ارشد سنا

ارشد سنا (به لاتین: Princeps Senatus) نخستین و مقدم‌ترین عضو سنای روم بود. وی سخنران رسمی سنا بود و حق داشت اول از همه رأی دهد و بر رأی دیگر اعضای سنا نیز تأثیر گذارَد. او نه بر اساس تولد (وراثت) و نه سن و سال یا خدمات سیاسی‌اش، بلکه صرفاً بر پایه شخصیّت خود که دارای فضایل اخلاقی والا بود انتخاب می‌شد.

روم باستان
این مقاله بخشی از این مجموعه است: سیاست و دولت روم باستان
دوره‌ها
پادشاهی روم ۷۵۳–۵۰۹ قبل از میلاد جمهوری روم ۵۰۹–۲۷ قبل از میلاد امپراتوری روم ۲۷ قبل از میلاد تا ۳۹۵ بعد از میلاد (پرینکیپاته و دومیناته) امپراتوری روم غربی ۳۹۵-۴۷۶ بعد از میلاد امپراتوری روم شرقی ۳۹۵-۱۴۵۳ بعد از میلاد
قانون اساسی روم ‏(en)‏
قانون اساسی پادشاهی ‏(en)‏ قانون اساسی جمهوری ‏(en)‏ قانون اساسی امپراتوری ‏(en)‏ قانون اساسی امپراتوری پیشین تاریخ قانون اساسی روم سنای روم مجلس مقننه کلانترهای اجرایی
کلانتری‌های عادی
کنسول روم پرتور کوایستور کلانتر بدیل ادیل (روم) تریبون کنسور استاندار رومی
کلانتری‌های فوق‌العاده
دیکتاتور روم ماجیستر اکوئیتوم Consular tribune اینتررکس تریوم‌ویرات اول Decemviri
عناوین و افتخارات
امپراتور روم لگاتوس Dux Officium بخشدار Vicarius Vigintisexviri تبردار ارباب سربازان امپراتور روم ارشد سنا پونتیفکس ماکسیموس آگوستوس (عنوان) سزار (عنوان) حکومت چهارنفره
سابقه و قانون ‏(en)‏
حقوق روم ایمپریوم منش نیاکان Collegiality آئوکتوریتاس شهروندی روم سلسله مناصب سناتوس کنسولتوم سناتوس کنسولتوم اولتیموم
مجامع رومی
مجمع چنتوراتا مجمع کوریاتا مجمع پلبی‌ها مجمع قومی
دیگر کشورها ‏(en)‏ اطلس

ارشدیت سنا منصبی مادام‌العمر نبود. او هر پنج سال از سوی دو کنسور انتخاب می‌شد. گقتنی است که یک کنسور می‌توانست ارشد سنای قبلی را برای پنج سال دیگر ابقا کند. او می‌بایست یک پاتریسی می‌بود. در هر مورد این منصب دارای اقتدار قابل‌توجهی بود.

با تأسیس امپراتوری روم در سده اول پیش از میلاد، امپراتور روم طبیعتاً فرد مقدم سنا بود. اکتاویانوس آگوستوس هنگامی‌که برای اولین‌بار منصب کنسوری را در ۲۸ قبل از میلاد عهده‌دار شد، خود را «ارشد سنا» نامید.

از سال ۲۷ قبل از میلاد که امپراتوری روم تأسیس شد، اصطلاحات امپراتور[یادداشت 1] و ارشد سنا معادل یکدیگر بودند.

با وجود آن‌که مقام ارشدیت سنا در سلسله مناصب گنجانیده نشده‌بود و از ایمپریوم (اقتدار عالیه) برخوردار نبود امّا اعتبار و احترام بالایی برای سناتوری که صاحب این عنوان بود را به همراه داشت.