یخبندان هورونی
یخبندان هورونی (به انگلیسی: Huronian glaciation یا Makganyene glaciation) شاید قدیمیترین و یکی از یخبندانهای بزرگ و دراز مدت و به ویژه شاید سراسری و به گونهٔ یکپارچه است که در آن همه جای زمین از برف یخ پوشیده شد و زمین به یک گوی برفی تبدیل شد.
زمانبندی زمینشناسی | |||
پیدازیستی (فانروزوئیک) | نوزیستی (سنوزوئیک) | کواترنری | |
نئوژن | |||
پالئوژن | |||
میانهزیستی (مزوزوئیک) | کرتاسه | ||
ژوراسیک | |||
تریاس | |||
دیرینهزیستی (پالئوزوئیک) | پرمین | ||
کربونیفر | |||
دوونین | |||
سیلورین | |||
اردویسین | |||
کامبرین | |||
نهانزیستی (پرکامبرین) | پیشینزیستی (پروتروزوئیک) | ||
نخستزیستی (آرکئن) | |||
پیشازیستی (هادئن) |
یخبندان هورونی دو هزار و چهارصد میلیون سال پیش و تقریباً در آغاز دورهٔ پیشینزیستی روی داده و تا دو هزار و صد میلیون سال پیش به درازا کشیده است. یخبندان هورونی درست به دنبال رویداد بزرگ اکسیژنی روی داده؛ در زمانی که انباشتهشدن اکسیژن در هوا کره زمین انگیزهٔ پائین آمدن گاز گلخانهای متان در این هوا کره شد. یخبندان هورونی کهنترین یخبندانی است که تا کنون شناسائی شده و در آن هنگام زندگی سادهٔ روی زمین تنها به گونهٔ چند سلولی بود.
انگیزهٔ نامگذاری
دریاچهٔ هیورون سومین دریاچه بزرگ آب شیرین دنیاست[1] و در آمریکای شمالی در مرز ایالات متحده آمریکا با استان انتاریو کانادا قرار گرفته است. یافتههای ارزشمندی که با بررسی سه لایه از رسوبات یخبندان این دوره که با رسوبات غیر یخبندانی کاملاً از هم جدا میشوند در این دریاچه پیدا شده که پاسخگوی پرسشهای ناشناختهای در پیوند با این دوره از زمینشناسی است. از این جهت این دوره از زمینشناسی یخبندان هوریون نامیده میشود.
عوامل پدیدآورنده
خورشید در آن زمان به مقدار قابل توجهی سردتر از امروز بود و دلیل گرمتر بودن زمین در دورهٔ قبل از این یخبندان میتوانست بودن گاز گلخانهای ئی متان که در آن هنگام در هواکره فراوان بود، باشد. تأثیر مثبت این گاز گلخانهای در نگهداری دمای زمین و جلوگیری از باز تاب بخش بزرگتری از دما به برون از هواکره خود عامل بزرگی در نگاه داشته شدن دمای زمین بالای خط انجماد بوده است. میدانیم که شروع یخبندان هورونی و همچنین رویداد بزرگ اکسیژنی هر دو در یک دورهٔ نزدیک به هم پیش آمده و بنابراین تأثیر ورود اکسیژن و نابودی لایهٔ متان را که بدنبال آن پیش آمده، میتواند عامل مؤثر دیگری برای شروع یخبندان هورونی باشد.[2]
منابع
- http://www2.epa.gov/greatlakes Great Lakes Factsheet No. 1". U.S. Environmental Protection Agency. June 25, 2012. Retrieved March 6, 2014.
- Melezhik, V.A. (2006). "Multiple causes of Earth's earliest global glaciation". Terra Nova 18 (2): 130–137. doi:10.1111/j.1365-3121.2006.00672
- Lane, Nick (2010). "First breath: Earth's billion-year struggle for oxygen". New Scientist (2746). A snowball period, c2.4–c2.0 Gya, triggered by the Great Oxygenation Event [1]
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Huronian glaciation». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۱۴ آوریل ۲۰۱۵.