نقاط وارسی
نقاط وارِسی مکانیزمی کنترلی در سلولهای یوکاریوتی برای اطمینان از صحت درستی عمل مراحل چرخهٔ سلول میباشد و عبور سلول را از یک مرحله به مرحلهٔ دیگر چرخه کنترل میکند.
نقاط وارسی در اصل مجموعهای از پروتئینهای تنظیمکننده هستند.
یکی از عملکردهای بسیار مهم نقاط وارسی کنترل این امر است که آیا دیانای در طی همانندسازی آسیب (جهش) پیدا کردهاست یا خیر. در صورتی که جواب مثبت باشد سیگنالهایی ایجاد میشود و جلوی ادامه روند چرخه را میگیرد تا اینکه آسیب برطرف شود و در غیر اینصورت سلول تقسیم نمیشود و اگر سلول نتوانست آن را اصلاح کند غالباً فرایند آپوپتوز (خزان سلولی) اجرا میشود و یا تبدیل به یک تومور میشود.
وقفه اول
اولین نقطهٔ وارسی در انتهای مرحلهٔ G1(نخستین مرحله رشد) قرار دارد دقیقا قبل از ورود به مرحلهٔ S(سنتز) و تصمیم میگیرد که آیا سلول تقسیم شود، کمی بهتاخیر بیفتد یا اینکه به مرحلهٔ استراحت (فاز G0)وارد شود. بسیاری از سلولها در مرحلهٔ G0 باقی میمانند.
همچنین در این وقفه (دیانای) بررسی میشود و اگر آسیب دیده باشد و اصلاح نشود؛ فرایندهای خزان یاختهای اجرا میشود.
وقفه دوم
دومین نقطهٔ وارسی در انتهای G2 (دومین مرحله رشد) واقع است و بسیاری از موارد را کنترل میکند و اجازهٔ ورود سلول را به مرحلهٔ میتوز میدهد یا اینکه سلول را متوقف میکند.
وقفه سوم
سومین نقطهٔ وارسی در مرحلهٔ متافاز در میتوز واقع شدهاست. این نقطه کنترل میکند که آیا سانترومرهای کروموزومها بهطور دقیق به رشتههای دوک متصل شده و در استوا (وسط) سلول آرایش یافتهاند یا خیر.
منابع
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Cell cycle checkpoint». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۲۲ آوریل ۲۰۰۹.