نیوشایان

نیوشایان یا در فارسی میانه نغوشاکاندر متون اسلامیسماعون پایین‌ترین رده دینی مانوی محسوب می‌شدند که پس از برگزیدگان قرار می‌گرفتند. اینان گروهی بودند که تعدادشان نامحدود بود و کسانی بودند که یا به‌طور کامل دل از جهان مادی نبسته بودند یا تاب عبادت‌های سختگیرانه و آداب مشکل مانوی را نداشتند و از این رو نسبت به رده‌های بالاتر از خود آزادی عمل بیشتری داشتند.[1] روز یکشنبه نزد این رده روز مقدس بشمار می‌رفت و برخلاف زده‌های بالاتر اینان می‌توانستند ازدواج کرده و صاحب فرزند باشند و پیشه اختیار کنند. اما لازم بوده که مایحتاج طبقه بالاتر را فراهم کرده و یک دهم مال خود را برای پیشرفت و امور روحانی دینی انفاق کنند. نیوشاگان گناهان خود را نزد روحانیان معترف می‌شدند و لازم بوده که در هرماه بمدت یک هفته و هر هفته نیز روز یکشنبه روزه بگیرند. نماز ایشان چهار نوبت در روز بوده که می‌بایست پیش از آن دست و سرپای خود را با آب یا خاک و شن می‌شستند. سه مهر دل و دست و دهان بر آنان واجب بود و نیز می‌بایست از گناهان دهگانه که شامل بت‌پرستی، دروغ، زنا، بخل، قتل، دزدی، جادوگری، شک در دین، سستی در انجام اعمال مذهبی و فریبکاری به‌طور کامل پرهیز کنند.[2] آنان البته اجازه داشتند که زن اختیار کرده و پیشه اختیار کنند و شراب بنوشند اما همیشه باید مراقب صفای باطن خود نیز می‌بودند و از مال اندوزی پرهیز نمایند. خوردن گوشت برای آنان مجاز بود بشرطی که حیوان را خود نکشته باشند.[3] روح این افراد پس از مرگ مستقیم به منشأ اصلی خود یعنی روشنی بی پایان بازنگشته و در تن افراد دیگر حلول می‌کند.