اینوئیت
اینوئیت (به انگلیسی: Inuit؛ به اینوکتیتوت: ᐃᓄᐃᑦ) نامی است که اسکیموهای کانادا و گرینلند برای اشاره به قوم خود از آن استفاده میکنند.[2] در تقابل با آنها، برای اشاره به اسکیموهای سیبری نام یوپیک استفاده میشود.[3]
گروهی از اینوئیتها بر روی سورتمه سنتی در نوناووت. | |
مناطق با جمعیت چشمگیر | |
---|---|
گرینلند: ۵۱٬۳۶۵ کانادا: ۵۰٬۴۸۰ ایالات متحده آمریکا: ۱۶٬۵۸۱ دانمارک (سرزمین اصلی): ۱۵٬۸۱۵ | |
زبانها | |
گرینلندی، اینوکتیتوت، سایر زبانهای اینوئیت، دانمارکی، انگلیسی، فرانسوی، زبان اشاره اینوئیت و زبانهای دیگر | |
دین | |
مسیحیت، آیین اینویی | |
قومیتهای وابسته | |
آلوت و یوپیک[1] |
از سویی دیگر، در بسیاری موارد هرچند، واژه اینوئیت به عنوان معادلی برای اسکیمو بهکار میرود. اما مردمان بومی کانادا و گرینلند، اصطلاح اسکیمو را تحقیرآمیز میدانند و به همین علت اخیراً واژه «اینوئیت» برای اشاره به آنها رواج یافتهاست.[4]
اینوئیتها در شمال آمریکا و کانادا و بیشتر مناطق گرینلند ساکن هستند و فرهنگی مشابه دارند.[5] آنها گستردهترین اقوام بومی قطب شمال از لحاظ جغرافیایی بهشمار میآیند.
واژهٔ اینوئیت شکل جمع واژهٔ «اینوک» است که در زبانهای اسکیموها به معنی انسان یا «انسان واقعی» است.[6]
در کانادا اینوئیتهای شمال غربی به اینوویالویی و در قلمرو نوناووت به اینویی معروف هستند؛ سه گروه اینویی در گرینلند عبارتند از: کالیت در ساحل غربی، اینوگویی در نقطه دوردست شمال غربی و آیت در ساحل شرقی.
زبان اینوئیت، اینوکتیتوت نام دارد که در خانواده زبانهای اسکیمو-آلوت طبقهبندی شدهاست.[7] امروزه این زبان، زبانی کمکاربرد و در آستانه انقراض در نوناووت است.[8]
جمعیت
در مجموع در حدود ۱۳۴٬۲۴۱ اینوئیت در چهار کشور، کانادا، گرینلند، دانمارک، و ایالات متحده زندگی میکنند.
- در کانادا در نتایج سرشماری سال ۲۰۰۶ تعداد ۵۰٬۴۸۰ اینوئیت ذکر شده که ۴۴۴۷۰ نفر از آنها در چهار منطقه از کانادا زندگی میکنند.[9] در کانادا، بندهای ۲۵ و ۳۵ قانون اساسی ۱۹۸۲، اینوئیتها را گروهی متمایز از مردمان بومی مینامد که به عنوان اقوام اولیه و متیها بهشمار نمیروند.[10]
- در گرینلند از ۵۷٬۷۱۴ نفر جمعیت کل در سال ۲۰۱۳ تعداد ۵۱٬۳۶۵ نفر معادل ۸۹٪ از مجموع مردم اینوئیت بودهاند.[11] تقریباً برابر جمعیت اینوئیت در منطقه نوناووت کانادا.
- در دانمارک بین ۱۵٫۰۰۰ تا ۲۰٫۰۰۰ نفر از مردم اینوئیت گرینلند زندگی میکنند که در سال ۲۰۱۵ جمعیت آنها ۱۵٬۸۱۵ بودهاست.[12] اغلب این افراد برای تحصیل و مقاصد آموزشی در ۴ شهر آنجا اقامت دارند و پس از پایان تحصیلات به سرزمین خود بازمیگردند.[13]
- در ایالات متحده آمریکا با توجه به سرشماری سال ۲۰۰۰ در مجموع ۱۶٬۵۸۱ اینوئیت در سراسر کشور وجود دارند[14] که اکثریت آنها در حدود ۱۴۷۱۸ نفر در ایالت آلاسکا زندگی میکنند.[15]
- در روسیه با توجه به سرشماری سال ۲۰۱۰ در مجموع ۱۷۳۸ اینوئیت در سراسر کشور زندگی که عمدتاً در شرق و در ناحیه فدرالی خاور دور هستند.
جستارهای وابسته
- بومیهای کانادا
- مردم متی
- اقوام اولیه کانادا
- اسکیمو
- آلوت
- یوپیک
منابع
- "Eskimo-Aleut." Ethnologue. Retrieved 17 Oct 2013.
- «نوناووت؛ سرزمینی که کرونا هنوز در آن ثبت نشدهاست». BBC News فارسی. دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۷.
- Kaplan, Lawrence (2011-07-01). "Inuit or Eskimo: Which names to use?". Alaska Native Language Center, University of Alaska Fairbanks. Archived from the original on 18 May 2015. Retrieved 2015-05-12.
- [«he American Heritage Dictionary of the English Language: Fourth Edition» مقدار
|نشانی=
را بررسی کنید (کمک). دریافتشده در ۹ سپتامبر ۲۰۱۶. - Kaplan, Lawrence (2011-07-01). "Comparative Yupik and Inuit". Alaska Native Language Center, University of Alaska Fairbanks. Archived from the original on 16 May 2015. Retrieved 2015-05-12.
- «Correct use of Inuit and Inuk». بایگانیشده از اصلی در ۴ مارس ۲۰۱۶. دریافتشده در ۹ سپتامبر ۲۰۱۶.
- "The Hunters of the Arctic". bambusspiele.de. Retrieved 2008-01-07.
- Schuit, Joke; Baker, Anne; Pfau, Roland. "Inuit Sign Language: a contribution to sign language typology". Universiteit van Amsterdam. Archived from the original on 2 November 2015. Retrieved 1 August 2015.
- "2006 Aboriginal Population Profile (Canada)". Statistics Canada. January 15, 2008. Retrieved October 20, 2013.
- «Setting the Record Straight About Native Languages: What Does "Eskimo" Mean In Cree?». native-languages.org. دریافتشده در ۹ سپتامبر ۲۰۱۶.
- "The World Factbook (Greenland)". Central Intelligence Agency. 2013. Retrieved October 20, 2013.
- "Statistikbanken". Statistics Denmark. 2015. Archived from the original on 22 July 2018. Retrieved January 25, 2016.
- "Greenland: Brain drain to Denmark". 2015-03-30. Retrieved January 25, 2016.
- "Table 1: American Indian and Alaska Native Alone and Alone or in Combination Population by Tribe for the United States: 2000" (xls). United States Census Bureau. 2000. Retrieved October 20, 2013.
- "Table 16: American Indian and Alaska Native Alone and Alone or in Combination Population by Tribe for Alaska: 2000" (xls). United States Census Bureau. 2000. Retrieved October 20, 2013.
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Inuit». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۹ سپتامبر ۲۰۱۶.