پروکاریوت
پیش‌هسته‌ای یا پروکاریوت به جانداران تک یاخته ای می‌گویند که در یاخته(ها)شان مواد هسته‌ای در غشایی قرار ندارند و هسته مشخصی را تشکیل نمی‌دهند.
در مقابل یوکاریوتها جاندارانی مثل گیاهان، جانوران، قارچها و بعضی از آغازیان، غشایی دارد که آن را دربر می گیرد. بیشتر باکتری‌ها جاندارانی تک‌سلولی هستند برخی دیگر هم مانند سیانوباکتری ها تشکیل کلنی می‌دهند. سلول‌های پروکاریوتی فاقد هسته، میتوکندری و هر اندامک غشا دار دیگری هستند و تمام اجزای آن‌ها از جمله آنزیم‌ها و ریبوزوم‌ها و ماده ژنتیک و… در تماس مستقیم با مایع سیتوپلاسم قرار دارد.
ارتباط پروکاریوت‌ها با یوکاریوتها
تقسیم و تمایز بین یوکاریوتها و پروکاریوت‌ها مهم‌ترین تقسیم‌بندی بین موجودات زنده به‌شمار می‌رود چرا که این دو دسته از موجودات زنده ویژگی‌های کاملاً متفاوتی با هم دارند. یوکاریوتها دارای هستهٔ مشخصی هستند که ماده ژنتیک آن‌ها را از سیتوپلاسم (سایر محتویات درون سلول) جدا می‌کند ولی درپروکاریوت ها چنین هسته‌ای وجود ندارد و ماده ژنتیک آن ها مستقیماً در تماس با محتویات سلول قرار دارند. یکی دیگر از تفاوت‌های این دو دستهٔ جانداران تفاوت در ریبوزوم‌های آن‌ها است. ریبوز است که وظیفهٔ پروتئین‌سازی را بر عهده دارد. ریبوزوم‌های پروکاریوتی در قیاس با ریبوزوم‌های یوکاریوتی بسیار کوچک‌تر هستند. نکتهٔ جالب توجه اینجاست که ریبوزوم‌ها داخل میتوکندری ها (از اندامک‌های سلول‌های یوکاریوتی) مشابه ریبوزوم‌های پروکاریوت‌ها هستند. این موضوع یکی از چندین مدرک برای قوی تر شدن این نظریه است که میتوکندری و کلروپلاست از هم زیستی سلول‌های پروکاریوتی با سلول پیش یوکاریوت اولیه به وجود آمده‌اند.[1]
| لینه ۱۷۳۵[2] |
هکل ۱۸۶۶[3] |
چاتون ۱۹۲۵[4] |
کوپلند ۱۹۳۸[5] |
ویتیکر ۱۹۶۹[6] |
ووز و دیگران ۱۹۹۰[7] |
کاوالیر-اسمیت ۱۹۹۸[8] |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ۲ فرمانرویی | ۳ فرمانرویی | دوقلمرویی | ۴ فرمانرویی | ۵ فرمانرویی | سه‌حوزه‌ای | ۶ فرمانرویی |
| (در نظر گرفته نشده) | آغازیان | پروکاریوت‌ها | مونرا | مونرا | باکتری‌ها | باکتری‌ها |
| باستانیان (Archaea) | ||||||
| یوکاریوتها | آغازیان | آغازیان | یوکاریا | پروتوزوآ | ||
| کرومیست‌ها | ||||||
| گیاهان | گیاهان | گیاهان | گیاهان | گیاهان | ||
| قارچها | قارچها | |||||
| جانوران | جانوران | جانوران | جانوران | جانوران |
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ پروکاریوت موجود است. |
منابع
- دانشنامه مدرسه / پروکاریوت‌ها
- Linnaeus, C. (1735). Systemae Naturae, sive regna tria naturae, systematics proposita per classes, ordines, genera & species.
- Haeckel, E. (1866). Generelle Morphologie der Organismen. Reimer, Berlin.
- Chatton, É. (1925). "Pansporella perplexa. Réflexions sur la biologie et la phylogénie des protozoaires". Annales des Sciences Naturelles - Zoologie et Biologie Animale. 10-VII: 1–84.
- Copeland, H. (1938). "The kingdoms of organisms". Quarterly Review of Biology. 13: 383–420. doi:10.1086/394568.
- Whittaker, R. H. (January 1969). "New concepts of kingdoms of organisms". Science. 163 (3863): 150–60. Bibcode:1969Sci...163..150W. doi:10.1126/science.163.3863.150. PMID 5762760.
- Woese, C.; Kandler, O.; Wheelis, M. (1990). "Towards a natural system of organisms: proposal for the domains Archaea, Bacteria, and Eucarya". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 87 (12): 4576–9. Bibcode:1990PNAS...87.4576W. doi:10.1073/pnas.87.12.4576. PMC 54159. PMID 2112744.
- Cavalier-Smith, T. (1998). "A revised six-kingdom system of life". Biological Reviews. 73 (03): 203–66. doi:10.1111/j.1469-185X.1998.tb00030.x. PMID 9809012.
- Wikipedia contributors, "Prokaryote," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Prokaryote&oldid=580480096 (accessed November 15, 2013).
| میکروب |
|  |
|---|---|---|
| میکروبیولوژی |
| |
| بوم‌شناسی |
| |
| گیاهان |
| |
| دریا |
| |
| مرتبط با انسان |
| |
| فنون |
| |
| سایر |
| |
