ابوعلی دقاق

ابوعلی حسن بن محمد دقاق نیشابوری (اختصاراٌ دَقّاق یا دَقّاق نیشابوری)(به عربی: أبو علی الحسن بن علی الدقاق النیسابوری) از صوفیان و عارفان ایرانی در سده چهارم و اوائل سده پنجم هجری بود.

پدرش آردفروشی از اهل نیشابور بود؛ به همین سبب او را دقاق می‌گفتند. مولد و موطن ابوعلی را نیشابور نوشته‌اند.[1]

وی در تصوف شاگرد و مرید ابوالقاسم ابراهیم نصرآبادی بود، از این رو نسب عرفانی اش به جنید و از طریق او به تابعین می‌رسد. خود در این باره می‌گوید: «این طریق را از نصرآبادی گرفتم و او از شبلی و او از جنید و او از سری سقطی و او از داود طایی و او از معروف کرخی و او از تابعین».[2] ابوعلی شاگردان مشهوری مانند ابوالقاسم قشیری، ابوالمظفر محمدبن اسماعیل شجاعی و ابوبکر صیرفی داشت.

دقاق را از صاحبان تألیف در این دوره دانسته و این آثار را به وی نسبت داده‌اند: تاویل بعضی آیات قرآن، زهد، خلافت و مواعظ که بر سیصد و شصت مجلس مشتمل بود.[3]

سخنان شیخ ابوعلی دقاق

در این مجموعه   برخی از سخنان زیبای این عارف شوریده را از زبان عارف بزرگ و نامی ایران  شیخ فریدالدین عطار نیشابوری که در  کتاب تذکرة الاولیاء ذکر شده است ، بیان می کنیم :

و گفت: عقل را دلالت و حکمت را اشارت و معرفت را شهادت.

وگفت: توحید نظر کردن است در اشیاء بعین عدم.

و گفت: هر که جان خود را جاروب در معشوق نمی‌کند او عاشق نیست.

و گفت: شادی طلب تمامتر از شادی وجدان از بهر آنکه- شادی وجدان را خطر زوالست و در طلب امید وصال.

و گفت: دیدار در دنیا باسرار بود و در آخرت بابصار.

و گفت: جهد توانگران بمالست و جهد درویشان بجان.

وگفت: صاحب معرفت باش به خدای تا همیشه شاد باشی.

وگفت: مادام که بنده صاحب توحید است حال اونیکوست از جهت آنکه شفیع اعظم توحید است و هرکه توحید ندارد کسی شفاعت او نکند و آنکه صاحب توحید نبود لامحاله که روزی آمرزیده شود.

و گفت: فراغت ملک است که آنرا غایب نیست.

و گفت: از آب و گل چه آید جز خطا و از خدا چه آید جز عطا.

و گفت: عارف همچون مردیست که بر شیر نشیند همه کس ازو ترسند و او از همه کس بیش ترسد.

منبع : وبلاگ اشعار عرفاتی شعرای بزرگ