سوف

ماهی سوف بومی اروپای شرقی و آسیای مرکزی است. یک گونه محلی در شرق آسیا، پیش از گسترش این ماهی در غرب اروپا موجود بوده‌است که خویشاوندی نزدیکی با ماهی سوف داشته و نوعی از اردک ماهی با نام چشم مات بوده‌است که اغلب با یکدیگر اشتباه می‌شوند و البته افراد بسیاری نیز از این اشتباه سود اقتصادی برده‌اند.

این ماهی‌ها در قسمت‌های کم عمق مناطق بالا دست رودخانه و در نزدیکی کف در قسمت‌های مرکزی و پست رود خانه زندگی می‌کنند. فعالیت اصلی آن‌ها در نزدیکی غروب و صبح زود بوده و می‌توانند آب‌های شور و مخازن آب استخرها را تحمل کنند.
پشت آن‌ها معمولاً به رنگ خاکستری یا قهوه‌ای و با خال‌های مشکی در نوارهای تیره می‌باشد. نوارها در این ماهی نسبت به سوف حاجی طرخان کوچکتر و در ماهیان جوانتر واضحتر بوده و با رسیدن به سن بلوغ کاملاً ناپدید می‌شوند. پهلوهای ماهیان جوانتر نقره‌ای رنگ است در صورتی که در ماهیان مسن تر به رنگ طلایی مایل به سبز می‌باشد. سطح زیرین و باله‌های پایینی به رنگ سفید و در بعضی اوقات به مقدار بسیار کم متمایل به آبی است .
... پوست آن‌ها مثل کاغذ سنباده زبر است. طراحی چشم‌ها و دندان‌ها به گونه‌ای‌است که تعداد کمی از ماهیان صید شده اجازه فرار خواهند یافت. نسبت به اردک ماهی دارای چشمان نسبتاً بزرگی هستند که ظاهر شیشه مانند عجیبی دارند زیرا در پشت مردمک آن یک ماده منعکس‌کننده وجود دارد که در هنگام شب میزان حساسیت شان را در نور ضعیف افزایش داده و به آن‌ها کمک می‌نماید تا بیشترین بهره را در شرایط نور ضعیف ببرند.
در سال‌های اولیه زندگی، چهار دندان در جلو دهان رشد می‌نماید که با آن‌ها طعمه را به دام می‌اندازد. در جلوی آرواره‌های بالا و پایین دو جفت دندان نیش مانند یافت می‌شود که در تو رفتگی‌هایی گنجانده شده‌است. این دندان‌ها جراحت کشنده‌ای را بر روی بدن شکار ایجاد می‌کنند.

- سوف سفید یا معمولی

- سوف دریایی یا سیاه

- سوف حاج طرخان یا سوف آب شیرین

- سوف سر بزرگ

- سوف رمان

- سوف سر پهن

- سوف سر تیز

- سوف پوزه دار

- سوف بزرگ سر شراتزر

- سوف ولگا

از ده گونه مذکور، تنها سه گونه اول در حوزه جنوبی دریای خزر زندگی می‌کنند.

رژیم غذایی سوف گوشتخواری است. جیره غذایی ماهی سوف تا اندازه زیادی به غذای در دسترس او بستگی دارد. هر گونه‌ای از ماهی، شکار بسیار خوبی برای آرواره‌های دندان دار سوف می‌باشد. آن‌ها علاقه‌مند به نمونه‌های کوچکتر مخصوصاً ماهیان قنات، ماهی دهان گشاد رود خانه‌ای می‌باشند و طعمه را از قسمت سر یا دم می‌بلعند. ماهی سوف میگوهای آب شیرین را نیز می‌خورد. بچه قورباغه نیز از غذاهای این ماهی می‌باشد.

ماهیان ماده در مدت سه سال و نرها ظرف یک سال بالغ می‌شوند. ماده‌ها بین 100.000 تا 1.850.000 تخم می‌گذارند. تخم‌ها چسبناک بوده و در کف آب به یکدیگر می‌چسبند. قطر تخم‌ها در حدود 1.6 میلی‌متر می‌باشد.

• عبدلی، اصغر. ۱۳۷۸. ماهیان آب‌های داخلی ایران. موزه طبیعت و حیات وحش ایران.
• ستاری، مسعود. شفیعی، شهنام. شاهسونی، داور. ۱۳۸۲. ماهی شناسی(۲). حق شناس.
• قناعت پرست رشتی، احمد. ۱۳۸۲. پرورش ماهی سوف. مؤسسه فرهنگس و هنری شقایق روستا.
• انگلیسی
• پایگاه اطلاع‌رسانی شیلات ایران
• http://www.fishbase.org/

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ سوف موجود است.