میرزا کاظم آشتیانی

میرزا کاظم شش پسر داشت. چهار پسر ارشد او در سفرنامه‌ی میرزا ابوالحسن ایلچی به روسیه به نام دلیل‌السفرا چنین معرفی شده‌اند:[2]

نام فرزندان او به این شرح است:

1. آقا میرزا موسی معروف به میرزا بابا،[3] چندسالی در عهد فتحعلی‌شاه حاکم کاشان بود[4] و مدتی نیز مقام استیفای کل را داشت.
2. میرزا محمدعلی، متخلص به مایل آشتیانی. از اعیان و معاریف زمان خود و پیشکار محمد شاه قاجار در حکومت آذربایجان بود. او در شاعری مقامی والا داشت. رضاقلی‌خان هدایت در مجمع الفصحا و فاضل خان گروسی در تذکرهٔ انجمن خاقان از او یاد کرده‌اند.
3. میرزا حسین، مدتی وزیر و پیشکار علی‌نقی میرزا رکن‌الدوله پسر فتحعلی‌شاه بود. او مردی خوش خط و ادیب بود و در جوانی با تفنگ خودکشی کرد. پسر او میرزا هدایت‌الله وزیر دفتر از رجال برجسته دوره ناصرالدین‌شاه بود و چندین فرزند داشت. معروفتین فرزند میرزا هدایت‌الله، محمد مصدق است.
4. میرزا حسن مستوفی‌الممالک آشتیانی، جد اعلای خاندان مستوفی‌الممالک‌ها. او در دورهٔ فتحعلی شاه و محمد شاه قاجار و سال‌های اول سلطنت ناصرالدین شاه قاجار منصب استیفای کل و ریاست مستوفیان را داشت. با دختر حاجی محمدصادق کلانتر باغمیشه ازدواج کرد و باجناق عباس میرزا شد. او پدر میرزا یوسف آشتیانی و پدربزرگ حسن مستوفی بود. دخترش نیز با فیروز میرزا پسر عباس میرزا ازدواج کرد.
5. میرزا فضل‌الله، از مستوفیان درجه اول و ملقب به مقرب‌السلطان بود.
6. میرزا عبدالله آشتیانی، از اعیان و ادبا و خطاط و شاعر بود و خلف تخلص می‌کرد. در میانهٔ عمر بر اثر سکته به لقوهٔ دست مبتلا گردید و ناچار دست از خطاطی کشید. او جداعلای خاندان میکده‌ است و سلیمان میکده و غلامعلی میکده از نوادگان او هستند.[5]

یکی از همسران میرزا ابوالقاسم قائم‌مقام فراهانی دختر میرزا کاظم آشتیانی بود.[6]

• عاقلی، باقر. خاندان‌های حکومت‌گر در ایران. نشرعلمی، تهران: ۱۳۸۱.