نیکو خردمند
نیکو خردمند (زاده ۱۹ آبان ۱۳۱۱ تهران – درگذشته ۲۶ آبان ۱۳۸۸ تهران) دوبلور و هنرپیشه سینما و تلویزیون اهل ایران بود.
| نیکو خردمند | |
|---|---|
| زمینه فعالیت | رادیو، دوبلاژ، سینما و تلویزیون |
| تولد | ۱۹ آبان ۱۳۱۱ تهران، ایران |
| والدین | ابوالقاسم خردمند (پدر) |
| مرگ | ۲۶ آبان ۱۳۸۸ (۷۷ سال) تهران، ایران |
| مدفن | قطعه هنرمندان بهشت زهرا قطعه۸۸، ردیف ۱۵۰، شماره ۲۶ |
| ملیت | ایرانی |
| پیشه | بازیگر، دوبلور و گوینده |
| مدرک تحصیلی | فارغ‌التحصیل کارگردانی سینما |
| صفحه در وبگاه IMDb | |
| صفحه در وبگاه سوره | |
زندگینامه
نیکو خردمند ۱۹ آبان ۱۳۱۱ در تهران و در خانواده‌ای فرهنگی متولد شد. او خواهر بزرگ‌تر آهو خردمند و دخترعموی شهرو خردمند بود. او دارای مدرک تحصیلی دیپلم و فارغ‌التحصیل کارگردانی سینما[1] در رویال تئاتر سلطنتی بود.[2]
فعالیت هنری او از سال ۱۳۳۷ با گویندگی در رادیو شروع شد.[3] وی گویندگی فیلم را از شهریور سال ۱۳۳۹ زیر نظر هوشنگ لطیف‌پور و سعید شرافت آغاز کرد و گوینده نقش‌های اصلی به‌جای کلودیا کاردیناله، آوا گاردنر، الیزابت تیلور، اینگرید برگمن، ایوت میمی‌یوکس، لی رمیک، الکه زومر، فخری خوروش، ایرن، کتایون، آرام، پوری بنایی و… بوده‌است.
او همزمان با دوبله، از سال ۱۳۴۲ تا سال ۱۳۴۷ گوینده نمایش‌های رادیویی برنامه دوم رادیو و همچنین مجری برنامه «معرفی تئاتر در تلویزیون» در سال ۱۳۵۱ بود. او در دوبله فیلم‌های کلاسیک تاریخ سینما که در دهه پنجاه در «تلویزیون ملی ایران» دوبله می‌شدند، حضور داشت و گوینده مجموعه مستند «پنجره‌ها» نیز بود.
فعالیت سینمایی او با بازی در فیلم «پرده آخر» (واروژ کریم‌مسیحی) در سال ۱۳۶۹ شروع شد.[4] در این فیلم خردمند در نقش تاج‌الملوک، بازمانده‌ای از یک خانواده اشرافی رو به زوال، بازی چشمگیری داشت. همچنین بازی او در «خانه خلوت» (مهدی صباغ‌زاده) در کنار عزت‌الله انتظامی، یکی دیگر از اوج‌های حضور او بر پرده سینما محسوب می‌شود و بازی‌اش در مجموعه‌های تلویزیونی «آوای فاخته» و بخصوص «دزدان مادربزرگ» نیز در یادها مانده‌است.[5]
نیکو خردمند حدود ساعت ۴ بامداد ۲۶ آبان ۱۳۸۸، در سن ۷۷ سالگی و در بیمارستان ابن سینای تهران درگذشت.[6] وی در پاییز سال ۱۳۸۷ چندین بار به بیمارستان منتقل شده بود. همچنین بیماری وی در ماه‌های آخر عمرش شدت یافته بود. نیکو خردمند در هفته‌های پیش از مرگش به دلیل بیماری قلبی و عروقی و ضعف جسمانی تحت مراقبت پزشکی قرار گرفت و در بیمارستان بستری بود.
فیلم‌شناسی
سینمایی
- حکایت آن مرد خوشبخت (رضا حیدرنژاد - ۱۳۶۹)
- پرده آخر (واروژ کریم‌مسیحی - ۱۳۶۹)
- مسافران (بهرام بیضایی - ۱۳۷۰)
- خانه خلوت (مهدی صباغ‌زاده - ۱۳۷۰)
- بازیچه (تورج منصوری - ۱۳۷۱)
- راز گل شب بو (سعید خورشیدیان - ۱۳۷۲)
- زینت (ابراهیم مختاری - ۱۳۷۲)
- نگاهی دیگر (حسین مختاری - ۱۳۷۳)
- روزهای خوب زندگی (مهدی صباغ‌زاده - ۱۳۷۳)
- غزال (مجتبی راعی - ۱۳۷۴)
- سفر پرماجرا (سیامک اطلسی - ۱۳۷۴)
- قاصدک (قاسم جعفری - ۱۳۷۵)
- قاعده بازی (عبدالرضا نواب‌صفوی - ۱۳۷۶)
- هفت سنگ (عبدالرضا نواب‌صفوی - ۱۳۷۶)
- روانی (داریوش فرهنگ - ۱۳۷۶)
- شراره (سیامک شایقی - ۱۳۷۸)
- تو را دوست دارم (عبداله باکیده - ۱۳۷۸)
- همسر دلخواه من (افشین شرکت - ۱۳۷۹)
- هزاران زن مثل من (رضا کریمی - ۱۳۷۹)
- دختری به نام تندر (حمیدرضا آشتیانی پور - ۱۳۷۹)
- ازدواج غیابی (۱۳۷۹)
- کاغذ بی‌خط (ناصر تقوایی - ۱۳۸۰) (عصمت خانم)
- قلب‌های ناآرام (مجید مظفری - ۱۳۸۱)
- صبحانه‌ای برای دو نفر (مهدی صباغ‌زاده - ۱۳۸۲)
- کافه ستاره (سامان مقدم - ۱۳۸۳)
- چند می‌گیری گریه کنی (شاهد احمدلو - ۱۳۸۴)
- پیشنهاد ۵۰ میلیونی (مهدی صباغ‌زاده - ۱۳۸۴)
- پرونده هاوانا (علیرضا رئیسیان - ۱۳۸۴)
- راننده تاکسی (۱۳۸۵)
- خاک‌آشنا (بهمن فرمان‌آرا - ۱۳۸۶)
- شیرین (عباس کیارستمی - ۲۰۰۸/۱۳۸۷)
مجموعه تلویزیونی
| سال | نام | سمت | کارگردان | توضیحات |
|---|---|---|---|---|
| ۱۳۸۶–۱۳۸۷ | تله‌فیلم قاب‌های خالی | بازیگر | مرتضی هرندی | شبکه ۲ |
| ۱۳۸۶ | تله‌فیلم «جاده آسمان» | بازیگر | کامبیز کاشفی | شبکه ۲ |
| ۱۳۸۶ | تله‌فیلم «تکم‌چی» | بازیگر | یدالله صمدی | |
| ۱۳۸۴ | ریحانه | بازیگر | سیروس مقدم | شبکه ۳ |
| ۱۳۸۴ | عشق گمشده | بازیگر | حسین سهیلی‌زاده | شبکه ۳ |
| ۱۳۸۴ | تله‌فیلم «مادر صدامو می‌شنوی؟» | بازیگر | کامبیز کاشفی | شبکه ۱ |
| ۱۳۸۴ | و خداوند عشق را آفرید | بازیگر | مسعود شامحمدی | شبکه ۳ |
| ۱۳۸۰ | دیوار شیشه‌ای | بازیگر | مهدی صباغ‌زاده | شبکه ۲ |
| ۱۳۷۹ | صدایم کن | بازیگر | مسعود نوابی | شبکه ؟ |
| ۱۳۷۹ | پس از باران | بازیگر | سعید سلطانی | شبکه ۳ |
| ۱۳۷۹ | همسایه‌ها | بازیگر | محمدحسین لطیفی | شبکه ۳ |
| ۱۳۷۸ | ایستگاه | بازیگر | منوچهر عسگری نسب | شبکه ؟ |
| ۱۳۷۸ | مادر | بازیگر | مسعود فروتن | شبکه ۱ |
| ۱۳۷۷–۱۳۷۸ | کت جادویی | بازیگر | محمدحسین لطیفی | شبکه ۳ |
| ۱۳۷۵–۱۳۷۸ | آژانس دوستی | بازیگر | گروه کارگردانان | |
| ۱۳۷۶–۱۳۷۷ | برگ و باد | بازیگر | فیاض موسوی | از برنامه سیمای خانواده شبکه ۱ پخش می‌شد. |
| ۱۳۷۶–۱۳۷۷ | هفت‌سنگ | بازیگر | عبدالرضا نواب‌صفوی | شبکه ۲ از این مجموعه تلویزیونی، دو نسخه سینمایی، با نامهای «قاعده بازی» و «هفت سنگ» در شانزدهمین دوره جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد. |
| ۱۳۷۶ | همه فرزندان من | بازیگر | محمد دستگردی | شبکه ۱ |
| ۱۳۷۵–۱۳۷۶ | بازگشت به خانه | بازیگر | مسعود نوابی | شبکه ۱ |
| ۱۳۷۵ | غبار نور | بازیگر | محمدرضا اصلانی | شبکه ۱ |
| ۱۳۷۴–۱۳۷۵ | دزدان مادربزرگ | بازیگر | مهدی صباغ‌زاده | شبکه ۱ |
| ۱۳۷۴–۱۳۷۵ | دبیرستان خضراء | بازیگر | اکبر خواجویی | |
| ۱۳۷۴ | جای خالی دریا | بازیگر | هوشنگ توکلی | |
| ۱۳۷۳ | آوای فاخته | بازیگر | بهمن زرین‌پور | شبکه ۱ |
| ۱۳۷۲–۱۳۷۳ | باغ گیلاس | بازیگر | مجید بهشتی | شبکه ۱ |
| ۱۳۷۱–۱۳۷۲ | آپارتمان | بازیگر | اصغر هاشمی | شبکه ۱ |
| ۱۳۷۱ | آخرین سند | بازیگر | رضا گنجی | شبکه ۱ |
| ۱۳۶۷ | گالش‌های مادربزرگ | بازیگر | بهمن زرین‌پور | در نوروز ۱۳۶۸ از شبکه ۱ پخش شد. |
دوبله
برخی از گویندگی‌های شاخص و ماندگار نیکو خردمند در دوبله به شرح زیر است:
- کلودیا کاردیناله : «پلنگ صورتی»، «چادر سرخ»، «چشم بسته»، «حرفه‌ای‌ها»، «دختری با چمدان»، «دردسر درست نکن» (زیبا ولی پر دردسر)، «روزی روزگاری در غرب» (دوبله اول)، «فرمان گمشده»، «یک زوج زیبا»، «یوزپلنگ»
- الکه زومر : «جایزه»، «خرابکاران»، «گلوله‌ای در تاریکی»، «هنر عشق»
- آوا گاردنر : «زندگی و دوران قاضی روی بین»، «گذرگاه کاساندرا» (دوبله اول)، «هفت روز در ماه مه»
- سوزانا یورک : «آن بخت خوش»، «مگر آن‌ها به اسب‌ها شلیک نمی‌کنند؟»
- الیزابت تیلور : «آیوانهو» (دوبله اول)، «ناگهان تابستان گذشته» (دوبله دوم)
- اینگرید برگمن : «بدنام»، «دکتر جکیل و مستر هاید»
- جین پیترز : «جیب‌بر خیابان جنوب»، «سه سکه در چشمه»
- لی رمیک : «روزهای شراب و گل سرخ»، «صدایی در تاریکی»
- ایوت میمیوکس : «کله الماس»، «ماشین زمان»
- آنجانت کامر : «آپولوزا»
- باربارا پیتون : «آخرین مرد شجاع»
- لیندا کریستال : «آقای مجستیک» (سرافراز)
- هیلدگارد نیل : «آنتونی و کلئوپاترا»
- گریس کلی : «اخگر سبز»
- ایزابل هوپر : «از شکلات شما متشکرم»
- آن بکستر : «اعتراف می‌کنم»
- رزماری لیندت : «انتقام امانوئل»
- سنتا برگر : «انتقام کبرا»
- سیلوانا منگانو : «اولیس» (دوبله دوم)
- کریستیان اشمیتمر : «بوئینگ بوئینگ»
- میرنا لوی : «بهترین سال‌های زندگی ما»
- بتی فیلد : «پرنده‌باز آلکاتراز» (دوبله دوم)
- نانسی اولسون : «پروفسور کم حافظه»
- سیلویا مونتی : «تسخیرناپذیران»
- جنیفر جونز : «تصویر جنی» (دوبله دوم)
- ژاکلین پیرس : «پل را بالا نبر، رودخانه را پائین بیاور»
- رومی اشنایدر : «جاسوس سه‌جانبه»
- اورسولا اندرس : «جمعه متفاوت» (سرقت بانک)
- آنا-ماریا فررو : «جنگ و صلح» (دوبله دوم)
- جوآن ووس : «جنگجویان قلعه یوما»
- نانسی کووک : «جیسون و آرگونات‌ها» (دوبله اول و دوم)
- شارون تیت : «چشم شیطان»
- جین سیبرگ : «چه آسان می‌کشد»
- ژاکلین بیسه : «حریف»
- سیلویا سیدنی : «خشم»
- سیلوا کوشینا : «خطرناک تر از مرد»
- دونا اندرسون : «در ساحل»
- گلینیس جونز : «دلقک دربار»
- مارتا هایر : «سابرینا»
- آن مارگرت : «ساخت پاریس»
- ویرنا لیزی : «ساعت بیست و پنج»
- پاتریشیا اونز : «سایونارا» (دوبله دوم)
- کیم نواک : «سرگذشت ادی دوچین»
- جوآن اوبراین : «سلام بر اسکناس»
- جون فونتین : «سوءظن»
- ناتالیا بوندارچوک : «سولاریس»
- جنت لی : «سه نفر روی نمیکت»
- جین سیمونز : «سینوهه» (دوبله دوم)
- آکیکو واکابایاشی : «شما فقط دوبار زندگی می‌کنید»
- سی‌ید چارلیس : «شفق خدایان»
- کامیلا اسپارو : «طلای مک‌کنا»
- لیندا دارنل : «علامت زورو»
- جین وایمن : «غزال»
- تالولا بنکهد : «قایق نجات»
- دوروتی مک‌گوایر : «قرارداد شرافتمندانه»
- ماریسا برنسون : «کاباره»
- ناتالی وود : «ماجرا»
- جین کرین : «مرد بی‌ستاره» (دوبله اول)
- ورا مایلز : «مرد عوضی»
- ویرجینیا مایو : «مشعل و کمان»
- جوآن بلکمن : «هاوایی آبی»
- هریت اندرسون : «همچون در یک آینه»
- دوروتی پروواین : «همسایه خوب سام»
- استر اندرسون : «دسامبر گرم»
- مارگو گان : سریال «خانواده رابینسون»
- میساکو واتانابه : سریال «سال‌های دور از خانه»[7]
جوایز
برخی از جوایز «نیکو خردمند» به شرح زیر است:[8]
- برندهٔ سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن (پرده آخر) در نهمین جشنواره فیلم فجر (مسابقه سینمای ایران) - ۱۳۶۹
- برندهٔ سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن (بازیچه) در دوازدهمین جشنواره فیلم فجر (مسابقه سینمای ایران) - ۱۳۷۲
- کاندید سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن (غزال) در چهاردهمین جشنواره فیلم فجر (مسابقه سینمای ایران) - ۱۳۷۴
منابع
- «نیکو خردمند». وبگاه ایران اکت. دریافت‌شده در ۲۶ آبان ۱۳۸۸.
- «نیکو خردمند درگذشت». وبگاه jamejamonline.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ نوامبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۶ آبان ۱۳۸۸.
- «نیکو خردمند بازیگر سینمای ایران درگذشت». وبگاه رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۶ آبان ۱۳۸۸.
- «نیکو خردمند بازیگر پیشکسوت درگذشت». وبگاه رادیو زمانه. دریافت‌شده در ۲۶ آبان ۱۳۸۸.
- ماهنامه سینمایی فیلم، شماره ۴۰۳، آذر ۱۳۸۸، سال بیست و هفتم
- «نیکو خردمند در بیمارستان ابن سینا درگذشت». وبگاه خبرگزاری مهر. دریافت‌شده در ۲۶ آبان ۱۳۸۸.
- کافه کلاسیک http://www.cafeclassic5.ir بایگانی‌شده در ۴ دسامبر ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine
- «زندگینامه نیکو خردمند». وبگاه روزنامه همشهری (همشهری آنلاین). دریافت‌شده در ۲۱ آذر ۱۳۹۲.