قارن
قارَن (معرب کارَن) پسر کاوه آهنگر و یکی از پهلوانان ایرانی شاهنامه و سپهدار ارتش ایران از زمان پادشاهی فریدون تا کیقباد است. وی بسیار دلیر بود و به همین دلیل به او کارن رزمزن میگفتند. مرکب از کار (به مفهوم کار زار و پیکار و رزم) + فتحه و نون که پسوند نسبت است. منسوب به رزم یا منسوب به کاروزار یا جنگجو. وی دارای دختری به نام ویس بود که معشوقه رامین بوده است.[1]
قارن | |
---|---|
از پهلوانان شاهنامه | |
نام | قارن |
نام کامل | قارنرزمزن |
شهرت | قارنکاوگان |
منصب | شاه ری |
نام پدر | کاوه آهنگر |
موطن | کشور ری |
جنگها | |
نبردها | جنگ سلم و تـور |
نبرد اول | تصرّف آلانان دژ |
فرزندان | کشواد، ویس |
نوه | گودرز |
برادر | قباد |
توصیف شاهنامه
نام قارن برای بار نخست زمانی عنوان میشود که سلم و تور برادر کهترشان ایرج را کشته و تاج و تخت ایران را پس از مرگ فریدون بیوارث گذاشتهاند. فرمانداران و شاهکان خرد ایرانی که در این دوران گرد فریدون جمع هستند قارن شاه ری، سام شاه زابل، و تنی چند از بزرگان و پهلوانان ایران نظیر شاپور و شیدوش. فریدون به سفیر سلم و تور که برای بخشش کردار گذشته منوچهر خواستهاند تا جبران کنند، اینگونه پاسخ آورد:
کنون چون ز ایرج بپرداختید | به کین منوچهر بر ساختید | |
نبینید رویش مگر با سپاه | ز پولاد بر سر نهاده کلاه | |
ابا گرز و با کاویانی درفش | زمین کرده از سمّ اسپان بنفش | |
سپهدار چون قارن رزمزن | چو شاپورِ نستوه شمشیر زن | |
به یک دست شیدوش جنگی به پای | چو شیروی شیر اوژن رهنمای | |
چو سام نريمان و سرو یمن | به پیش سپاه اندرون رای زن |
جستارهای وابسته
- قارنوند: یک سلسله در طبرستان
- شاهنامه
- فهرست پهلوانان ایرانی شاهنامه
- نام سرزمینی در روستای قومنجان شهرستان قائنات در استان خراسان جنوبی که به عقیده افراد محلی نام شهری در همین منطقه بوده است و قناتی بسیار قدیمی در همان منطقه.
- نام یکی از امیران تیمور گورکانی که از قائن به همراه او به ساری آمد و برای شهر ساری خدمات زیادی انجام داد و به افتخار او نام یکی از اصلی ترین خیابان های ساری را قارن گذاشتند. و این قارن دستور ساخت مسجد جامع قاین را داده است
پانویس
- مهرالزمان نوبان (۱۳۷۶)، نام مکانهای جغرافیایی در بستر زمان، تهران: انتشارات ما، ص. ۴۹۴، شابک ۹۶۴-۶۴۹۷-۰۰-۴
منابع
- حسین، الهی قمشهای (۱۳۸۶). شاهنامه فردوسی. ترجمهٔ ناهید فرشادمهر. تهران: نشر محمد. شابک ۹۶۴-۵۵۶۶-۳۵-۵.