محمد بن راشد آل مکتوم
شیخ محمد بن راشد آل مکتوم که همچنین به اسم شیخ محمد شناخته می‌شود نخست‌وزیر (رئیس مجلس وزیران) و نایب رئیس امارات متحده عربی و همچنین حاکم دبی است. وی در ۱۵ ژوئیهٔ ۱۹۴۹ در شهر دبی متولد شد. از او به عنوان «معمار دبی نوین» یاد می‌شود.
شیخ محمد بن راشد آل مکتوم | |
|---|---|
 | |
| نایب رئیس و نخست‌وزیر امارات متحده عربی | |
| آغاز به کار ۴ ژانویهٔ ۲۰۰۶ | |
| رئیس‌جمهور | خلیفه بن زاید آل نهیان |
| پس از | شیخ مکتوم بن راشد آل مکتوم |
| دهمین حاکم امارت دبی | |
| مشغول به کار ۴ ژانویهٔ ۲۰۰۶ – تاکنون | |
| پس از | شیخ مکتوم بن راشد |
| اولین وزیر دفاع امارات متحده عربی | |
| مشغول به کار ۱۹۷۱ – ۲۰۰۶ | |
| اطلاعات شخصی | |
| زاده | محمد بن راشد بن سعید بن مکتوم بن حشر بن مکتوم بن بطی بن سهیل آل مکتوم الفلاسی ۱۵ ژوئیهٔ ۱۹۴۹ (۷۱ سال) دبی،  امارات متحده عربی |
| ملیت | امارات متحده عربی |
| همسر(ان) | شیخه هند بنت مکتوم بن جمعه آل مکتومشاهدخت هیا بنت حسین |
| فرزندان | هشت پسر و ۱۳ دختر |
| پدر | راشد بن سعید آل مکتوم |
| پیشه | سیاستمدار |
| دین | اسلام سنی |
| وبگاه | http://www.sheikhmohammed.co.ae |
| لقب(ها) | والاحضرت شیخ محمد |
وی از زمان الحاقش در سال ۲۰۰۶، اصلاحات عمده‌ای در دولت امارات متحده عربی انجام داده‌است، که اولین آن‌ها استراتژی دولت فدرال امارات متحده عربی در آوریل ۲۰۰۷ بود. در سال ۲۰۱۰، او چشم‌انداز ۲۰۲۱ امارات متحده عربی را با هدف «تبدیل امارات متحده عربی به یکی از بهترین کشورهای جهان» تا سال ۲۰۲۱ راه‌اندازی کرد.[1] او عامل رشد دبی به شهری جهانی[2] و همچنین راه‌اندازی تعدادی شرکت بزرگ از جمله هواپیمایی امارات، دی‌پی ورلد و گروه جمیرا است.
شیخ محمد بر توسعه پروژه‌های تحول اقتصادی متعدد در دبی نظارت کرده‌است که از جمله می‌توان به ساخت برج خلیفه، بلندترین ساختمان در جهان اشاره کرد.
او که سوارکاری مشتاق است، مؤسس اصطبل در مالکیت خانواده مکتوم گادولفین وشرکت پروش اسب دارلی است که در شش کشور فعال است. او در سال ۲۰۱۲ اسب ماجی دو پانت را ۱۶۰ کیلومتر دواند و قهرمان استقامت جهان در مسابقات قهرمانی فدراسیون بین‌المللی سوارکاری شد.[3] شیخ محمد در شاعری نیز شناخته شده‌است و به زبان مادری خود - عربی - شعر می‌گوید.[4]او روابط نزدیک و صمیمانه ای با محمد بن زاید ال نهیان ولایتعهد امارت ابوظبی و معاون فرماندهی عالی نیروهای مسلح امارات متحده عربی دارد.[5]
اوایل زندگی و تحصیلات
او سومین پسر از چهار پسر راشد بن سعید آل مکتوم است. مادر او شیخه لطیفه بنت حمدان آل نهیان (دختر شیخ حمدان بن زاید آل نهیان، حاکم ابوظبی) است.[6]
وی از چهار سالگی به‌طور خصوصی زبان عربی و تعلیمات اسلامی را آموخت. سپس تحصیلات ابتدائی را در مدرسه الاحمدیه در دیره گذراند. در ده سالگی به مدرسه الشعب رفت و دو سال بعد به مدرسه متوسطه دبی رفت. پدربزرگ شیخ محمد در ۲ سپتامبر ۱۹۵۸ در گذشت و پدرش به جای او حاکم دبی شد و از آن پس تمهیدات ویژه‌ای را برای آماده‌سازی محمد برای ورود به حکومت در آینده به کار گرفت. در اوت ۱۹۶۸ شیخ محمد به همراه عموزاده‌اش شیخ محمد بن خلیفه آل مکتوم به لندن سفر کرد و در مدرسه زبان بل[7] در شهر کمبریج ثبت نام کرد تا زبان انگلیسی بیاموزد. او پس از آن در مدرسه آموزش Mons Officer Cadet در آلدرشات درس خواند و به عنوان دانش آموز برتر مشترک‌المنافع با شمشیر افتخار قبول شد. او از کودکی به شکار و سوارکاری علاقه داشت.
زندگی شخصی
شیخ محمد در سال ۱۹۷۹ با همسر اولش «حلاوه شریفی از اهالی رودان هرمزگان» ازدواج کرد. شاهدخت هیا بنت الحسین دختر ملک حسین پادشاه پیشین اردن و خواهر ناتنی ملک عبدالله دوم پادشاه کنونی اردن هاشمی نیز در ۱ آوریل ۲۰۰۴ به همسری شیخ محمد درآمد. این دو دختری به نام الجلیله (متولد ۲۰۰۷) و زاید (متولد ۲۰۱۲) دارند. شیخ محمد تولد زاید را در توییتر اعلام کرد.[8]
شیخ محمد رسماً ۲۱ فرزند دارد، ۸ پسر و ۱۳ دختر.
در ژوئیه ۲۰۱۹ وبگاه دیلی بیست گزارش داد شاهدخت هیا بنت الحسین به همراه دو فرزندش (زاید و جلیله) از امارات گریخته و به آلمان پناهنده شده‌است. شیخ محمد در شعری که توسط یکی از نزدیکانش در شبکه اجتماعی اینستاگرام منتشر شد، فرار همسرش را بشدت محکوم کرد.[9][10]
بنا بر اسناد دادگاه عالی بریتانیا، شیخ محمد بن راشد آل مکتوم، حاکم دبی پس از اطلاع پیدا کردن از وجود ارتباط جنسی بین شاهدخت هیا با محافظ شخصی بریتانیایی‌اش، او را بدون اطلاع طلاق داد و به گونه‌ای عمل کرد که به ارعاب و ترساندن شاهدخت هیا منجر شد.[11][12]
زندگی سیاسی
شیخ محمد در ۳ ژانویه ۱۹۹۵ با حکم شیخ مکتوم بن راشد به عنوان ولیعهد دبی منصوب شد.
پروژه‌های عمرانی متعددی زیر نظر وی در دبی اجرا شده‌است که از جمله آن‌ها می‌توان به جزیره‌های نخلی دبی، برج العرب و برج خلیفه اشاره کرد.
شیخ محمد در پی مرگ برادر بزرگ ترش شیخ مکتوم بن راشد آل مکتوم در ۴ ژانویه ۲۰۰۶، بعد از حدود یک دهه حکومت بالفعل به امیری دبی برگزیده شد. طبق فرمول تقسیم قدرت بین ابوظبی و دبی در کشور امارات، شیخ خلیفه بن زاید آل نهیان امیر امارات متحده عربی، شیخ محمد را در همان تاریخ به نخست‌وزیری و نایب رئیسی امارات برگزید و اعضای دیوان عالی امارات نیز موافقت خود را با این انتخاب اعلام کردند.
در آوریل ۲۰۰۷ شیخ محمد یک بررسی استراتژیک از حکومت فدراسیون در هر دو سطح فدرال و دولت محلی اعلام کرد. این موضوع با اعلامیه فوریه ۲۰۱۰ به نام «چشم‌انداز ۲۰۲۱»، یک استراتژی بلند مدت و دستور کار ملی پیگیری شد.
در جهان عرب، شیخ محمد به اعتقاد و حمایت از حقوق زنان و جنبش‌های فمینیستی معروف است. او بر این باور است که توسعه همه‌جانبه جامعه را باید از اِحقاق حقوق زنان و برابر دانستن و برابر ساختن آنان با مردان شروع کرد. در سال ۱۳۸۵ برای نخستین بار در کشور امارات متحده عربی انتخابات پارلمانی برگزار شد و طی آن با حمایت شیخ محمد، حاکم دبی، و فعالین بنیاد زنان امارات از کاندیداهای زن، ۹ تن از اعضای کارزار تغییر برای برابری در امارات متحده عربی (بنیاد زنان دبی) وارد پارلمان کشورشان شدند.
روابط با ایران
به نقل از وبسایت دیپلماسی ایرانی شیخ محمد بن راشد آل مکتوم، امیر دبی در محفلی خصوصی به حاضران گفته بود: «من ایران را دوست دارم. فرهنگ و تمدن آن را دوست دارم و به آن ارج می‌نهم. و به هیچ وجه دوست ندارم در کشورم جایی برای بحث‌های شیعه – سنی وجود داشته باشد.»[13] همچنین برخلاف بسیاری از حکام کشورهای عربی در زمان گفتگوهای هسته‌ای در سال ۲۰۱۴، امیر دبی در مصاحبه‌ای با بی‌بی‌سی خواستار برچیدن تحریم‌ها علیه ایران شد و بر تمایل خود جهت روابط بهتر با ایران تأکید کرد[14] این سخن امیر دبی با واکنش منفی سایر سران اماراتی روبرو گردید[15] همچنین شیخ محمد بن راشد به عنوان نخست‌وزیر امارات متحده عربی برخلاف امیرنشین‌های دیگر به ویژه ابوظبی، از همراه کردن کشورش با تحریم‌های جامعه جهانی علیه ایران خودداری می‌کرد و تا آخرین لحظه بر خلاف دیگر مقام‌های اماراتی تلاش داشت تا تحریم‌ها را علیه ایران اعمال نکند حتی با وجود همکاری نهایی امارات با طرف آمریکایی امیرنشین تحت حاکمیت او، دبی، نهایت همکاری را با طرف ایران داشت[16] وی همچنین نخستین امیر اماراتی است که بعد از انقلاب اسلامی با وجود اختلاف نظر دو کشور راجع به جزایر سه‌گانه، در فوریه ۲۰۰۸ به ایران سفر کرد و با مقام‌های ایرانی از جمله رئیس‌جمهور وقت ایران، محمود احمدی‌نژاد دیدار و گفتگو نمود.[17]
کسب و کارهای کلیدی
شرکت هواپیمایی امارات
- نوشتار اصلی: هواپیمایی امارات
در ماه مارس ۱۹۸۵، پس از اختلاف با گلف ایر بر سر سیاست «آسمان باز» دبی، شیخ محمد رئیس وقت DNATA، موریس فلاناگان، را موظف به راه‌اندازی یک خط هوایی جدید به نام امارات کرد. بودجه راه‌اندازی خط هوایی ۱۰ میلیون دلار بود و پرواز افتتاحیه آن در روز ۲۵ اکتبر انجام شد.[18] شیخ محمد عموی خود، شیخ احمد بن سعید را رئیس شرکت جدید قرار داد. معادل ۷۵ میلیون دلار امکانات و مواد فراهم شد، اما امارات همواره ادعا کرده‌است که هیچ یارانه دیگری در طول رشد نجومی این شرکت در راه تبدیل شدن به یکی از خطوط هوایی پیشرو جهان دریافت نکرده‌است. در سال ۲۰۱۳، امارات بزرگترین سفارش هواپیما در تاریخ را با ۹۹ میلیارد دلار به ایرباس برای هواپیمای A380 اش و بوئینگ برای هواپیمای غول پیکر ۷۷۷ اش ثبت کرد.
دی‌پی ورلد
- نوشتار اصلی: دی‌پی ورلد
در سال ۱۹۹۱، شیخ محمد بندر جبل علی، منطقه آزاد و بندر رشید را برای تشکیل بنادر خودگردان دبی ادغام کرد. در سال ۱۹۹۹، شیخ محمد بنادر بین‌المللی دبی را برای کاوش در تملکات خارج از کشور و قراردادهای مدیریت تأسیس کرد، که در سال ۲۰۰۵ با بنادر خودگردان دبی ادغام شد تا دی‌پی ورلد شکل گیرد. در سال ۲۰۰۶، این شرکت P&O را به ازای ۷ میلیارد دلار صاحب شد. این تملک پس از آنکه تعدادی از سیاستمداران و لابی گران آمریکایی نگرانی خود را دربارهٔ ایمنی شش بندری که توسط دی‌پی ورلد به عنوان بخشی از خرید P&O خریداری شده بود، منجر به «جنجال دی‌پی ورلد» شد. پس از آن دی‌پی ورلد بنادر مورد بحث را واگذار کرد. امروزه دی‌پی ورلد یکی از بزرگترین اپراتورهای ترمینال دریایی در جهان است. این شرکت بیش از ۶۰ پایانه در سراسر شش قاره به کار گرفته‌است.
برج العرب
- نوشتار اصلی: برج العرب
هتل برج العرب بر روی یک جزیره مصنوعی ساخته شد که ساختن آن یک سال به طول انجامید و سپس ساخت و ساز در سطح زمین شروع شد. برج العرب در دسامبر سال ۱۹۹۹ افتتاح شد. این هتل که با طراحی WS Atkins در پاسخ به دستور شیخ محمد برای ساختن یک ساختمان حقیقتاً مشهور ساخته شد، خود را به عنوان لوکس‌ترین هتل جهان نشان می‌دهد.
شهر اینترنت و شهر رسانه دبی
در ۲۹ اکتبر سال ۱۹۹۹، شیخ محمد دستور ساخت شهر اینترنت دبی، یک مرکز فناوری و منطقه آزاد تجاری را اعلام کرد. با ارائه اجاره نامه بلند مدت، مالکیت کامل و دسترسی سریع شرکت‌ها خدمات دولتی، DIC از اولین مستاجران خود در اکتبر ۲۰۰۰ به یک منطقه امروزی رشد پیدا کرد که حدود ۱۵٬۰۰۰ نفر را به کار گماشته‌است.[19] در نوامبر سال ۲۰۰۰ شهر رسانه دبی، یک منطقه آزاد تولید محتوا و رسانه به آن پیوست و در همان منطقه قرار دارد. راه‌اندازی DMC با اطمینان از طرف شیخ محمد در مورد آزادی رسانه‌ها همراه بود. در سال ۲۰۰۷ در پی یک حادثه که در آن روزنامه‌نگاران محلی به افتراء متهم شده و به زندان محکوم شده بودند، او فرمان منع زندانی کردن روزنامه‌نگاران را صادر کرد.[20]
جزایر نخل
- نوشتار اصلی: جزیره‌های نخلی دبی
جزایر نخل توسط املاک نخیل توسعه یافت، که بخشی از دبی ورلد است (یک شرکت هلدینگ سرمایه‌گذاری متعلق به شیخ محمد که همچنین مالک دی‌پی ورلد است). توسعه سه جزایر نخل برنامه‌ریزی شده در پی بحران مالی جهانی سال ۲۰۰۹ متوقف شد. اولین جزیره، پالم جمیرا، تکمیل شده و توسعه یافته، در حالی که احیای زمین دومین جزیره، نخل جبل علی، به اتمام رسیده اما توسعه آن ادامه پیدا نکرده‌است. سومین و بزرگترین نخل، نخل دیره، کوچک‌تر شده و به عنوان جزایر دیره دوباره راه‌اندازی شد.[21]
برج خلیفه
- نوشتار اصلی: برج خلیفه
در ۴ ژانویه ۲۰۱۰، شیخ محمد برج خلیفه، بلندترین ساختمان جهان، را با نمایشی که در آن حدود ۱۰٬۰۰۰ وسیله آتش بازی استفاده شده بود، راه‌اندازی کرد. این برج مرکز توسعه ۲۰ میلیارد دلاری برج‌ها، ساختمان‌ها و خرده فروشی‌های داون تاون دوبای را شکل می‌دهد. شیخ محمد درباره‌اش گفت که این برج «یک دستاورد ملی، یک نقطه عطف تاریخی و یک نقطه عطف کلیدی اقتصادی است. برج خلیفه نه تنها برای اماراتی‌ها بلکه همه عرب‌ها نماد غرور است».
فعالیت‌های فرهنگی
شیخ مکتوم و فرزندانش شیفته شعر و هنرهای سنتی عربی بوده و در پروژه‌هایی برای کمک به کشورهای در حال توسعه همچون مصر اردن فلسطین و یمن مشارکت کرده‌اند.
او به عنوان یک شاعر در گویش عربی مادری خود شناخته می‌شود.[22] شیخ محمد برای اولین بار به عنوان مردی جوان شروع به شعر گفتن کرد. او از نام مستعار سلیت استفاده کرد تا شعر او با نام پسر حاکم آن زمان دبی همراه نشود. او به وسیله شاعره فتال العرب مورد تشویق قرار گرفت. فتال العرب پاسخی برای یکی از اولین اشعار او نوشت که برای یک شاعر ناشناخته غیرمعمول است.
در سال ۱۹۹۸، شیخ محمد مرکز محمد بن راشد برای درک فرهنگی (SMCCU) را راه‌اندازی کرد که یک سازمان غیرانتفاعی با هدف افزایش آگاهی و رفع ابهام در فرهنگ‌های محلی، آداب و رسوم و مذهب امارات متحده عربی است. با شعار «درهای باز، ذهن‌های باز»، SMCCU قصد دارد تا درک متقابل فرهنگی و ارتباط بین مردم محلی امارات متحده عربی و مهمانانی که از آن دیدن می‌کنند یا در آن ساکن هستند را بهبود بخشد.[23]
کارهای خیریه
شیخ محمد بن راشد آل مکتوم برای کمک‌های خیریه‌اش شناخته شده‌است. وی در ۱۹ مه ۲۰۰۷ اعلام کرد که قصد دارد ۱۰ میلیارد دلار آمریکا برای راه‌اندازی بنیاد محمد بن راشد آل مکتوم، یک بنیاد آموزشی در خاورمیانه پرداخت کند.
در سپتامبر سال ۲۰۰۳ وی شهر انسان دوستانه دبی را راه‌اندازی کرد که از آن پس به بزرگترین مرکز تدارکات جهان برای کمک‌های انسان دوستانه رشد پیدا کرده‌است. این مرکز توسط ۹ آژانس سازمان ملل و حدود ۵۰ سازمان غیردولتی و اپراتور تجاری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
علایق ورزشی
شیخ محمد از سنین پایین دربارهٔ شکار و مقدمات سوارکاری آموخت. وی در سال ۱۹۶۷ در اولین مسابقه رسمی خود در نیومارکت حضور پیدا کرد. شیخ محمد امروزه از چهره‌های بزرگ در مسابقات اسب اصیل بین‌المللی و پرورش اسب است. او صاحب دارلی استاد، بزرگترین عملیات پرورش اسب در جهان است که مزارعی در ایالات متحده، ایرلند، انگلستان و استرالیا دارد.
در بازی‌های آسیایی ۲۰۰۶ پسرش راشد طلای انفرادی در اسب‌دوانی استقامت و پسرانش راشد احمد، ماجد و حمدان طلای تیمی استقامت را برنده شدند. برادرزاده‌اش لطیفه برنز پرش نمایشی را برد و دخترش میثا تیم تکواندوی امارات را هدایت می‌کرد.[24][25][26] در سال ۲۰۱۳ زمانی که تیم ملی فوتبال امارات متحده عربی موفق به کسب جام خلیج فارس شد، شیخ محمد به تیم ۵۰ میلیون درهم (۱۳٫۷ میلیون دلار) اهدا کرد. همسر وی ۲۵ میلیون درهم (۶٫۸ میلیون دلار) دیگر اهدا کرد و نوه‌های آن‌ها ۱۲ میلیون درهم (۳٫۳ میلیون دلار) پرداخت کردند.[27]
دارایی
مجله فوربس در ژوئن ۲۰۱۰ ثروت وی را ۱۹ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار تخمین زد. هر چند منابع مختلف ارقام متفاوتی از ثروت کنونی او، از ۴ میلیارد تا ۱۸ میلیارد دلار گزارش می‌کنند.[28][29][30]
پانویس
- http://gulfnews.com/news/uae/government/uae-cabinet-we-want-to-be-among-the-best-countries-in-the-world-by-2021-1.579412
- Sheikh Mohammed and the making of Dubai", Mayo, Nohira, Mendhro and Cromwell, Harvard Business School, March 2010 9-410-063, Page 1, 9.
- Narayan, Satya (25 August 2012). "Mohammed is new world endurance champion". Gulf News. Archived from the original on 5 September 2014. Retrieved 1 November 2014.
- Al Haddad, Amna (December 2011). "Sheikh Mohammed Publishes Poetry". The National. Archived from the original on 28 October 2014. Retrieved 1 November 2014.
- "Mohammad Bin Rashid poem urges Qatar to 'return to GCC'". Zawya. 29 June 2017. Retrieved 10 October 2018.
- رویال آرک
- Bell School of Languages
- «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ آوریل ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۴ مه ۲۰۱۲.
- Sykes, Tom (2019-06-28). "The Ruler of Dubai Condemns His Runaway Wife, Princess Haya, on Instagram—in a Poem". Retrieved 2019-06-30.
- "@sultan41 on Instagram: "عشتی ومتی بعـض الخـطا إسمـه خیـانه ونتـی تعـدیتـی وخنـتـی یاخاینـه اغلـی امانه کشـفـت…"". Instagram. Retrieved 2019-06-30.
- دادگاه عالی بریتانیا: حاکم دوبی دخترانش را ربوده و زنش را تهدید کرده است، بی‌بی‌سی فارسی
- Dubai ruler organised kidnapping of his children, UK court rules, The Guardian
- http://www.irdiplomacy.ir/fa/page/1927412/امیر+دبی+دوستدار+و+پادشاه+بحرین+دشمن+تاریخی+ایران.html
- http://www.bbc.com/news/world-middle-east-25708538
- http://www.fardanews.com/fa/news/317677/پشت-پرده-خبر-جعلی-درباره-جزایر-سه-گانه
- http://www.mop.ir/portal/home/?event/37264/23784/32661/نقش%20امارات%20در%20جنگ%20سرد%20آمریکا%20علیه%20ایران
- http://www.emirates247.com/eb247/news/sheikh-mohammed-to-visit-iran-and-syria-2008-02-17-1.215813
- «داستان امارات». امارات برگرفته شده در اکتبر 2014
- "دربارهٔ DIC". شهر اینترنت دبی برگرفته شده در اکتبر 2014.
- گرینزلند، روی (سپتامبر 2007). «در پی گفته شیخ دبی مبنی بر زندانی نشدن خبرنگاران آزادی مطبوعات افزایش یافت.» روزنامه گاردین. برگرفته شده در اکتبر 2014.
- «نخیل نخل دیره کوچک شده را مجدداً راه‌اندازی می‌کند». گلف نیوز. 8 اکتبر 2013. برگرفته شده در نوامبر 2014.
- «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ مه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۴ مه ۲۰۱۲.
- «دربارهٔ ما». مرکز شیخ محمد بن راشد برای درک فرهنگی. برگرفته شده در نوامبر 2014.
- «Uae Equestrian & Racing Federation». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ مارس ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۴ مه ۲۰۱۲.
- UAE - The Official Web Site - News
- «gulfnews: Shaikha Maitha bound for Beijing Olympics». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ ژوئن ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۴ مه ۲۰۱۲.
- «امارات متحده عربی فاتحان جام خلیج فارس را طلا باران کرد». روزنامه ارب هرالد. برگرفته شده در 25 ژانویه 2013.
- «The Ten Richest Royals of 2017». gazettereview.com.
- «Dubai royalty who are among world's richest men share Instagram and Twitter photos on Tube in London». http://www.mirror.co.uk. پیوند خارجی در
|وبگاه=وجود دارد (کمک) - «Sheikh Mohammed bin Rashid al Maktoum Net Worth». http://www.therichest.com. پیوند خارجی در
|وبگاه=وجود دارد (کمک)
منابع
 |
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به محمد بن راشد آل مکتوم در ویکی‌گفتاورد موجود است. |