کشتی در ایران
کشتی در ایران یکی از پرطرفدارترین ورزش‌ها ست و ریشه در تاریخ و سنت‌های ایرانی دارد به طوری‌که معمولاً به عنوان ورزش ملی ایران از آن یاد می‌شود. کشتی از دوران باستان در ایران تمرین می‌شده و در میان سبک‌های گوناگون ملی و محلی کشتی پهلوانی فراگیرترین سبک آن بوده‌است. در میان سبک‌های بین‌المللی کشتی نیز کشتی آزاد محبوب‌ترین روش به‌شمار می‌رود. باشگاه پولاد نخستین باشگاه ورزشی در ایران است که در سال ۱۳۰۰ توسط حسین رضی زاده (آقاشریف) در خیابان شاهپور (وحدت اسلامی) تأسیس شد.
انواع
- کشتی پهلوانی یا زورخانه‌ای: در سراسر ایران
- کشتی لوچو: از ورزش‌های محبوب روستاهای مازندران است و چون جایزه کشتی‌گیران را بر نوک یک چوب در وسط میدان آویزان می‌کنند به آن لوچو گویند. جایزه؛ قواره پارچه، شال و ترمه و گاهی گاو یا گوسفند است که به همان چوب وسط میدان بسته می‌شود.
- کشتی با چوخه: این کشتی در سراسر خراسان به ویژه قوچان، شیروان و اسفراین رواج دارد و در فضای آزاد به اجرا در می‌آید.
- کشتی گیله مردی: این کشتی در استان گیلان و غرب مازندران رواج دارد. در این کشتی هر جای بدن حریف با زمین تماس پیدا کند شکست خورده‌است. در این کشتی، علاوه بر فون کشتی از ضربات مشت نیز استفاده می‌شود؛ و کشتی گیران گیله مرد تنها یک شلوار تنگ استفاده می‌کنند و جایزه آن گاو، گوسفند، پارچه و… است.
- کشتی چَکِ چیشت در منطقه کجور شهرستان نوشهر و نور استان مازندران
- کشتی میس میسی در منطقه کلارستاق شهرستان چالوس و کلاردشت استان مازندران
- کشتی بندی در شهرستان سوادکوه و سوادکوه شمالی استان مازندران
- کشتی زوران پاتوله در کردستان
- کشتی لری در لرستان
- کشتی جنگ (یا زوران) در منطقه الیگودرز
- کشتی بغل به بغل در قزوین
- کشتی عاشیرما در آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی
- کشتی گوراش یا ترکمنی در مناطق ترکمن‌نشین
- کشتی عربی در میان ایلات و عشایر خوزستان
- کشتی کمربندی در استان اصفهان
- کشتی لشکرکشی در ابرکوه به ویژه مهردشت ،استان یزد
- کشتی کج گردان در سیستان و بلوچستان به ویژه در روستاهای شهرستان زابل
- کشتی دسته بغل در استان فارس به‌ویژه منطقه ارسنجان
- کشتی کمری در آذربایجان و ترک‌های قزلباش
تاریخچه
کشتی و ورزش باستانی در دوران صفویه و زندیه رونق زیادی در ایران یافت به طوری که در هر شهر صدها پهلوان بنام وجود داشت. در دوران قاجاریه علاقه به این ورزش چنان زیاد شد که در دوران ناصرالدین شاه شخصی به نام «صاحب الدوله» مأمور توسعه ورزش کشتی شد و در تمامی روزهای تعطیل پهلوانان در میدان‌های شهر به کشتی گرفتن می‌پرداختند. مسابقات کشتی پهلوانی برای انتخاب پهلوان پایتخت از همین ایام آغاز شد و بعدها به صورت یک سنت جاری همه‌ساله درآمد. محمدصادق بلورفروش، ابراهیم یزدی معروف به یزدی بزرگ، پهلوان اکبر خراسانی، حسین یوزباشی، سید حسن رزاز، سید اسماعیل کالسکه‌ساز از کشتی‌گیران و پهلوانان معروف آن زمان بودند.
از زمان رضا شاه زورخانه با فرهنگ جدید رونق بیشتری گرفت و در کنار زورخانه‌ها، باشگاه‌ها و ورزشگاه‌ها هم شکل گرفتند. از سال ۱۳۱۸ با مطرح شدن مقررات بین‌المللی کشتی، تغییر و تحولاتی در شیوه کشتی گرفتن و طرز لباس پوشیدن کشتی‌گیران پدید آمد.
مسعود پهلوان نشان از اصفهان در سال ۱۳۱۷ تعلیم کشتی آزاد و فرنگی با مقررات بین‌المللی را در ایران آغاز کرد. وی اولین تشک کشتی از جنس اسفنج را در دانشسرای تربیت بدنی واقع در دروازه دولت تهران پهن کرد. در سال ۱۳۱۸ اولین دوره مسابقات کشتی آزاد قهرمانی کشور در ورزشگاه امجدیه تهران برگزار شد. نخستین باشگاه کشتی هم باشگاه پولاد در خیابان شاپور سابق بود که توسط حاج حسین رضی زاده (آقاشریف) در سال ۱۳۰۰ تأسیس گردید. اولین تیم کشتی خارجی که وارد ایران شد تیم ترکیه بود که در سال ۱۳۲۶ به ایران آمد.[1]
نخستین حضور بین‌المللی کشتی ایران در المپیک ۱۹۴۸ لندن بود که منصور رئیسی در آنجا به مقام چهارم رسید. اولین حضور تیم ملی کشتی ایران در مسابقات قهرمانی کشتی جهان هم در سال ۱۹۵۱ در هلسینکی فنلاند اتفاق افتاد.[2]
تیم ملی کشتی آزاد ایران تاکنون پنج بار قهرمان مسابقات قهرمانی جهان در سال‌های ۱۹۶۱ یوکوهاما، ۱۹۶۵ منچستر، ۱۹۹۸ تهران، ۲۰۰۲ تهران، ۲۰۱۳ بوداپست شده‌است. تیم ملی کشتی فرنگی ایران نیز در سال ۲۰۱۴ در تاشکند ازبکستان قهرمان جهان شد.[3]
جستارهای وابسته
منابع
- کشتی در ایران بایگانی‌شده در ۲ مه ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine پارس اسپورت
- «اولین دوره حضور تیم ایران در رقابتهای کشتی آزاد قهرمانی جهان». وبگاه رسمی فدراسیون کشتی ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ ژانویه ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱۴ اکتبر ۲۰۰۹.
- مدال آوران کشتی ایران