انصارالله یمن

انصارالله[21] جریانی از شیعیان زیدی یمن و از مهمترین گروه‌های این کشور است. این جنبش پیشتر شباب‌المؤمن نام داشت و هم‌اکنون در رسانه‌های مخالفان بیشتر جریان حوثی (به نام‌های مبارزان حوثی یا حوثی‌ها[22] (به عربی: الحوثیون) خوانده می‌شود.

انصارالله یمن
شرکت‌کننده در شورش صعده، و بحران یمن (۲۰۱۱ تا کنون) (انقلاب یمن، مداخله نظامی در یمن به رهبری عربستان سعودی، درگیری‌های مرزی عربستان-یمن، و جنگ داخلی یمن (۲۰۱۵ تا کنون)[1]


نشانواره و پرچم انصارالله[2][3][4]

فعالیت سیاسی از ۱۹۹۴ میلادی-اکنون
مسلحانه از ۲۰۰۴ میلادی-اکنون
ایدئولوژی آمریکاستیزی
یهودستیزی (رد شده توسط انصارلله)[5]
امپریالیسم ستیزی[6]
صهیونیسم‌ستیزی[7]
گروه‌ها حوثی‌ها و عشایر متحد شیعه در صعده
رهبران سید حسین بدرالدین حوثی  †
عبدالملک حوثی
ستاد صعده، یمن
ناحیهٔ
عملیات‌ها		 یمن شمالی و جنوب غربی عربستان سعودی
نیرو ۱۰۰٬۰۰۰ (تا سال ۲۰۱۱)[8][9]
متحدان حزب‌الله لبنان[10]

 ایران[11]
 سوریه[12]
 کره شمالی[13]
جنبش آزادگان نجران
حزب کنگره ملی یمن به رهبری علی عبدالله صالح (۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷)[14]

مخالفان  یمن (دولت منصور هادی)

 عربستان سعودی
 ناتو (تا سال ۲۰۱۸)
سازمان القاعده در شبه‌جزیره عربستان[15]
داعش ولایت یمن[16]
بلک‌واتر[17][18]

نبردها/جنگ‌ها * شورش صعده

انصارالله مورد حمایت ایران هم‌اکنون بر پایتخت یمن (صنعا) و بخش‌های شمالی آن تسلط دارند. محمد علی حوثی رئیس شورای عالی سیاسی یمن نیز از همین جنبش است.

با اینکه همهٔ اعضای این جنبش از خاندان حوثی نیستند اما رهبری و شمار اعضای این خاندان در رهبری اعتراضات و شورش صعده، باعث شده همه آنها به این نام شناخته شوند.[23]

شمار نیروهای این گروه در سال ۲۰۱۱ (میلادی) نزدیک به ۱۰۰٬۰۰۰ نفر بود.[24] زمینه کاری ایشان بیشتر در شمال‌باختری یمن و استان صعده متمرکز بود.

انصارالله یمن در فهرست گروه‌های تروریستی عربستان سعودی [25] امارات متحده عربی[26] و مالزی [27] قرار دارد.

نام

نام «حوثی» به رهبرشان سید حسین بدرالدین حوثی انتساب دارد که در سال ۲۰۰۴ (میلادی) توسط نیروهای ارتش یمن کشته شد.[28] او در دهه ۱۳۶۰ (خورشیدی) برای آشنایی با اندیشه‌های سید روح‌الله خمینی به قم سفر کرد و یکی از مریدان وی شد.[29] رهبران «شباب المومنین»، گروهی که انصارالله از دل آن زاده شد نیز با روحانیون شیعه ایرانی روابط نزدیکی داشتند.[23]

یمن ساختاری عشیره‌ای و قبیله‌ای دارد. این ساختار در روابط اجتماعی و تحولات سیاسی آن کشور بسیار تأثیر گذار است. چندین قبیله در یمن وجود دارند که قبیله همدان یکی از آنها است. این قبیله از آغاز اسلام و به ویژه در جایگاه شیعیان یمن، نقش مهمی داشته‌است. حوثی‌ها یک از خاندان‌های قبیله همدان یمن هستند.[23]

آغاز جنبش

سیاسی

جنبش حوثی در سال‌های دهه ۱۹۸۰ (میلادی) تشکیل شد. آنان تاکنون برای گرفتن حقوق شیعیان ۶ بار با حکومت یمن جنگیده‌اند.

سازمان جوانان مؤمن (الشباب المؤمن) دو گام را پشت سر نهاد. گام تأسیس در ۱۹۸۶ (میلادی) و شکل‌گیری که از سال ۱۹۹۰ (میلادی) و کمی پس از اعلام وحدت دو یمن در برخی از مناطق استان صعده در شمال پایتخت (صنعا) آغاز شد. رفته‌رفته دامنهٔ فعالیت شباب‌المؤمن از استان صعده به استان‌ها و شهرستان‌های دیگری کشیده شد که صبغهٔ زیدی بودنشان قوی بود. تا اینکه شمار افراد این مرکز در استان صعده به پانزده هزار تن و بنا به اعلام بیانیه‌ای به نام شیعیان اثناعشری یمنی به هجده هزار تن رسید.

شباب‌المؤمن که بعدها به جنبش حوثی معروف شد در سال ۱۹۹۰ به عنوان جنبش یا سازمانی فکری سیاسی و مسلح ابراز وجود کرد. تا پیش از این، فعالیت اولیهٔ این جنبش، محدود به ارائهٔ آموزش‌های دینی و تربیت و کادرسازی می‌شد.[30] مخالفت با وهابیت از محورهای شکل‌گیری انصارالله بود.[23]

مسلحانه

گام دوم، که رویارویی مسلحانه یا سازمان‌دهی مسلحانهٔ علنی معروف به «جامعه الحوثی» است از سال ۲۰۰۴ (میلادی) آغاز شد. این رویارویی با اعتراضاتی به رهبری سید حسین بدرالدین حوثی آغاز شد. علی عبدالله صالح، رئیس‌جمهور یمن در آن هنگام، از حسین بدرالدین حوثی برای گفتگو دربارهٔ مشکلات مردم صعده دعوت کرد. اما بدرالدین این دعوت را رد کرد. در پی آن، نیروهای امنیتی به حوثی‌ها حمله کردند و پس از دو ماه او را کشتند. پس از او پدرش، سید بدرالدین حوثی به رهبر معنوی و عبدالملک حوثی (و یحیی حوثی، که هر دو از برادران حسین) به رهبری مسلحانه جنبش رسیدند.[23]

از این هنگام، گروه حوثی به گروه‌های شبه‌نظامی تبدیل شد که دارای بُعد ایدئولوژیک (مانند سر دادن شعار مرگ بر آمریکا) بودند.[23] این گروه‌های نظامی در ۴ سال، پنج جنبش مسلحانه را در برابر ارتش یمن انجام دادند. آغاز این دورهٔ چهار ساله ۱۸ ژوئن ۲۰۰۴ و پایان آن ۱۷ ژوئیه ۲۰۰۸ بود. البته میان هر جنگ و جنگ بعدی، دورهٔ استراحتی فاصله می‌انداخت. دامنهٔ عملیات جنگ پنجم، البته گسترده‌تر بود و به مناطق صعده محدود نشده و به مناطقی کشیده شد که به‌طور سنتی، گرایش زیدی هادوی داشتند. یکی از این مناطق، شهرستان «بنی حشیش» یکی از نزدیک‌ترین شهرها به «صنعا» است. این جنگ به شدت ارتش یمن را به خود مشغول کرد. حتی در سال ۲۰۰۹ (میلادی) عربستان سعودی به آنها حمله نظامی کرد. این درگیری‌ها با امضای یک قرارداد صلح در سال ۲۰۱۰ (میلادی) به پایان رسیدند.[23]

جنگ داخلی یمن

اعتراضاتی که در سال ۲۰۱۱ (میلادی) به رهبری انصارالله و در مخالفت با افزایش قیمت سوخت و گسترش فساد در دولت یمن صورت گرفت[31] باعث شد پای بهار عربی به یمن نیز باز شود. کناره‌گیری علی عبدالله صالح از قدرت به آشفتگی سیاسی در کشور انجامید. گروه‌های بسیاری برای رسیدن به قدرت با یکدیگر رقابت کردند. اما انصارالله یکی از معدود گروه‌هایی بود که تجربه مبارزه مسلحانه هم داشت. آنها شعار خود را خودمختاری محلی، احترام به تنوع جمعیتی یمن و گسترش حقوق دموکراتیک عنوان کردند و با کنش‌های مسلحانه، به غیر از پایگاه اصلی خود، استان صعده، حضور خود را در دیگر استان‌ها مانند استان عمران گسترش دادند. مخالفت آنها با علی عبدالله صالح حمایت برخی از دیگر گروه‌ها از آنان را جلب کرد. انصارالله با کمک آنان توانستند دیگر رقبا و به ویژه سنی‌ها را کنار زده و وارد صنعا شوند.[23]

انصارالله با پیش‌نویس قانون اساسی دولت تازه عبدربه منصور هادی مخالف بودند و با نارضایتی عمومی از تصمیم دولت هادی دربارهٔ سوبسیدها، با تحصن نیروهای مسلح کاخ ریاست‌جمهوری و محل زندگی عبدربه منصور هادی را محاصره کردند و خواهان امتیازهای بیشتر شدند. آنها عبدربه منصور هادی را وادار به استعفا کردند. این کار باعث کاهش حمایت گروه‌های سیاسی دیگر از انصارالله شد. از آن هنگام به بعد، انصارالله، مشروعیت خود را از دست داد. زیرا آنها توانایی سیاسی لازم برای متحد کردن جامعه متکثر یمن را نداشتند؛ بنابراین ناچار شدند به قوای نظامی خود تکیه کنند.[23]

در ۱۷ بهمن ۱۳۹۳ انصارالله با منحل اعلام کردن پارلمان یمن و تشکیل یک شورای ۵ نفره برای ریاست‌جمهوری به نام «کمیته عالی انقلابی»، قدرت را در این کشور به دست گرفتند.[23][32] پس از آن عبدربه منصور هادی به عربستان سعودی گریخت. پس از آن، انصارالله در دیگر نقاط یمن مانند عدن و حدیده نیز قدرت گرفتند. قدرت گرفتن انصارالله باعث ورود عربستان (به همراه چند کشور دیگر در یک ائتلاف) به جنگ داخلی یمن در اوایل سال ۲۰۱۵ (میلادی) شد. انصارالله برای مقابله با عربستان با نیروهای علی عبدالله صالح ائتلاف کردند. این همراهی دیری نپایید و به درگیری میان آن دو در سال ۲۰۱۷ (میلادی) منجر شد. چرخش علی عبدالله صالح به سمت عربستان، به کشته شدن او در اواخر سال ۲۰۱۷ انجامید.[23]

انصارالله در سال‌های جنگ داخلی یمن به غیر از جنگ با ائتلاف به رهبری عربستان، با گروه‌های شبه‌نظامی رقیب در یمن، مانند القاعده و داعش در یمن نیز درگیر بوده‌اند.[23]

نقشهٔ جزئیات کش‌مکش‌های یمن
  در دست انصارالله یمن

  در دست نیروهای طرفدار منصور هادی

  در دست القاعده یا انصارالشریعه (وفادار به داعش)

  در دست مجلس انتقالی جنوب

فهرست تروریستی

انصارالله یمن در فهرست گروه‌های تروریستی عربستان سعودی، امارات متحده عربی، مالزی و استرالیا قرار دارد. این گروه در لیست تروریستی سازمان ملل متحد، آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و اتحادیه اروپا قرار نگرفته‌است.

در دی ۱۳۹۹،دولت ترامپ انصارالله یمن را در فهرست گروه های تروریستی گذاشت و این گروه را تحریم کرد. اما با روی کار آمدن دولت جو بایدن، وی این گروه ها از فهرست تروریستی حذف کرده و تحریم آن را لغو کرد.[33]

جنگ نیابتی

با وجود حمایت عربستان سعودی و ایران از گروه‌های رقیب در یمن، نمی‌توان درگیری‌های یمن را به جنگ نیابتی ایران و عربستان تقلیل داد. زیرا تاریخ معاصر یمن صحنه کشمکش‌های داخلی و خارجی پیاپی بوده‌است. خود یمنی‌ها آن قدر اختلاف، درگیری خشونت‌بار و جنگ با هم داشته‌اند که برای راه افتادن جنگ نیازی به مداخله رقیبان خارجی نیست. هرچند رقابت ایران و عربستان برای گسترش نفوذشان در منطقه در آتش جنگ یمن دمیده‌است.[23]

تسلیحات

کارشناسان سازمان ملل اعلام کردند که ویژگی‌های فنی برخی سلاح‌ها و قطعات پهپادهایی که به حوثی‌ها در یمن می‌رسد، به تسلیحات ساخت ایران شباهت دارد.[34]

روز چهارشنبه ۳۰ بهمن ۱۳۹۸ ویلیام اوربان سخنگوی سنت‌کام طی یک نشست خبری جزئیات تسلیحات توقیف شده در دریای عرب که برای حوثی‌های یمن ارسال می‌شد را فاش کرد و گفت ۱۵۰ موشک هدایت شونده ضدتانک دهلاویه ساخت ایران و موشک‌های زمین به هوا، سه موشک سطح به هوا مدل ۳۵۸ و قطعات سیستم‌های هواپیمای بدون سرنشین و … در این محموله همگی ساخت ایران است.[35]

رابطه با دولت ایران

یمن به‌طور تاریخی در روابط خارجی ایران اولویت بالایی نداشته و تنها در سال‌های اخیر به یکی از مسایل سیاست خارجی آن تبدیل شده‌است. شعارهای انصارالله شباهت زیادی با شعارهای سیاسی حکومت ایران دارد. همچنین انقلاب ۱۳۵۷ ایران برای روحانیون زیدی یمن الهام‌بخش بود. مدارک افشا شده در وبگاه ویکی‌لیکس نشان می‌دهند که در درگیری‌های بین سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۰ مستندات کافی برای اثبات دخالت ایران در آن درگیری‌ها وجود ندارد.[23]

کمی پس از تسخیر صنعا از سوی انصارالله، هیاتی از مقام‌های حوثی به ایران سفر کردند و اعلام شد که پرواز مستقیمی بین تهران و صنعا برقرار می‌شود.[23]

در آوریل ۲۰۱۵ بیرنادِت میهان سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا گفت: «ارزیابی ما این است که ایران فرماندهی و کنترل حوثی‌های یمن را برعهده ندارد».[36]
کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس ایران را علی‌رغم عدم ارتباط جغرافیایی، به حمایت مالی و نظامی از انصارالله محکوم می‌کنند در حالی که حکومت ایران این اتهام را رد می‌کند.[37]
در آوریل ۲۰۱۶ نیروی دریایی آمریکا اعلام کرد کشتی بزرگ ایرانی حامل اسلحه‌های کلاشنیکف، سلاح‌های دوش‌پرتاب، راکت و نارنجک که در راه یمن بود را متوقف کرده‌است.[38]
علی عبدالله صالح رئیس‌جمهور پیشین یمن چندی پیش از مرگش با بیان اینکه ایران در یمن حضور ندارد، اعلام کرده بود: ایران ورود در ائتلاف راهبری یمن را با وجود درخواست من رد کرد.[39]

گزارش کارشناسان سازمان نشان می‌دهد ایران با ارسال سلاح و پول و همچنین آموزش نظامی به انصارالله کمک می‌کند. اما ایران و انصارالله این گفته‌ها را رد می‌کنند. حتی در آغاز قدرت‌گیری، انصارالله در مواردی سعی کردند دربارهٔ ایران سکوت کنند یا بگویند که با آن فاصله دارند.[23]

کلی کرفت، سفیر ایالات متحده آمریکا در سازمان ملل متحد روز سه شنبه ۲۹ بهمن تهران را به دلیل ارسال سلاح برای حوثی‌ها متهم کرد که برای از بین بردن امکان دستیابی به راه حل سیاسی تلاش می‌کند.[40]

جستارهای وابسته

پانویس
  1. Solomon, Ariel Ben (31 May 2013). "Report: Yemen Houthis fighting for Assad in Syria". The Jerusalem Post. Retrieved 6 June 2013.
  2. Baron, Adam (30 October 2012). "Yemenis suspect Iran's hand in rise of Shiite rebels". Christian Science Monitor. Retrieved 20 June 2014.
  3. "Houthis celebrate birth of Prophet Muhammad". Al Jazeera. 25 January 2013. Retrieved 12 July 2014.
  4. "Yemen says Houthi rebel leader may be dead". Reuters. 27 December 2009. Archived from the original on 6 اكتبر 2014. Retrieved 24 September 2014. Check date values in: |archive-date= (help)
  5. https://web.archive.org/web/20170216024128/http://www.yementimes.com/en/1861/report/4905/%E2%80%9CDamn-the-Jews%E2%80%9D-proving-more-than-just-a-slogan.htm
  6. "Houthis fighting 'Western imperialism". January 13, 2014. Retrieved 2 September 2014.
  7. "Houthi logo says "Damn the Jews"". 3 December 2012. Archived from the original on 9 October 2014. Retrieved 2 September 2014.
  8. http://edition.cnn.com/2011/11/27/world/meast/yemen-clashes/index.html
  9. http://www.yemenpost.net/Detail123456789.aspx?ID=3&SubID=4393&MainCat=3
  10. http://www.haaretz.com/news/middle-east/1.617924
  11. https://www.reuters.com/article/us-yemen-houthis-iran-insight/iranian-support-seen-crucial-for-yemens-houthis-idUSKBN0JT17A20141215
  12. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ مارس ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۷ دسامبر ۲۰۱۷.
  13. «North Korea's Balancing Act in the Persian Gulf». Huffington Post. ۲۳ بهمن ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۸-۱۷.
  14. http://english.alarabiya.net/en/News/gulf/2017/12/03/Yemen-s-General-People-s-Congress-calls-for-uniting-against-Iranian-project-.html
  15. http://yemenpost.net/Detail123456789.aspx?ID=3&SubID=3077
  16. https://www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-baghdadi/islamic-state-leader-urges-attacks-in-saudi-arabia-speech-idUSKCN0IX1Y120141113
  17. https://sputniknews.com/middleeast/201601191033358120-yemen-blackwater-contractors/
  18. https://www.theguardian.com/australia-news/2015/dec/09/australian-mercenary-reportedly-killed-yemen-clashes
  19. "وجود الحوثیین فی النجف یثیر أزمة بین الرئیس الیمنی والتیار الصدری". الاهرام الرقمی. Archived from the original on 6 October 2014. Retrieved 14 November 2014.
  20. ARIEL BEN SOLOMON (31 May 2013). "Report: Yemen Houthis fighting for Assad in Syria". Jerusalem Post. Retrieved 5 June 2013.
  21. Riedel، Bruce (۲۰۱۷-۱۲-۱۸). «Who are the Houthis, and why are we at war with them?». Brookings (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۳۰.
  22. فارس‌نیوز
  23. «حوثی‌ها کیستند؟ رابطه انصارالله یمن با ایران چیست؟». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۸.
  24. Philips, Sarah (July 28, 2005). Cracks in the Yemeni System بایگانی‌شده در ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine. Middle East Report Online.
  25. "Saudi Arabia designates Muslim Brotherhood terrorist group". Reuters. 7 March 2014. Archived from the original on 27 June 2018. Retrieved 27 June 2018.
  26. "مجلس الوزراء يعتمد قائمة التنظيمات الإرهابية. | Wam". Archived from the original on 2014-11-17.
  27. "LIST OF INDIVIDUALS, ENTITIES AND OTHER GROUPS AND UNDERTAKINGS DECLARED BY THE MINISTER OF HOME AFFAIRS AS SPECIFIED ENTITY UNDER SECTION 66B(1)" (PDF). Ministry of Home Affairs of Malaysia. Retrieved 4 March 2020.
  28. Deaths in Yemeni mosque blast. الجزیره. May 2, 2008.
  29. «شهید الحوثی: هر که با امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی درافتاد ورافتاد». خبرگزاری فارس. ۱۴ خرداد ۱۳۹۲.
  30. محمّد احمد دغشی (۳۰ دی ۱۳۹۲). «بازشناسی حوثی‌های یمن». راسخون.
  31. «استعفای نخست‌وزیر یمن/برخی مراکز دولتی صنعا در کنترل حوثی ها». خبرگزاری مهر. ۳۰ شهریور ۱۳۹۳.
  32. «ده‌ها هزار تن در یمن علیه حوثی‌ها تظاهرات کردند». رادیو فردا. ۲۳ بهمن ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۲-۱۳.
  33. «خشم ریاض از تصمیم بایدن درباره انصارالله یمن». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۲۱-۰۲-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۲۰.
  34. «کارشناسان سازمان ملل: حوثی‌ها تسلیحاتی مشابه سلاح‌های ساخت ایران دریافت می‌کنند». رادیو فردا. ۱۲ بهمن ۱۳۹۸.
  35. «سنتکام: حکومت ایران مسئول ارسال سلاح‌های قاچاق برای حوثی‌های یمن است». رادیو فردا. ۱ اسفند ۱۳۹۸.
  36. https://www.foreign.senate.gov/imo/media/doc/030917_Rand_Testimony.pdf
  37. «Yemen crisis: Why is there a war?». BBC (به انگلیسی). ۲۱ مارس ۲۰۱۹.
  38. «US seizes thousands of Iranian weapons, including grenade launchers, in Arabian Sea». Foxnews (به انگلیسی). ۴ آوریل ۲۰۱۶.
  39. «ایران در یمن حضور ندارد». خبرگزاری مهر.
  40. «آمریکا: ایران همچنان به تضعیف چشم‌انداز راه حل سیاسی در یمن ادامه می‌دهد». رادیو فردا. ۳۰ بهمن ۱۳۹۸.

منابع
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.