. نتایج کمپین به نام «سلامت شویندگان» حاکی از آن است که، آمریکا در این زمینه چند گام عقبتر از اروپاییها قرار دارد.[6]
برخی از تولیدکنندگان محصولات آرایشی و بهداشتی برای اینکه محصول تولیدی آنها ارزان تمام شود، از مادهای به نام «پارابن» استفاده میکنند که میتواند احتمال ابتلا به سرطان سینه در زنان را افزایش دهد. برای تهیه محصولات قابل اطمینان، واژه PARABEN FREE بر روی محصولات باکیفیتتر نشان میدهد که آن محصول، فاقد این مواد خطرناک است.[7][8] برخی دیگر از مواد سمی موجود در شامپوهای بیکیفیت عبارتند از: SILICON ,PEG و SLES.[9][10]
میزان مصرف شامپو
اگر بخواهیم طبق یک قاعده کلی بیان کنیم میزان شامپوی مصرفی باید به میزانی باشد که کف حاصل از آن تمام موهای سر را بپوشاند. البته ذکر این نکته ضروری است که حتماً بعد از خیس کردن تمام سطح موهای خود اقدام به استفاده از شامپو کنید.
در صورت امکان باید برای رفع آلوگی به میزان درستی از آن استفاده کرد تا مسسب خشکی و شکسته شدن مو نشویم.
شامپوهای تخصصی
شرکتهای آرایشی و بهداشتی شامپوهای به خصوصی را برای افرادی که دارای شوره سر هستند تولید کردند مانند شامپو لیدوکایین که کیفیتی بالا توام با قیمتی اندک دارد. این شامپوها شامل قارچ کشهایی حاوی کتوکونازول و پیریتیون روی و سلنیوم سولفید است که شوره سر را با کشتن malassezia کاهش میدهد. قطران زغال سنگ و اسید سالیسیلیک و مشتقات آنها نیز گاهی" به خوبی استفاده شدهاند. با وجود موفقیت بزرگ شامپوهای مشبع ، انتخابهای دیگری برای کسانی که علاقهای به استفاده از شامپوهای شیمیایی ندارند وجود دارد. شامپوهای ارگانیک و طبیعی انتخابهای دیگری هستند.
شامپو پاک کننده
شامپوهای پاککننده با نامهای شامپو اصلاح و شامپوهای تمیزکننده نیز شناخته میشوند.کاربرد آنها برای تمیز کردن عمیق و زیاد است و آنها شامل سورفکتانتهای سنگین و فراوان هستند. از این مدل نباید همیشه استفاده کنید و این یک مدل شامپوی موقت است. استفاده مداوم از آن سبب از بین رفتن روغن مو میشود و حتی ممکن است به پیاز مو نیز آسیب بزند. در این شامپوها از سورفکتانتهای سولفات استفاده شدهاست. که همین امر سبب آسیب زا بودن در استفادههای طولانی مدت شدهاست.سورفکتانتهای سولفات در مواد دیگری مانند تهویه سنگین، اسپری مو، محصولات سیلیکون، ژل و غیره نیز استفاده میشود.
شامپو روزمره
شامپوهای روزمره مخالف شامپوهای شفاف هستند.بسیاری از مردم هر روز نیاز به شامپو دارند، چرا که تحمل دوری از حمام را ندارند،و یا در اثر عادت باید هر روز دوش بگیرند که البته دوش بدون شامپو، بهداشتی نیست.برای این افراد یک شامپوی ملایم مورد نیاز است. شامپوهای روزمره ضعیف عمل میکنند و البته که خاصیت تمیزکنندگی نیز دارند.این مدل اغلب معادل شامپوهای کودک است که شامل سورفکتانتهای خفیف میباشد .
شامپو موهای چرب
شامپو موهای چرب شبیه به شامپوهای روزمره است.این شامپوها به منظور بهینه سازی پوست برای پوست سر و شفت مو طراحی شدهاند.این کار با انتخاب مواد شوینده قوی و کمترین استفاده از تهویه مطبوع انجام میشود که بر خلاف شامپوهای روزمره، چربی مو را کاملاً از بین میبرد.این محصول اغلب حاوی مواد شوینده سولفات یا سولفات سوزاننده است.
شامپوهای تقویت کننده
همانطور که از نام آن مشخص است، شامپو برای تقویت و اضافه کردن به حجم مو طراحی شدهاست.این شامپوها مانند شامپو تتراسایکلین که نمونه بارز آن است اغلب چربیها، روغنها یا سیلیکونها را بر روی موها قرار میدهند.البته که موها را به اندازه کافی تمیز میکنند و خاصیت تمیزکنندگی خود را حفظ کردهاند.این شامپوها اغلب حاوی مواد ویژه ای هستند که میتوانند روی موها قرار بگیرند تا اصطکاک را در ریشه مو اضافه کنند.این شامپوها سبب افزایش حجم مو و افزایش زیبایی برای مشتریان خاص خود میشوند.
شامپوهای تقویت کننده
شامپوهای دارویی متشکل از شامپوهایی هستند که به جای پاک کردن، برخی از مزایای دیگر را به پوست سر میدهند.شایعترین شامپوهای دارویی برای کاهش خارش پوست و یا مقیاس زدایی استفاده میشوند.این محصولات به عنوان داروهای بدون نسخه طبقهبندی میشوند،زیرا حاوی مواد فعال مانند مشتقات ترید، اسید سالیسیلیک، سولفور، سولفید سلنیوم، پی وی پی، پی ویلی پلیرین و ید، فنول کلرید و پرییتین روی میباشند.
شامپوهای دارویی، دارای چندین عملکرد هستند:برای حذف موهای زائد ، برای حذف مقیاس پوست، برای کاهش مقیاس تولید پوست سر، و به عنوان یک ضد باکتری و ضد قارچ عمل میکنند.
برخی از شامپوهای دارویی نیز برای ریزش مو طراحی شدهاند.برخی شرکتها مینوکسیدیل موجود در فورمولاسیون را برای جلوگیری از ریزش مو بیشتر استفاده میکنند.برخی دیگر حاوی اسانسهای طبیعی هستند که باعث تحریک جریان خون در پوست سر میشوند.
شامپو شناگر
این شامپو بهطور خاص برای حذف کلستر و مس استفاده میشود.آنها حاوی یک ماده شیمیایی هستند که میتوانند یونهای مس را به دام اندازند و اغلب حاوی اسید اسکوربیک هستند.[1]
شامپو موهای رنگ شده
بسیاری از شرکتها شامپوهای مناسب برای موهای رنگ شده را توسعه دادند که بسیاری از آنها حاوی پاککنندههای ملایم هستند. این مواد می توانند به ترمیم ساقه مو کمک کرده و همچنین روند سفید شدن آن را به تاخیر بیندازند.[11]
منابع
- «شامپو - شامپو و بهترین شامپو شامپوی خوب شامپو بچه ساخت شامپو و انواع شامپو». شامپو. دریافتشده در ۲۰۱۸-۱۱-۲۳.
- «از میان شامپوها کدام یک برای ما مناسب تر است؟». راستینه.
- «قطر واردات شامپو از ایران را ممنوع کرد». الف. ۲۰۱۴-۰۹-۱۴. دریافتشده در ۲۰۱۴-۰۹-۱۴.
- «قطر واردات شامپو از ایران را ممنوع کرد». TABNAK. ۲۰۱۰-۰۵-۱۰. دریافتشده در ۲۰۱۴-۰۹-۱۴.
- «ورود شامپو صحت به امارات ممنوع شد». جهان نیوز. ۲۰۱۵-۰۳-۰۱. دریافتشده در ۲۰۱۵-۰۳-۰۱.
- «شامپوهای سرطان زا نخرید». عصر ایران. ۲۰۱۵-۰۳-۰۱. دریافتشده در ۲۰۱۵-۰۳-۰۱.
- «سرطان در انتظار مصرفکنندگان کرم و لوازم آرایشی ارزان». hamshahrionline. ۲۰۱۵-۰۳-۰۱. دریافتشده در ۲۰۱۵-۰۳-۰۱.
- Life, selected from Experience (2012-01-08). "7 Ingredients to Ban From Your Bathroom". Care2 Healthy Living. Archived from the original on 2 April 2015. Retrieved 2015-03-01.
- "Do You Know What Is In Your Shampoo?". Slow Fashioned. 2012-05-21. Retrieved 2015-03-01.
- "Toxic Ingredients in Skin Care Products". Chemicals in Cosmetics. Retrieved 2015-03-01.
- «شامپو موهای رنگ شده». زیبالون.