تیم ملی بسکتبال ایران
تیم ملی بسکتبال مردان ایران تیم بسکتبال بین‌المللی است که به نمایندگی از ایران در مسابقات جهانی و بین‌المللی به میدان می‌رود. تیم ملی بسکتبال ایران زیر نظر فدراسیون بسکتبال جمهوری اسلامی ایران فعالیت می‌کند. تیم ملی بسکتبال ایران در حال حاضر یکی از سه قدرت اول بسکتبال آسیا به شمار می‌رود.
 ایران | |||
|
| |||
| رده‌بندی فیبا | ۲۲ ▲ ۱ | ||
|---|---|---|---|
| تاریخ عضویت در فیبا | ۱۹۴۷ | ||
| منطقه فیبا | آسیا | ||
| فدراسیون ملی | فدراسیون بسکتبال جمهوری اسلامی ایران | ||
| سرمربی | مهران شاهین‌طبع | ||
| بازی‌های المپیک تابستانی | |||
| حضور | ۳ | ||
| نشان‌ها | ۰ | ||
| جام‌جهانی | |||
| حضور | ۳ | ||
| نشان‌ها | ۰ | ||
| جام ملت های آسیا | |||
| حضور | ۱۷ | ||
| نشان‌ها |  طلا: ۲۰۰۷, ۲۰۰۹, ۲۰۱۳
| ||
| بازی‌های آسیایی | |||
| حضور | ۱۱ | ||
| نشان‌ها |  نقره: ۲۰۱۴, ۲۰۱۸  برنز: ۱۹۵۱, ۲۰۰۶, ۲۰۱۰ | ||
| لباس | |||
| |||
تاریخچه
سال ورود بسکتبال به کشور ايران ۱۹۰۱ میلادی برابر با ۱۲۸۰ هجری شمسی نوشته است. اما آنچه مسلم است اینکه اولین نشانه‌های ورود بسکتبال به ایران در سال‌های ۱۳۱۰و ۱۳۱۱ دیده شده که آن هم توسط کارکنان سفارتخانه‌های خارجی در ایران بوده است. بسکتبال در ایران در سال‌های ۱۳۱۰ به بعد به‌طور غیررسمی فعالیتش در بعضی از مدارس ایران دنبال شد تا اینکه در سال ۱۳۱۴ این ورزش به‌طور رسمی توسط فریدون شریف‌زاده به ایرانیان شناسانده شد. در سال ۱۳۲۴ فدراسیون بسکتبال ایران تأسیس شد. تیم ملی بسکتبال ایران برای نخستین بار توانست تا در سال ۱۹۴۸ در مسابقات المپیک لندن شرکت نمایند.[1] در سال ۱۹۵۰ تیم ملی ایران در جام اروپا که در کشور ترکیه بین تیمهای فرانسه، یوگسلاوی، ایتالیا، مصر، اتریش و ترکیه بود شرکت داشت که با بازی‌های خوبی که انجام داد پس از پیروزی بر ایتالیا، اتریش و مصر در جای سوم قرار گرفت. در سال ۱۹۵۱ نیز در اولین دوره بازی‌های آسیایی که در دهلی بود شرکت نمود که در این دوره از بازی‌ها تیم ملی ایران در جای سوم آسیا قرار گرفت.[2]
در سال‌های اخیر بسکتبال در ایران رشد داشته است و توانست به موفقیت‌های زیادی مانند قهرمانی در قهرمانی جام ملت‌های آسیا ۲۰۰۷، ۲۰۰۹، ۲۰۱۳ برسد و در بازی‌های آسیایی ۲۰۰۶ پس از ۵۰ سال به مدال برنز رسید و توانست در بازی‌های آسیایی ۲۰۱۴ نیز مدال خود را ارتقا بخشد و به مدال نقره دست یابد. تیم ملی بسکتبال ایران در قهرمانی جام ملت‌های آسیا ۲۰۰۷ موفق شد با شکست تمام تیمهای آسیایی به قهرمانی بسکتبال آسیا برسد و برای دومین بار پس از پنجاه سال، به مسابقات المپیک ۲۰۰۸ راه یابد.[3]
رقابتها
المپیک
تیم ملی بسکتبال ایران در المپیک سال ۱۹۴۸ انگلستان، با هدایت کاظم رهبری با قبول پنج شکست و کسب تنها دو پیروزی در جایگاه چهاردهم قرار گرفت. تیم ملی بسکتبال ایران در سال ۲۰۰۷ با هدایت رایکو ترومن با شکست تیم ملی لبنان قهرمانی جام ملت‌های آسیا را از آن خود کرد، ایران وقتهای اول، دوم و چهارم را با نتایج ۱۹ بر ۲۱، ۱۹ بر ۱۵ و ۱۸ بر ۱۵ به نفع خود پایان دادند و پس از نزدیک به ۵۰ سال انتظار به مسابقات المپیک راه یافت. ایران در المپیک ۲۰۰۸ به عنوان نماینده آسیا حاضر بود و در گروه A با تیمهای لیتوانی، آرژانتین، کرواسی، استرالیا و روسیه هم گروه بود و با پنج شکست و بدون پیروزی به کارش پایان داد و در رده یازدهم رده‌بندی قرار گرفت.
جام جهانی
تیم ملی بسکتبال ایران در جام جهانی ۲۰۱۰ ترکیه در گروه B با تیمهای آمریکا، اسلوونی، برزیل، کرواسی و تونس همگروه شد و تنها با یک پیروزی مقابل تونس و ۴ باخت در انتها در رده نوزدهم ایستاد. تیم ملی بسکتبال ایران در جام جهانی ۲۰۱۴ در گروه A با تیمهای اسپانیا، مصر، صربستان، برزیل و فرانسه همگروه شد. تیم ملی بسکتبال ایران در نخستین دیدارش در در بازی افتتاحیه برابر اسپانیا تیم دوم رنکینگ جهانی قرار گرفت و تن به شکست داد. ایران در ششمین روز از رقابت‌های جام جهانی ۲۰۱۴ و در آخرین دیدارش از مرحله مقدماتی به مصاف تیم ملی فرانسه رفت و تن به شکست داد و در نهایت با ۴ باخت و یک پیروزی در مقابل مصر در رده بیست و یکم قرار گرفت. ایران در مقابل فرانسه و صربستان با نتایجی نزدیک تن به شکست داد، تیم ملی در جام جهانی ۲۰۱۹ که برای نخستین بار بود که در قاره آسیا برگزار می شد،در گروه C با تیمهای اسپانیا،پورتوریکو و تونس همگروه شد،تیم ملی هر سه بازی خود را واگذار کرد و برای قرار گرفتن در رتبه های ۱۷ ام تا ۳۲ ام(برای نخستین بار در این دوره ۳۲ تیم شرکت کردند) با تیمهای آنگولا و فیلیپین رقابت کرد و پیروز هر دو دیدار شد و به لطف تفاضل گل بهتر نسبت به چین که در مقابل نیجریه شکست خورده بود به عنوان بهترین تیم آسیایی راهی المپیک توکیو شد.
كاپ اسيا
ایران تا کنون ۱۷ بار در رقابت‌های جام ملت‌های آسیا شرکت کرده و به مقام‌های مختلفی رسیده است. تیم ملی بسکتبال ایران در سال ۱۹۷۳ برای نخستین بار راهی رقابت‌های بسکتبال قهرمانی آسیا شد. جورج شیرالیو سرمربی ایران بود و مسعود ماه‌تابانی و مصطفی افوظی دستیارهای او بودند و در نهایت ایران در پنجم شد. پس از گذشت سال‌ها در جام ملت‌های آسیا ۱۹۹۳ بسکتبال ایران به نقطه عطف خود رسید و رشد چشمگیری داشت. ملی پوشان در دیدار رده‌بندی کره‌شمالی را از پیش رو برداشتند و در حالی که می‌توانستند برنده مسابقه باشند نتیجه را واگذار کردند و در جایگاه چهارم ایستادند. جام ملت‌های ۲۰۰۳ شروع نسل جدید در بسکتبال ایران بود در این دوره از بسکتبال قهرمانی آسیا تیم ملی ایران با کسب مقام پنجمی به کارش پایان داد. جام ملت‌های ۲۰۰۷ آغاز دوران اوج ایران با نسل طلایی خود بود، ایران در این دوره با کسب پیروزی بر لبنان در دیدار نهایی رقابتها به نخستین قهرمانی خود در قاره کهن رسید و راهی المپیک ۲۰۰۸ پکن شد. آیدین نیکخواه‌بهرامی و حامد حدادی در این رقابتها عملکرد درخشانی داشتند و حدادی به عنوان باارزش‌ترین بازیکن آسیا در سال ۲۰۰۹ انتخاب شد. ایران در قهرمانی آسیا ۲۰۰۹ در دیدار فینال این دوره به مصاف میزبان یعنی چین رفت و توانست در خانه حریف به پیروزی برسد و برای دومین بار قهرمان جام ملت‌های شود. حامد حدادی بار دیگر به عنوان باارزش‌ترین بازیکن آسیا انتخاب شد. تیم ملی ایران در سال ۲۰۱۱ در اوج بود و برای المپیک لندن آماده می‌شد. ایران مسابقات را با قدرت آغاز کرد اما در مرحله یک چهارم پایانی برابر اردن تن به شکست دادند و به مقام پنجم آسیا رسیدند تا سال ۲۰۱۱ برای ایران تلخ شود، حامد حدادی در این دوره به عنوان بهترین سنتر و صمد نیکخواه بهرامی به عنوان بهترین مهاجم مسابقات انتخاب شدند. ایران در جام ملت‌های بسکتبال آسیا ۲۰۱۳ با نه پیروزی متوالی قهرمان آسیا شد. شاگردان ممی بچیرویچ که به راحتی از سد تمامی حریفان ریز و درشت گذشته و به دیدار نهایی رسیده بودند، در بازی نهایی میزبان یعنی فیلیپین را شکست دادند تا پس از راهیابی به جام جهانی اسپانیا، بدون باخت و با قدرت جام قهرمانی آسیا را برای بار سوم بالای سر ببرند. اوشین ساهاکیان در این دوره به عنوان بهترین مهاجم قدرتی انتخاب شد و حامد حدادی برای سومین بار پیاپی عنوان باارزش‌ترین بازیکن آسیا را از آن خود کردواکنون ایران در جایگاه۲۴جهان ایستاده
بازی‌های آسیایی
ایران تا به حال در ۱۱ دوره این رقابتها حضور یافته که در اولین دوره آن در سال ۱۹۵۱ به مدال برنز دست یافت و در سال‌های ۲۰۰۶ و ۲۰۱۰ نیز این مدال تکرار شد. تیم ملی بسکتبال ایران در بازی‌های آسیایی اینچئون ۲۰۱۴ تا مرحله حذفی پیش رفت و در دیدار ما قبل پایانی با شکست قزاقستان به دیدار نهایی صعود کرد و در دیدار نهایی مقابل کره جنوبی میزبان در یک دیدار حساس با نتیجه ۷۹ – ۷۷ تن به شکست داد و از کسب مدال طلا بازماند ولی برای اولین بار مدالی بهتر از برنز را کسب کرد و مدال نقره را به لیست افتخارات خود اضافه نمود. این مدال در بازی‌های آسیایی جاکارتا ۲۰۱۸ نیز تکرار شد.
بسکتبال در بازی‌های المپیک تابستانی
.svg.png.webp){kind=small}
.svg.png.webp){kind=small}
جام جهاني بسكتبال
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.svg.png.webp){kind=small}
.svg.png.webp){kind=small}
.svg.png.webp){kind=small}
جام بسکتبال آسیا
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.svg.png.webp){kind=small}
.svg.png.webp){kind=small}
بسکتبال در بازی‌های آسیایی
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.svg.png.webp){kind=small}
بسکتبال قهرمانی غرب آسیا
| بسکتبال قهرمانی غرب آسیا | ||||
|---|---|---|---|---|
| سال | مکان | بازی | برد | باخت |
 ۱۹۹۹ | چهارم | ۴ | ۱ | ۳ |
| ۲۰۰۰ | چهارم | ۴ | ۲ | ۲ |
 ۲۰۰۱ | سوم | ۴ | ۲ | ۲ |
| ۲۰۰۲ | نایب قهرمان | ۴ | ۳ | ۱ |
| ۲۰۰۴ | قهرمان | ۴ | ۴ | ۰ |
| ۲۰۰۵ | قهرمان | ۴ | ۴ | ۰ |
| ۲۰۰۸ | حضور نداشت | – | – | – |
 ۲۰۱۰ | قهرمان (ب) | ۳ | ۳ | ۰ |
| ۲۰۱۱ | قهرمان | ۳ | ۳ | ۰ |
| ۲۰۱۲ | نایب قهرمان | ۵ | ۴ | ۱ |
| ۲۰۱۳ | قهرمان | ۳ | ۳ | ۰ |
| ۲۰۱۴ | نایب قهرمان (زیر ۱۸ سال) | ۵ | ۴ | ۱ |
| ۲۰۱۵ | حضور نداشت | – | – | – |
| ۲۰۱۶ | قهرمان | ۴ | ۴ | ۰ |
| ۲۰۱۷ | نایب قهرمان | ۵ | ۴ | ۱ |
| مجموع | ۱۳/۱۵ | ۵۲ | ۴۱ | ۱۱ |
رقابت‌های بسکتبال جام آسیا
| رقابت‌های بسکتبال جام آسیا | ||||
|---|---|---|---|---|
| سال | مکان | بازی | برد | باخت |
 ۲۰۰۴ | انصراف | – | – | – |
 ۲۰۰۸ | – | – | – | |
| ۲۰۱۰ | ۶ام (ب) | ۷ | ۳ | ۴ |
 ۲۰۱۲ | قهرمان | ۷ | ۷ | ۰ |
 ۲۰۱۴ | قهرمان | ۷ | ۶ | ۱ |
| ۲۰۱۶ | قهرمان | ۸ | ۸ | ۰ |
| مجموع | ۴/۶ | ۲۹ | ۲۴ | ۵ |
توپ الماس فیبا
| توپ الماس فیبا | ||||
|---|---|---|---|---|
| سال | مکان | بازی | برد | باخت |
| ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۴ | انتخاب نشد | - | - | - |
| ۲۰۰۸ | چهارم | ۳ | ۱ | ۲ |
| مجموع | ۱/۳ | ۳ | ۱ | ۲ |
بسکتبال در بازی‌های همبستگی کشورهای اسلامی
| بسکتبال در بازی‌های همبستگی کشورهای اسلامی | ||||
|---|---|---|---|---|
| سال | مکان | بازی | برد | باخت |
 سال ۲۰۰۵ | سوم | ۹ | ۶ | ۳ |
| مجموع | ۱/۱ | ۹ | ۶ | ۳ |
ترکیب رسمی و کنونی
آخرین ترکیب رسمی تیم ملی بسکتبال مردان ایران
کادر فنی :[4]
- سرپرست: مسعود قاسمی
- سرمربي: مهران شاهین طبع
- مربي: دکتر فرزاد کوهیان
- كمك مربي: محمد عابدینی و مهران آتشی
- بدنساز: مهدی حسن زاده
- فیزیوتراپ: رضا نصیری
- تدارکات: محمد احمد آبادیان
اسامی بازیکنان
| شماره | پست | اسم | تاریخ و محل تولد | قد | باشگاه |
|---|---|---|---|---|---|
| ۴ | C | میثم میرزایی | ۲۶ فروردین ۱۳۷۱ تهران | ۲.۰۲ سانتی متر | پتروشیمی |
| ۵ | PG | سجاد مشایخی | ۴ اسفند ۱۳۷۲ تهران | ۱.۸۰ سانتی متر | ذوب آهن |
| ۶ | SG | حامد حسین زاده | ۱۴ مهر ۱۳۶۹ اهواز | ۱.۸۷ سانتی متر | پتروشیمی |
| ۸ | SG | بهنام یخچالی دهکردی | ۲۳ تیر ۱۳۷۳ شهرکرد | ۱.۹۵ سانتی متر | روستوک |
| ۹ | PG | رسول مظفری | ۳۱ تیر ۱۳۷۳ شهرکرد | ۱.۸۹ سانتی متر | نفت آبادان |
| ۱۳ | SF | محمد جمشیدی | ۹ مرداد ۱۳۷۰ شهرکرد | ۱.۹۹ سانتی متر | شهرداری گرگان |
| ۱۴ | SF | صمد نیکخواه بهرامی | ۲۱ اردیبهشت ۱۳۶۲ تهران | ۱.۹۸ سانتی متر | مهرام |
| ۱۵ | C | حامد حدادی | ۲۹ اردیبهشت ۱۳۶۴ اهواز | ۲.۱۸ سانتی متر | نیانجینگ |
| ۱۹ | PF | آرمان زنگنه | ۲۶خرداد ۱۳۷۲ تهران | ۲.۰۶ سانتی متر | مهرام |
| ۲۰ | PF | مایک رستم پور | ۲۹ آذر ۱۳۷۰ آمریکا | ۲.۱۰ سانتی متر | شهرداری گرگان |
| ۲۳ | C | آرون گرامی پور | ۲۰شهریور ۱۳۷۱ انگلیس | ۲.۱۴ سانتی متر | سن لورنزو آرژانتین |
| ۷۷ | PF | محمد حسن زاده | ۱۴مهر ۱۳۶۹
شیراز |
۲.۰۹ سانتی متر | نفت آبادان |
۸. سعید داورپناه ۱۶ شهریور ۱۳۶۶ تهران پالایش نفت آبادان
سرمربی‌ها
|
|
.svg.png.webp){kind=small}
.svg.png.webp){kind=small}
%253B_Flag_of_Serbia_and_Montenegro_(2003%E2%80%932006).svg.png.webp){kind=small}
روسای فدراسیون
- ۱۳۵۸ - ۱۳۵۹: محمود مشحون
- ۱۳۵۹ - ۱۳۶۴: علی مقدسیان
- ۱۳۶۴ - ۱۳۶۸: ناصر بیگلری
- ۱۳۶۸ - ۱۳۷۳: محمود مشحون
- ۱۳۷۳ - ۱۳۷۶: مهرداد آگین
- ۱۳۷۶ - ۱۳۸۰: علی غضنفری
- ۱۳۸۱ - ۱۳۹۶: محمود مشحون
- ۱۳۹۶ - تاکنون: رامین طباطبایی
منابع
- تاریخچه بسکتبال ایران بایگانی‌شده در ۲۳ ژوئن ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine (وب‌گاه رسمی فدراسیون بسکتبال ایران)
- «تیم ملی بسکتبال ایران در ادوار گذشته». web.archive.org. ۲۰۱۱-۱۲-۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۷-۲۴.
- ایران قهرمان بسکتبال آسیا شد (بی‌بی‌سی فارسی)
- https://www.tarafdari.com
جستارهای وابسته
پیوند به بیرون
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ تیم ملی بسکتبال ایران موجود است. |
https://basketball.realgm.com/national/countries/63/Iran/rosters/2019/2/FIBA-World-Cup
بسکتبال بین‌المللی مردان | ||
|---|---|---|
فدراسیون بین‌المللی بسکتبال ، المپیک ، جام‌جهانی بسکتبال ، رده‌بندی جهانی فیبا ، زیر ۲۱ سال ، زیر ۱۹ سال ، زیر ۱۷ سال ، تیم ها ، بازی های آفریقایی ، بازی های آسیایی ، بازی های همسود ، بازی های مدیترانه ، بازی های لوزفونی ، دایموندبال ، جام استانکویچ ، تورنمنت آکروپلیس ، جام مارشند ، بازی های پن-عرب ، المپیک دانشجویان ، جام آدِکو | ||
| آفریقا |  | |
| آمریکا | ||
| آسیا | ||
| اروپا | ||
| اقیانوسیه | ||