اورانوس (اسطوره)

گایا، مادر اورانوس، بدون دخالت نر، اورانوس را به وجود آورد و خود او نیز به همسری اورانوس درآمد. در ریگ وداها، به افسانهٔ اورانوس و گایا اشاره مبهمی شده‌است و این گونه می‌گوید: آسمان و زمین از گذشته‌های دور به عنوان زوج نامیرا و دو، نیای جهان به‌شمار می‌رفته‌اند.[3] حتی در افسانه‌های یونانی روایت می‌کنند که وقتی کیهان شکل گرفت، هنگامی که نوبت آفرینش انسان شد. گایا اورانوس را به وجود آورد و با او ازدواج کرد.[4]

از وصلت این دو ایزد طایفه ای به نام تیتان‌ها متولد شدند آنها از دوازده تن تشکیل شده بودند که نیمی از آنها مذکر و نیم دیگر مؤنث بودند که اوکئانوس، کائوس، هیپریون، کریوس، ایاپتوس، کورنوس، تیا، رئا، فوئبه، تتیس و تمیس، منموزین از جملهٔ آنان بودند نام تیتان‌ها از اشتقاق واژه ای به معنای (گستردن و پهن کردن) آمده زیرا آنها دست خود را علیه پدر خود دراز و پهن کردند که البته افسانه ای بیش نیست اما احتمالاً نام آنها در زبان کرتی به معنای پادشاه آمده زیرا آنها در یونان محترم و نیک دانسته می‌شدند و انواع هنر و جادو به آنان منسوب می‌شد[5] هیپریون یکی از تیتان‌های برجسته و فرزند اورانوس و گایا بود او با خواهر خود تیا ازدواج می‌کند و از ازدواج آنها خورشید و ماه و سپیده دم (فلق) متولد می‌شوند.[6]

بعد از تیتان‌ها، سیکلوپها از اورانوس و گایا زاده می‌شوند آنها با اینکه ایزد گونه بودند اما صورت عجیبی داشتند زیرا فقط یک چشم در وسط پیشانی خود داشتند[7]

بعد از سیکوپ‌ها سه غول به نام‌های کوتوس، بریارئوس و کیژز متولد شدند؛ که بنابر روایتی صد دست و پنجاه سر داشتند داشتند به همین علت به آن‌ها هکاتونکیرها یا سنتیمان می‌گفتند.[8]

اورانوس نسبت به تمام فرزندان خود حس حسادت و بیزاری داشت؛ بنابراین وقتی به دنیا می‌آمدند آن‌ها را در تارتاروس (جهنم) زندانی می‌کرد و اینطور می‌خواست فرزندانش را به دل زمین (گایا) برگرداند اما گایا همسر او درصدد انتقام از او که فرزندانش را در تار تار زندانی می‌کرد برآمد و فرزندانش را از نقشهٔ خود مطلع ساخت و از آن‌ها کمک و همکاری خواست. فقط کرونوس جوان‌ترین فرزندان او در پس کمک و همکاری با مادرش برآمد و گایا شمشیری که از سنگ ساخته شده بود و به روایت دیگر فلزی و درخشان بود را به پسرش داد؛ بنابراین وقتی اورانوس شبا هنگام به دیدار همسرش گایا آمد، کرونوس از پشت به پدر حمله می‌کند و اندام او را تکه‌تکه می‌کند.[9] در این روایت افسانه‌ای کرونوس تکه‌ای از اندام پدر را به دریا می‌اندازد واز زخم‌های اورانوس خون سیاهی می‌آید از آن خون غولان و هیولایان[10] و بنا به گفتهٔ برخی دیگر از منابع الهه‌های انتقام الهه‌های انتقام و گیگانت‌ها به وجود آمدند، اما از کف سفید موج‌های دریایی که کرونوس اندام پدر را در آن انداخت ایزد بانوی آفرودیته (ایزد عشق) به وجود می‌آید.[11] بنابر روایتی جزیرهٔ سیسیل محل این اتفاق بود و چون خون اورانوس بر خاک این سرزمین ریخته شد خاک این جزیره برای همیشه برای کشاورزی حاصلخیز شد.[12] برخی منابع خبر داده‌اند که اندام بریده شدهٔ اورانوس از طریق امواج دریا به جزیرهٔ کوترا رسیده و الهه‌های انتقام و آفرودیته در آنجا به‌وجود آمدند. بعد از اورانوس کرونوس قاتل پدر به تخت پادشاهی نشست و گفته شده که اورانوس در هنگام مرگ پیش‌بینی کرد که سرنوشت کرونوس نیز همانند او خواهد شد.[13]

• دیکسون کندی، مایک (۱۳۸۵). دانشنامه اساطیر یونان و روم. تهران: طهوری.
• ژیران، ف (۱۳۸۱). اساطیر یونان. تهران: کاروان.
• اسمیت، ژوئل (۱۳۸۳). فرهنگ اساطیر یونان و روم. تهران: فرهنگ معاصر.
• گرانت و هیزل، مایکل و جان (۱۳۸۴). فرهنگ اساطیر کلاسیک. تهران: ماهی.
• گریمال، پیر (۱۳۹۱). فرهنگ اساطیر یونان و روم. تهران: امیر کبیر.