اردلان

بنی اردلان در لغت به معنای «موبد» و «پرهیزگار» و (اردلانی) به معنای «جایگاه موبدان» می‌باشد. اردلان نام جغرافیایی خاصی بوده که به مرکز کردستان اطلاق می‌شده‌است و نیز نام خاندان بزرگی است که بر قلمرو حکومت اردلان، امارات و سیطره داشته‌اند. پایتخت محلی آن‌ها سنه یا سنندج بود.

در تاریخ از سلسله امیران محلی کردستان که حکومت محلی بنی اردلان در کردستان عراق امروزی و بخشی از کردستان ترکیه امروزی، و مرکزیت منطقه‌ای که جزیره ابن عمر گفته می‌شده و دارالملک یا کرسی آن موصل بوده، را از قرن هفتم هجری قمری به عهده داشته‌اند با عنوان حکام بنی اردلان یاد شده‌است.[1]

حوزهٔ متصرفی و شناخته شده بنا به گفته طایفه اردلان در کردستان ایران، استان کردستان کنونی به مرکزیت سنندج، سنقر، سقز، بانه ،مریوان ،قروه، بیجار،اورامان و توابع چون اورامان لهون، تخت، ژاوه رود و … بوده است.

فرد حاکم مدعی نسب داشتن از اردشیر بابکان بود.[2] نخستین حاکم این قبیله احمد پسر مروان حاکم مروانیان دیاربکر بود.

حوزهٔ متصرفی و شناخته شده محدوده حکومتی خاندان محلی اردلان حوزه حکومتی ؛ که در کردستان ایران، استان کردستان کنونی به مرکزیت سنندج، سنقر، سقز، بانه ،مریوان ،قروه، بیجار،اورامانات و توابع آن چون اورامان لهون، تخت، ژاوه رود و …بوده‌است که خاندان اردلان بوده است.[3][4][5]