کروموزوم Y

کروموزوم Y (یا کروموزوم ایگرگ) یکی از دو کروموزومی است که در بیشتر پستانداران از جمله انسان کار تعیین جنسیت را به عهده دارد. در پستانداران، این کروموزوم حاوی ژن SRY است که باعث ایجاد بیضه‌ها می‌شود. کروموزوم Y در انسان از حدود ۶۰٬۰۰۰٬۰۰۰ جفت باز تشکیل شده‌است. دی ان ای در کروموزوم Y تنها از پدر به پسر منتقل می‌شود، در نتیجه در واقع می‌توان گفت بسیاری از نام‌های خانوادگی را ردیابی می‌کند. تجزیه و تحلیل دی ان ای به همین دلیل در پژوهش‌های تاریخچهٔ خانواده‌ها استفاده می‌شود.

کروموزوم Y انسان
Human Y chromosome (after G-banding)
ویژگی‌ها
طول(جفت باز)57,227,415 bp
( GRCh38 )[1]
تعداد ژن63 (CCDS)[2]
نوعAllosome
میان‌پارمیان‌پار [3]
شناسه‌ها
RefSeqNC_000024
ژن‌بانکCM000686
بشر Y - chromatid

با تفاوت ۳۰٪ بین انسان و شامپانزه، کروموزوم Y یکی از سریع‌ترین قسمت‌های تکامل ژنوم انسان است.[4] تا به امروز بیش از ۲۰۰ ژن وابسته به کروموزوم Y مشخص شده‌است. همهٔ ژن‌های مرتبط با کروموزوم Y (به غیر از ژن‌های کپی شده) همودیگات (فقط در یک کروموزوم وجود دارد) بیان می‌شوند؛ به جز در موارد ناهولادی (آنیوپلوئیدی) مانند سندرم جاکوب(سندرم XYY) یا سندرم XXYY.

مرور کلی

اکثر پستانداران دارای یک جفت کروموزوم جنسی در هر سلول هستند. مردها دارای یک کروموزوم Y و یک کروموزوم ایکس و زن‌ها دارای دو کروموزوم ایکس هستند. در پستانداران، کروموزوم Y حاوی ژن SRY است که باعث رشد و نمو جنین به شکل یک مذکر می‌شود. کروموزوم Y انسان و پستانداران دیگر ژن‌های دیگر مورد نیاز برای تولید اسپرم‌های طبیعی را نیز دربردارند.

کروموزوم Y بشر

در انسان، کروموزوم Y حدود ۵۸ میلیون جفت باز (بلوک‌های سازنده دی ان ای) است که حدود ۲ درصد از کل دی ان ای سلول‌های مرد را تشکیل می‌دهد.[5] کروموزوم Y انسان حاوی ۸۶[6] ژن است، که تنها ۲۳ پروتئین مجزا را کد می‌کند.

طبق کتاب امری، پس از پایان پروژهٔ ژنوم انسان مشخص شد که حدود ۳۷۵ ژن روی کروموزوم Y قرار دارد و از آنجایی که مردها یک کروموزوم Y دارند، نسبت به ژنهایی که بر روی این کروموزوم قرار دارند (خارج نواحی شبه اتوزومی) حالت همی زایگوس دارند.

جستارهای وابسته

منابع
  1. "Human Genome Assembly GRCh38 - Genome Reference Consortium". National Center for Biotechnology Information. 2013-12-24. Retrieved 2017-03-04.
  3. "Table 2.3: Human chromosome groups". Human Molecular Genetics (2nd ed.). Garland Science. 1999.
  4. Wade, Nicholas (January 13, 2010). "Male Chromosome May Evolve Fastest". New York Times.
  5. [46] ^ کتابخانه ملی پزشکی، مرجع اصلی ژنتیک بایگانی‌شده در ۲۹ مارس ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine
  6. غفاری، سعید رضا، ژنتیک برای کارشناسان نظام سلامت، تهران" انتشارات اندیشه سرا، ۱۳۸۵

پیوند به بیرون
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.