علی عبده

علی عبدُه یا عبدو (۱۳۰۳[1] – ۱۳۵۸[2]) مشت‌زن و مدیر ورزشی اهل ایران بود. وی بیشتر به خاطر بنیانگذاری باشگاه ورزشی پرسپولیس و بولینگ عبده مشهور است. او مدتی نیز رئیس فدراسیون بوکس ایران بود.[1]

علی عبده
آلن مورگان
اطلاعات شخصی
زاده
علی عبده

۱۳۰۳
بروجرد، لرستان، ایران
درگذشته۱۳۵۸
نیویورک، آمریکا
شهروندایرانی-آمریکایی
فرزندان۵
تخصصمشت‌زن
مدیر ورزشی
خدمات نظامی
وفاداریایالات متحده آمریکا
خدمت/شاخهارتش ایالات متحده آمریکا
سال‌های خدمت۱۹۵۳ تا ۱۹۵۵
یگانرئیس امور ورزش ارتش ایالات متحده آمریکا در واشینگتن

زندگی

علی محمد عبده در خانواده‌ای مذهبی در بروجرد به دنیا آمد و فرزند شیخ محمد عبده بروجردی، نخستین دادستان دوران رضاشاه پهلوی بود. او ۳ برادر به نام‌های جلال، مهدی و حسین داشت. جلال، برادر بزرگ او، نماینده ایران در سازمان ملل متحد بود. در سال ۱۳۳۶ با هما مهاجرین ازدواج کرد.[3] یکی از فرزندان او به نام رضا عبده کارگردان نمایش و نمایش‌نامه‌نویس بود. پسر دیگر او سالار عبده که نویسنده و استاد نویسندگی خلاق در سیتی کالج نیویورک است.[4] او همچنین دختری به نام نگار (زاده ۱۳۵۲) و پسری بنام علی (زاده ۱۳۵۷)دارد.

مصادره اموال

پس از انقلاب سال ۱۳۵۷، در جریان مصادره اموال و دارایی‌ها، تقریباً تمامی اموال وی، از جمله باشگاه باشگاه فرهنگی ورزشی پرسپولیس مصادره شد.[5] فرزندان عبده تاکنون اقدامی برای بازپس‌گیری اموال مصادره شده پدرشان در ایران نکرده‌اند.[1] پس از مصادره اموال وی به آمریکا رفت. عبده در سال ۱۳۵۸، در حالی که در جکوزی بود بر اثر سکته درگذشت.[1]

در آمریکا

عبده یک مشت‌زن حرفه‌ای بود. او در سال‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۵۲ در دو وزن مختلف قهرمان بوکس واشنگتن شد. او میان سال‌های ۱۹۵۳ تا ۱۹۵۵ رئیس امور ورزش ارتش ایالات متحده آمریکا در واشنگتن بود. او سپس رئیس فدراسیون والیبال واشنگتن نیز شد. کار تا آنجا پیش رفت که می‌گفتند او در ارتش آمریکا در جنگ ویتنام هم شرکت کرده‌است.[2]

موسس باشگاه پرسپولیس تهران در سال ۱۹۷۶

بازگشت به ایران

عبده پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ به ایران بازگشت و شرکت سهامی سی‌آرسی را در سال ۱۳۳۵ بنیانگذاری کرد. فاطمه پهلوی و محمد امیر خاتمی نیز دیگر سهامداران عمده این شرکت بودند.

آذر ابتهاج، نماینده مجلس شورای ملی به دلیل اختلاف با او بر سر بولینگ عبده به جان او سوءقصد می‌کند. او دو نفر را اجیر می‌کند تا با چاقو به او حمله‌ور شوند. آن دو نفر در خیابان مفتح امروزی او را مضروب می‌کنند. افرادی عبده را به بیمارستان هشترودی می‌رسانند تا او از مرگ نجات یابد. یکی از ضاربان نیز دستگیر می‌شود.[2]

ویژگی‌های اخلاقی و روابط با دیگران

[2] جواد الله‌وردی نقل می‌کند که او یک بار سرایدار باشگاه پرسپولیس (محمود رشتی سلمانی) که به بیماری روماتیسم قلبی مبتلا بود، را با هزینه شخصی خود برای درمان به انگلستان فرستاده‌است و به بازیکنانی که ازدواج می‌کرده‌اند هدیه می‌داده‌است.[2][6] ماجرای سیلی زدن او به صفر ایرانپاک به خاطر عکس انداختن با یک هنرپیشه زن نیز نقل شده‌است.[2][6]

عبده و پرویز خسروانی، مدیرعامل باشگاه تاج همواره رقابت شدید داشتند.[7] او با محمود خیامی و محمد امیر خاتمی نیز رابطه نزدیکی داشت. پس از مرگ خاتمی در سال ۱۳۵۲، او با فاطمه پهلوی اختلاف مالی پیدا کرد. در سال ۱۳۵۶، بولینگ عبده آتش گرفت و بیمه همه خسارت را به فاطمه پهلوی پرداخت.[8] عبده با آذر ابتهاج که صاحب بولینگ معروف ونک بود نیز اختلاف داشت. عبده موفق شد با زیرکی و با استفاده از روابط شخصی بولینگ آذر ابتهاج را تعطیل کند.[9]

منابع

یادکرد منابع

  1. حدادپور، ظهور و سقوط سلطنت مدیران در پرسپولیس
  2. ربیعه، شناختنامه علی عبده، روزنامه اعتماد
  3. «کاش همه باشگاه پرسپولیس می‌سوخت». ایسنا. ۱۱ بهمن ۱۳۹۴.
  4. «علی عبده (Ali Abdoh)». ۱۲ بهمن ۱۳۹۲.
  5. Mohammed (۲۰۱۹-۰۴-۱۵). «علی‌محمد عبده؛ مدیر پرسپولیس و بولینگ عبده». توانا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۲۹.
  6. حدادپور، این فوتبال سیلی علی عبده را می‌خواهد
  7. ظهور و سقوط سلطنت پهلوی جلد دوم، ص. صفحه ۴۵۳
  8. ناصری، ظهور آبی و قرمز در تاریکخانه سیاست
  9. ظهور و سقوط سلطنت پهلوی جلد دوم، ص. صفحه ۲۳۸

فهرست منابع

پیشین:
-
مدیر باشگاه پرسپولیس
دی ۱۳۴۲–۱۳۵۲
پسین:
مصطفی مکری
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.