پلی‌گراف

پُلی‌گِراف (به انگلیسی: Polygraph) (عمومأ به دروغ‌سنج اشاره دارد). در واقع دروغ سنج دستگاهی است که به ظاهر مشخص می‌کند که مردم دروغ می‌گویند یا راست. دروغ سنج بر اساس این باور ساخته شده‌است که با در نظر گرفتن پاسخ‌های افراد به سوالات خنثی (سوالات کنترل) و سوالات اصلی دربارهٔ جنایت، می‌توان فهمید که راست می‌گویند یا دروغ. متخصصان دروغ سنج عقیده دارند که فعالیت فیزیولوژیک انواع مختلفی دارد که به هنگام دروغ گفتن می‌توان ان‌ها را تشخیص داد. دروغ سنج علایم فیزیولوژیک ناشی از بر انگیختگی را ثبت می‌کند. (مثلاً عرق کردن پوست، تنفس و سرعت تپش قلب). بنابراین دروغ سنج دروغ را نمی‌سنجد، بلکه برانگیختگی را می‌سنجد. منتقدان می‌گویند که دروغ سنج معمولاً غلط عمل می‌کند و نمی‌تواند بین دروغ گویی و برانگیختگی عمومی تمایز قایل شوند (بر انگیختگی عمومی ممکن است در اثر اضطراب یا احساس گناه به وجود بیاید). بسیاری از افراد بی گناه به سوالات مطرح شده واکنش شدیدی نشان می‌دهند، شاید می‌ترسند که متهم به جنایت مورد نظر شوند. منتقدان می‌گویند که بعضی (شاید بسیاری) از مردم به ویژه دروغ گوهای حرفه‌ای می‌توانند دروغ بگویند بدون آنکه واکنش فیزیکی آشکاری نشان دهند. متأسفانه، یافته‌های غلط دستگاه دروغ سنج زندگی بسیاری را خراب کرده‌است. دروغ سنج‌ها می‌توانند نشان دهند که فرد دروغ می‌گوید اما نمی‌تواند معیارهای علمی را برآورده کند. در حال حاضر اسکنر مادون قرمز، تکنیک دیگری برای یافتن دروغ گوهاست که به تدریج تکمیل می‌شود. تحقیقات اولیه نشان می‌دهد که اسکن از چهره با اشعهٔ مادون قرمز در یافتن دروغ گویی به اندازهٔ پلی گراف‌ها قابل اعتماد است. بعضی فنون دیگر به جای روش‌های قدیمی (اندازه‌گیری علایم غیر مستقیم برانگیختگی هیجانی) مستقیماً به مغز نگاه می‌کنند؛ مثلاً دانیل لنگلین و همکاران می‌گویند که افراد دروغ گو، باید جلوی راست گویی را بگیرند تا بتوانند دروغ بگویند؛ بنابراین برای دروغ گویی باید مناطق بیشتری در مغز فعال شوند. پلی‌گراف در سال ۱۹۲۱ میلادی توسط جان آگوستوس لارسن، دانشجوی پزشکی در دانشگاه کالیفرنیا، برکلی اختراع شد.

پلی‌گراف در فهرست بزرگترین اختراعات دانشنامه بریتانیکا که در سال ۲۰۰۳ میلادی منتشر شد قرار دارد.