نینجوتسو

روایت‌های مختلفی در مورد منشأ و چگونگی تکامل نین جوتسو و پیدایش نینجا مطرح شده‌است. در افسانه‌های ژاپنی آمده که نینجاها از نسل هیولایی هستند که نیمی انسان و نیمی کلاغ بود. بر اساس بیشتر منابع تاریخی نینجاها به تدریج خود را به عنوان نیروی مخالف همتایان طبقه بالاتر خود یعنی سامورایی‌ها در ژاپن فئودال مطرح کردند و تکامل این هنر رزمی بین قرن ششم تا نهم میلادی در ژاپن اتفاق افتاد.[1]

اثر کلاسیک نظامی چینی یعنی «سان تزو» که توسط سان وو استراتژیست معروف سده پنجم پیش از میلاد به رشته تحریر درآمده از منابع اصلی نینجاها برای تکامل هنر رزمی بود. این کتاب در قرن ششم میلادی وارد ژاپن شد و به‌طور دقیق توسط دربار سلطنتی و خانواده‌های متخاصم مورد بررسی قرار گرفت. بودیسم نیز تقریباً در همان زمان وارد ژاپن شد، پیشینیان نینجاها به دلیل گرایش به بودیسم، یاغی نامیده می‌شدند. در آن هنگام درگیری‌های شدیدی میان هواداران بودیسم و پیروان مذهب ملی ژاپنی‌ها یعنی آئین شینتو جریان داشت و این گروه‌های یاغی که بعدها به یامابوشی معروف شدند، برای حمایت از خود تمرین هنرهای رزمی و استراتژی‌های نظامی را با ترس روانی و قدرت‌های اسرار آمیز ترکیب کردند.

در اواخر قرن نهم زوال دودمان تانگ در چین آغاز شد. تانگ در سال ۹۰۷ میلادی کاملاً سقوط کرد و چین برای پنجاه سال در هرج و مرج فرورفت. در این دوران تعدادی از فرماندهان نظامی چینی به ژاپن آمدند و تاکتیک‌ها و نظریات جدید جنگی را با خود به این جزیره آوردند. در دهه ۱۰۲۰ میلادی هم راهبان بودایی چینی وارد ژاپن شدند و دانش پزشکی و نظریات جنگی خود را هم که بسیاری از آن‌ها از هند ریشه گرفته و در تبت و نقاط مختلف چین تکامل یافته بود به ژاپن آوردند و روش‌های خود را به راهبان جنگجوی ژاپنی و اولین طایفه‌های نینجا آموختند.[1]

دایسوکه توگاکوره و کاین دوشی نخستین نینجاهای بودند که برای اولین بار قواعدی را برای این هنر رزمی تدوین کرده و اولین مکتب نینجوتسو را پایه‌گذاری کردند. دایسوکه یک سامورایی شکست‌خورده بود که املاک و عنوان سامورایی خود را از دست داده بود، او بر خلاف دیگر سامورایی‌ها به جای اینکه در این موقعیت خودکشی کند در کوه‌های جنوب غربی جزیره هنشو آواره شد و در آنجا کاین دوشی یک راهب جنگجوی چینی را ملاقات کرد. این دو تصمیم گرفتند تا سبک جدیدی برای نبردهای چریکی به نام نینجوتسو را پایه‌گذاری کنند. جانشینان دایسوکه نیز نخستین نینجا ریو یا مدرسه نینجوتسو را با نام توگاکوره ریو تأسیس کردند.[1]

نینجوتسو به این ترتیب رقیبی برای مکتب بوشیدو سامورایی‌ها شد. سامورایی‌ها وفاداری و شرافت را بر هر چیز مقدم می‌داشتند و بوشیدو سیستم رزمی آن‌ها بسیار اصیل و منسجم بود اما روش‌های جنگی آن‌ها همیشه کارآمد نبود. برتری نینجاها درست در همین مسئله بود. نینجاها انجام مأموریت به هر شکل ممکن را بر هر چیز مقدم می‌داشتند. حمله ناگهانی، مسموم کردن، فریب و جاسوسی از نظر سامورایی‌ها ناجوانمردانه بود اما از روش‌های اصلی رزمی نینجاها محسوب می‌شد.[1]

پس از آن نینجاها در گروه‌های کوچک با در پیش گرفتن روش‌های کاملاً سری جنگی تا قرن نوزدهم خود را به عنوان نیرویی بسیار با نفوذ در کشور ژاپن مطرح کردند.

بزرگ‌ترین تجمع نینجاها در سوم نوامبر ۱۵۸۱ میلادی اتفاق افتاد. در آن روز اُدا نوبونگا قدرتمندترین رهبر نینجا ارتشی ۴۰ هزار نفره را در برابر حدود ۴ هزار نینجا که کنترل ایالت ایگا را در اختیار داشتند، رهبری کرد. نبردی که تنها تعداد انگشت شماری از نینجاهای ایگا از آن جان سالم به در بردند. از آن به بعد نینجاها توانستند با سازمان منسجمی که ایجاد کرده بودند، قدرت پلیسی مطلق را در ادو (توکیو امروزی) و دیگر شهرهای ژاپن در دست داشته باشند.

چند نمونه از سلاح‌های مورد استفاده نینجاها

نینجاها بایستی ۱۸ مهارت مختلف را کسب کنند که در طومارهای «توگاکوره ریو» نخستین مدرسه نینجوتسو فهرست شده‌است.

1. سئی شین تکی کیویو – SeiShin Teki Kyoyo – هنر پالایش روحی – 教養
2. تای جوتسو – Tai Jutsu – مبارزه بدون سلاح یا دفاع شخصی - 体術
3. کن جوتسو– ken jutsu – مبارزه با شمشیر - 忍者剣
4. بوجوتسو - Bo Jutsu – مبارزه با چوب – 棒術
5. شورایکن جوتسو – Shouriken Jutsu – هنر استفاده از ستاره نینجا - 手裏剣
6. سو جوتسو – So Jutsu – مبارزه با نیزه - 槍術
7. ناگی ناتا جوتسو – Nagi Nata Jutsu – مبارزه با تبرزین - 長刀術 یا 薙刀術
8. کوساری کاما جوتسو – KusariGama Jutsu – داس و زنجیر - 鎖鎌
9. کایاکو جوتسو – Kayaku Jutsu – هنر آتش و انفجار - 火薬術
10. هن سو جوتسو – Henso Jutsu – هنر تغییر چهره و جعل هویت - 変装術
11. شینوبی ایری – Shinubi Iri – ورود مخفیانه به اماکن
12. با جوتسو – Ba Jutsu – هنر سوارکاری
13. سوئی رن جوتسو – Sui Ren jutsu – تمرینات در آب - 水練
14. بوری یاکو – Boryaku – تاکتیک و استراتژی - 謀略
15. چوهو – Choho – جاسوسی و کسب اطلاع - 諜報
16. این تون جوتسو – Inton Jutsu – هنر فرار و مخفی شدن -
17. تن من- Ten mon – شناخت وضعیت آب و هوا - 天門
18. چی مون – chi mon – جغرافیا و جهت‌شناسی - 地門

نینجوتسو هم مثل هنرهای رزمی دیگر شامل در جات می‌شوند و هر درجه نشان دهندهٔ این است که هنر جو سطح آموخنه‌هایش در چه اندازه است.

برای نشان دادن درجه هنرجو بر روی لباس او علامت‌های مختلفی نصب می‌شود.

نینجوتسو شامل ۱۰ کیو (Q)و ۱۵ دان می‌شود که هنر جو برای رفتن به درجهٔ بعدی باید آزمون‌های مختلف را پشت سر بگذارد.

درجات به صورت زیر می‌باشند:

1. Q10
2. Q9
3. Q8
4. Q7
5. Q6
6. Q5
7. Q4
8. Q3
9. Q2
10. Q1
11. دان۱
12. دان۲
13. دان۳
14. دان۴
15. دان۵
16. دان۶
17. دان۷
18. دان۸
19. دان۹
20. دان۱۰
21. دان۱۱
22. دان۱۲
23. دان۱۳
24. دان۱۴
25. دان۱۵

هنرجوی مبتدی آغازگر شوشین شا shoshinsha

هنرجوی رسمی (سازمان یافته) اوچی دی شی uchi deshi

هنرجوی بالای دو سال کارکرده کوهای kohai

هنرجوی ارشدبالای ۴سال کارکرده سن پای senpai

کمک مربی ومربی (مشکی دان۱تا۳) سن سی sensei

معلم جوان (دان ۴) شی دوشی هو … shidoshi-ho

مربی باتجربه دان ۵ الی ۹ شی دوشی shidoshi

ارشدمربیان دان ۱۰الی ۱۵ شیهان

استادکامل دان ۱۵ دای شیهان

لقب بالاترین مسئول سبک درجهان (پدر) سوک Soke

بنیانگذار و پایگذار روشی نوین کانچو

1. نینجاتو (شمشیر نینجا)
2. کاتانا
3. اشیکو
4. شوکو
5. هوکو
6. اونو
7. چیگیریکی
8. بو (چوب بلند)
9. هانبو (چوب کوتاه)
10. سای
11. کاما
12. جوته
13. کوساری فوندو
14. کوساری کاما
15. کوساری تانتو
16. تانتو
17. نانچیکو
18. ناگیناتا
19. یاری
20. بوکن (شمشیر چوبی)
21. شوریکن
22. بو شورایکن
23. کونای
24. تتسوبیشی
25. مِتسوبیشی

نیرنگ و شبیخون دو امر بسیار مهم برای نینجاهاست. نینجاها سعی می‌کنند تا دشمن را طوری فریب دهند که قادر به محاسبات و تصمیم‌گیری‌ها نباشد. نینجاها همیشه سعی می‌کنند که از تقدم و برتری دشمن جلوگیری کنند. نینجاها در زمانی که دشمن آماده نیست حمله می‌کنند و دشمن را تحت تا ثیر قرار می‌دهند به صورتی که او را به ضعف می‌کشانند. بیشتر نینجاها ترجیح می‌دهند تنها کار کنند اما در شرایطی به صورت گروهی کار می‌کنند، ترفندهایی که اعمال خارق‌العاده او بر اساس آن شکل می‌گیرد سه دسته هستند:

1. نفوذ کردن
2. نامرئی شدن
3. گریختن

• علی حق‌شناس، دانشنامه هنرهای رزمی، تهران، نگاه بوستان، ۱۳۹۴.
• دان اف دریکر، نینجوتسو «هنر نامرئی شدن»، ترجمه: سوسن مشهدی، تهران: نشر علم و حرکت.
• باشگاه نینجا
• سایت رسمی بوجینکان
• سایت رسمی استان تهران