خام‌گیاه‌خواری
خام گیاهخواری (انگلیسی: Raw Veganism) ترکیبی از گیاهخواری و خام‌خواری است. در رژیم خام خواری روش‌های آماده‌سازی مانند آب‌گیری، خشک‌کردن، خیساندن و جوانه‌زدن مجاز است. رژیم خام خواری مانند رژیم‌های گیاهخواری از میوه‌ها، سبزیجات، مغزها و دانه‌ها تشکیل شده است. همچنین غذای خام غذایی است که تصفیه، پاستوریزه و مورد آفت‌کشی قرار نگرفته باشد و هیچ حرارتی غیر نور خورشید ندیده باشد.
هر خام خواری، گیاه خوار است ولی عکس آن درست نیست یعنی گیاه خواران خام خوار نیستند، در حقیقت گیاه خواران تمام غذاهای خام خواری به اضافه گیاهان پخته شده و فراوری شده و تخمیر شده و تخمیری حرارت دیده را نیز مصرف میکنند.
نباید های خام خواری
در این رژیم غذایی همه غذاها با منشأ حیوانی، و همه غذاهای طبخ شده در دمای بالاتر از ۴۸ درجه سانتی‌گراد (۱۱۸ فارنهایت) حذف شده‌اند.
تمام مواد غذایی گیاهخواری، بدون این که دخالتی از نظر پختن، حرارت دادن، بو دادن و کنسرو کردن در آن بشود یا فعل و انفعالات شیمایی در آن انجام گردد تا در نتیجه موجب تغییر حالات فیزیکی یا شیمیایی آن بشود.[1] در این روش تغذیه گوشت و لبنیات و فراورده‌های آن و تخم مرغ به هیچ نوع و صورتی مصرف نمی‌شود، خام خواران از مواد محرکه نه به عنوان محرکه بودن بلکه به دلیل تغیر شکل یافتن محصول و حرارت دیدین آنها مانند قهوه، چای، الکل، یا سیگار خوداری میکنند و آنها را به کار نمی‌برند (برخی افراد تحت این رژیم، شیر خام تازه دوشیده شده و تخم مرغ نپخته هم مصرف می کنند. البته باید به خاطر داشته باشیم که مصرف شیر خام خطرناک است و برای جلوگیری از ابتلا به بیماری های مختلف، حتماً باید شیر را پاستوریزه نمود. تخم مرغ را هم برای نابود کردن سالمونلا باید قبل از مصرف پخت، از هر ۳۰۰۰۰ تخم مرغ، یک تخم مرغ آلوده به سالمونلا است.
حبوبات و غلات و به شکل آرد و پخته شده مانند نان و شیرینی و بیسکویت در آن جایی ندارد.
خوراک‌های مصرفی خام خواری
تغذیه با مواد خام گیاهی است که طبیعت آن را در برابر اشعه خورشید ساخته و پرداخته و آماده در اختیار بشر قرار داده‌است. غذاهای آنها شامل انواع آبمیوه، میوه جات، سبزیجات یا سالادها، آجیل و خشکبار مانند گردو، پسته، فندق، بادام، کنجد و پوره آنها و روغنهای گیاهی، گیاهان دریایی و انواع (جوانه‌ها از قبیل: جوانه گندم، عدس، ماش، نخود، سویا حبوبات و دانه‌های گیاهی) و مواد قندی نظیرکشمش، خرما، انجیر و شکر قهوه‌ای و غیره است که به صورت خام و طبیعی مصرف میکنند که می‌توان آنها را به صورت غذاهای ترکیبی درآورد و مورد مصرف قرار داد.[1]
تاریخچه گیاهخواری
نخستین یافته‌ها در باب گیاهخواری به قرن ششم پیش از میلاد به هند، یونان و تمدن یونانی در جنوبی‌ترین نقطه ایتالیا باز می‌گردد. در تمام موارد یافت شده اساس گیاهخواری به شدت بر پایه این امر استوار بود که به حیوانات صدمه‌ای وارد نشود. در هند این روند صلح با حیوانات آهیمسا یا عدم خشونت خوانده می‌شد و سبک متعارفی بین مذهبیون و فیلسوفان بود.
ابوریحان بیرونی در «آثار الباقیه» گزارش کرده است که سغدیان باستان در روز پانزدهم تیر ماه، از خوردن خوراک‌های جانوری یا پختنی خودداری می‌کردند. او این روز را به نام «عمس خواره» خوانده که نویسش و خوانش این نام، چندان روشن نیست.[2]
در قرن نوزدهم و بیستم دوباره گیاهخواری جایگاه خود را در جوامع غربی باز نمود و شروع به گسترش کرد.
انجمن گیاهخواران در سال ۱۸۴۷در انگلستان تاسیس شد؛ متعاقبا انجمن‌های دیگری در آلمان، هلند و دیگر کشورهای اروپایی به تبعیت از انجمن اولیه شکل گرفتند. تبِ گیاهخواری در طول قرن بیستم به سرعت سرتاسر جوامع غربی را فرا گرفت.
انگیزه مردم اغلب دلایلی چون اخلاقیات، مسائل محیطی یا اقتصادی بود و گاهی ترکیبی از دو یا سه دلیل. تخمین زده شده که تقریبا ۷۰٪ از Lacto-Vegetarians در هند زندگی میکنند. تقریبا ۲۰٪ تا ۴۲٪ از جمعیت هند گیاهخوار هستند.
دلایل
دلایل سلامتی
بعضی خام گیاهخواران بر این باورند که پختن غذاها توازن ترکیبی ریز مغذی‌ها را از بین می‌برد. همچنین بر این باورند که در فرایند پختن غذا، در اثر واکنش حرارت با چربی، پروتئین و کربوهیدراتها ترکیبات شیمیایی خطرناکی ایجاد می‌شود. اغلب، گیاهخواران بر اساس سطح انرژی و چگونگی احساس شان بر این باورند که این رژیم غذایی سالمتر است.[3]
دلایل زیست‌محیطی
بسیاری از مردم به این دلیل خام گیاهخوارند که نگران اثرات زیست‌محیطی رژیم غذاییشان هستند. استفاده از چوب یا سوختهای فسیلی برای پختن غذا برای محیط زیست مضر است چون گازهای گلخانه‌ای و آلودگی‌های دیگری تولید می‌شوند. به هر حال غذاهای پخته نشده نیز پیامدهای زیست‌محیطی خاص خود را دارد زیرا مواد غذایی خام بسیار آسانتر نسبت‌به غذاهای پخته فاسد می‌شوند. اگر غذایی فاسد شود، ریزاندامگانی که غذا را تجزیه میکنند، گاز گلخانه‌ای متان تولید میکنند، که از دی‌اکسید و مونو اکسید کربن حاصل از سوختن چوب یا سوختهای فسیلی، برای محیط زیست بسیار مضرتر است. یک خام گیاهخوار برای دوری از اثرات زیست‌محیطی منفی باید در مصرف مواد غذایی و هدر ندادن آنها بسیار دقت نماید. آسانترین راه برای حل این مشکل استفاده از پخت‌وپز خورشیدی است، که در آن گاز گلخانه‌ای یا آلودگی‌های دیگر تولید نمی‌شود، البته نتیجه آن از نظر خام گیاهخواران مناسب و راضی‌کننده نیست چرا که به هر حال غذای پخته شده است. بعضی از دانشمندان استفاده از یخچالهای خورشیدی را پیشنهاد کرده‌اند که اثرات زیست‌محیطی آنها قابل چشم پوشی است و از نظر خام گیاهخواران مطلوب است اما به این نکته نیز اشاره می‌کند که ترکیبات کلروفلوروکربن موجود در فرایند سرد کردن این یخچالها به لایه اوزون زمین آسیب می‌رساند.
دلایل معنوی یا فلسفی
بسیاری از پیروان رژیم خام گیاهخواری به بهره معنوی آن بسیار اهمیت می‌دهند.[4] روتان روسو Ruthann Russo می‌گوید «جنبش خام خواری به دنبال راهی است که غذا، زندگی، رفتار با زمین، رفتارمان با یکدیگر، و تلاش ما برای سلامتی روحی، ذهنی و بدنی را همساز نماید.»
پژوهش
پژوهش‌های پزشکی در رژیم‌های غذایی خام‌گیاه‌خواری نشان داده‌اند که نتایج مثبت و منفی در این کار وجود دارند.[5]
براساس پژوهشی پزشکی: «مصرف طولانی مدت رژیم غذایی شامل ۷۰٪ تا ۱۰۰٪ گیاهان خام با کاهش غلظت کلسترول و تری‌گلیسرید پلاسما همبسته است، اما به دلیل کمبود ویتامین ب۱۲ در این رژیم غذایی به کاهش غلظت لیپوپروتئین پرچگالی (سرم) و افزایش غلظت هوموسیستئین نیز منجر می‌شود».[6] یافته‌های پژوهش دیگری در آلمان عبارتند از «رژیم غذایی بلند مدت کاملاً خام، با سطح مطلوب بتاکاروتن پلاسما، سطح پایین تجمع لیکوپن پلاسما (Plasma Lycopene) همبسته‌است».[7] یک پژوهش دیگر هم فواید یک رژیم خام‌گیاه‌خواری را برای کاهش چاقی مفرط و کاهش فشار خون بالا بیان کرده‌است.[8]
پژوهش دیگری نیز نشان‌دهندهٔ کاهش کوتاه مدت نشانه‌های فیبرومیالژیا (Fibromyalgia) برای چند بیمار است که در یک رژیم وگان شرکت کرده‌اند.[9]
پژوهشی دیگر نشان داده‌است که یک رژیم غذایی خام گیاهخواری غنی شده با لاکتوباسیلوس می‌تواند علائم ذهنی بیماری روماتیسم مفصلی را کاهش دهد ولی هیچ تغییر قابل اندازه‌گیری در نشانه‌های عینی نشان نداد. علاوه بر این مصرف روزانه مقدار زیادی لاکتوباسیلوس زنده ممکن است اثرات مثبتی بر علائم عینی بیماری روماتیسم مفصلی نیز داشته باشد. این پژوهش پیش‌تر اشاره کرد که نیمی از افراد شرکت کرده در پژوهش را از نتایج پژوهش حذف کرده‌است، چراکه مدت زمانی کوتاه پس از شروع آزمایش، دچار اسهال و تهوع شدند.[10]
نتایج منتشر شده از یک پژوهش انجام شده در سال‌های ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۰ در آلمان، نشان داد هنگامی که مقادیر زیادی سبزیجات خام در رژیم غذایی گنجانده شده باشد، مزایای قابل توجهی در کاهش خطر سرطان پستان دیده می‌شود.[11]
کتاب‌های چاپ شده در ایران
- زمین، زمان، انسان / مزدافر مؤمنی / چاپ ۱۳۹۱
- خام گیاهخواری آشپزخانه بی اجاق / دکتر محمد کار / چاپ ۱۳۵۵
- زنده خواری (خام خواری) فلسفه تغذیه و تندرستی / آرشاویر در آوانسیان / چاپ ۱۳۵۵
- رژیم‌های درمانی در پیشگیری و درمان بیماری‌ها با خام گیاهخواری / علی اکبر راد پویا / چاپ سوم ۱۳۷۶
- خام گیاهخواری هم غذا هم درمان / علی اکبر راد پویا / چاپ ۱۳۷۶
- پخته خواری یک عادت مرگ‌آور / آرشاویر در آوانسیان
- خام گیاهخواری / علی اکبر راد پویا / چاپ ۱۳۸۵
- خام گیاهخواری، شناخت رابطه غذا و محیط با انسان / دکتر عبدالحسین نواب
- استفاده از قوانین طبیعی در تغذیه سالم / دکتر عبدالحسین نواب
- طلای سبز / مریم ببر حسینی / چاپ ۱۳۹۱
- قابلمه را فراموش کن /هلموت واندمیکر چاپ اول ۱۹۸۹/ترجمه سید ماشاءالله فرخنده (کشفی) چاپ ۱۳۸۸
منابع
- خام گیاهخواری / علی اکبر راد پویا / چاپ ۱۳۸۵ / نشر ثالث / صفحهٔ ۲۱
- بیرونی، ابوریحان؛ (1389) آثار الباقیه عن القرون الخالیه، ترجمه اکبر داناسرشت، تهران، امیر کبیر، چاپ ششم، صص 363-362.
- Keneally, Christine. "I Cook, Therefore I Am: How dropping food in fire made us human". Slate.com. Retrieved ۲۰۱۰-۰۷-۰۶. Text "date2009-06-03 " ignored (help)
- Au naturel: the raw food revolution - raw food diet by Lori Tobias (Nov, 2002) Better Nutrition - BNET
- What is a raw foods diet and are there any risks o... [J Am Diet Assoc. 2004] - PubMed result
- Koebnick, Corinna; Garcia, Ada L; Dagnelie, Pieter C; Strassner, Carola; Lindemans, Jan; Katz, Norbert; Leitzmann, Claus; Hoffmann, Ingrid; Garcia, Ada L; Dagnelie, Pieter C; Strassner, Carola; Lindemans, Jan; Katz, Norbert; Leitzmann, Claus; Hoffmann, Ingrid (2005). "Long-Term Consumption of a Raw Food Diet Is Associated with Favorable Serum LDL Cholesterol and Triglycerides but Also with Elevated Plasma Homocysteine and Low Serum HDL Cholesterol in Humans,2". Journal of Nutrition. ۱۳۵ (۱۰): ۲۳۷۲. PMID 16177198. More than one of
|author1=and|author=specified (help) - Garcia, AL; Koebnick, C; Dagnelie, PC; Strassner, C; Elmadfa, I; Katz, N; Leitzmann, C; Hoffmann, I (2008). "Long-term strict raw food diet is associated with favourable plasma beta-carotene and low plasma lycopene concentrations in Germans". The British journal of nutrition. ۹۹ (۶): ۱۲۹۳–۳۰۰. doi:10.1017/S0007114507868486. PMID 18028575.
- Douglass, JM; Rasgon, IM; Fleiss, PM; Schmidt, RD; Peters, SN; Abelmann, EA (1985). "Effects of a raw food diet on hypertension and obesity". Southern medical journal. ۷۸ (۷): ۸۴۱–۴. doi:10.1097/00007611-198507000-00017. PMID 4012382.
- Kaartinen K, Lammi K, Hypen M, Nenonen M, Hanninen O, Rauma AL (2000). "Vegan diet alleviates fibromyalgia symptoms". Scand. J. Rheumatol. ۲۹ (۵): ۳۰۸–۱۳. doi:10.1080/030097400447697. PMID 11093597.
- Nenonen, MT; Helve, TA; Rauma, AL; Hänninen, OO (1998). "Uncooked, lactobacilli-rich, vegan food and rheumatoid arthritis". British journal of rheumatology. ۳۷ (۳): ۲۷۴–۸۱. doi:10.1093/rheumatology/37.3.274. PMID 9566667.
- Adzersen, KH; Jess, P; Freivogel, KW; Gerhard, I; Bastert, G (2003). "Raw and cooked vegetables, fruits, selected micronutrients, and breast cancer risk: a case-control study in Germany". Nutrition and cancer. ۴۶ (۲): ۱۳۱–۷. doi:10.1207/S15327914NC4602_05. PMID 14690788.