فهرست ورزشکاران پناهنده ایرانی

در سال‌های اخیر شمار زیادی از ورزشکاران ایرانی پس از اعزام به مسابقات بین‌المللی از بازگشت به ایران خودداری کردند.[1]

نام ورزشکاررشته ورزشیترک ایرانکشور مقصدتوضیحات
پوریا جلالی‌پورتیر و کمان معلولانهلندبرای شرکت در مسابقات تیروکمان به هلند اعزام شده بود، با پایان بازی‌ها از بازگشت به ایران خودداری کرد[1][2]
سامان طهماسبیکشتی فرنگیجمهوری آذربایجانبرنده دو مدال برنز کشتی فرنگی جهان و طلای قهرمانی آسیا[1] کشتی‌گیر در سال ۱۳۸۹ به کشور آذربایجان پناهنده شد.[3]
صباح شریعتی[1]کشتی فرنگیجمهوری آذربایجانبرنده مدال نقره کشتی فرنگی بازی‌های اروپایی[1] کشتی‌گیر در فروردین۱۳۹۸ به کشور آذربایجان پناهنده شد.[3]
راحله آسمانی[1]تکواندوبلژیکآسمانی در سال ۱۳۹۱ به بلژیک پناهنده شد[3]
میلاد بیگی[1]تکواندوجمهوری آذربایجانتکواندوکار که در سال ۱۳۹۳ به کشور آذربایجان پناهنده شد و برنز المپیک ۲۰۱۶ و طلای بازی‌های اروپایی ۲۰۱۵ را به‌دست‌آورد.[3]
سینا بهرامی[1]تکواندوجمهوری آذربایجانتکواندوکار که در سال ۱۳۹۳ به کشور آذربایجان پناهنده شد.[3]
پریسا فرشیدی[4]تکواندوآلمانهمسر کسری مهدی پورنژاد
کسری مهدی پورنژاد[5]تکواندوآلمان
شروین پاکدل[1]قایقرانیپرتغالاز همان نوجوانی استعداد خود را در رشته قایقرانی نشان داد و با تیم ملی قایقرانی به رقابت‌های جهانی زیر ۲۳ سال پرتغال اعزام و ناگهان در فرودگاه ناپدید شد. این ناپدید شدن در حالی رخ داد که وی یک بار از گیت خروج عبور کرده بود. پاکدل ۱۷ ساله دیگر به ایران بازنگشت و مشخص شد که به کشور پرتغال درخواست پناهندگی داده‌است. اما بعدها مشخص شد دلیل ماندن او در پرتغال مسائل درون خانوادگی بوده‌است. خانواده مادری وی در این کشور زندگی می‌کردند و از او درخواست کردند تا در پرتغال بماند. به همین دلیل پدر این قایقران به شدت از فدراسیون قایقرانی شاکی شد و مربی تیم ملی قایقرانی به دلیل همین اهمال اخراج شد اما اظهار داشت که اصلاً از موضوع فرار پاکدل اطلاعی نداشته‌است[6] عضو تیم ملی قایقرانی ایران که در مرداد ۱۳۹۴ به چک پناهنده شد؟ یا ملی‌پوش قایقرانی در مرداد۱۳۹۵ به پرتغال پناهنده شد.[3]
سعید ملاییجودوآلمانقهرمان جودوی ایران پس از مسابقات دیگر به ایران بازنگشت[1] در پی باخت «اجباری» در بازی‌های قهرمانی جهان در توکیو به منظور روبه‌رو نشدن با حریف اسرائیلی، از ژاپن به آلمان رفت[2]
آرش آقاییجودوجودوکار تبریزی تیم ملی ایران و دارنده عناوین قهرمانی آسیا و کارگران جهان در بهمن‌ماه ۱۳۹۷ به عضویت تیم ملی جودوی آذربایجان درآمد. آقایی علت این تصمیمش را این‌گونه اعلام کرد که در سن ۲۵ سالگی و با توجه به عناوینش از سرمربی تیم ملی جودوی ایران خواست تا او را به اردوها دعوت کنند اما با این پاسخ مواجه شد که تیم ملی در حال جوانگرایی است. کشور آذربایجان در چند وهله به او پیشنهاد داد که سرانجام با توجه به این که او نتوانست کادرفنی تیم ملی ایران را برای حضور در اردوهای انتخابی المپیک و جهانی متقاعد سازد به عضویت کشور آذربایجان درآمد[6] جودو کار در۱۳۹۷ به آذربایجان پناهنده شد.[3]
محمد رشنونژادجودوجودوکار ۲۲ ساله ۶۰- کیلوگرم تیم ملی ایران با مشکلات مالی زیادی در راه این ورزش دست و پنجه نرم می‌کرد و حتی مدل‌های خود را به حراج گذاشت. وی در سال ۱۳۹۶ توانست در رقابت‌های قهرمانی آسیا مدال نقره را از آن خود کند. پس از آن به همراه تیم ملی به مسابقات گرندپری هلند اعزام شد اما پس از اتمام مسابقات به کشور بازنگشت. محمدرضا رودکی، سرپرست تیم ملی تلاش زیادی کرد تا او را در هلند بیابد اما موفق نشد و پدر رشنو نژاد ازمشخص شدن وضعیت فرزندش تا سه روز پس از ناپدید شدن خبر داد[6] جودوکار در پاییز۱۳۹۶ به هلند پناهنده شد.[3]

واقعیت این بود که رشنو نژاد به هلند درخواست پناهندگی داد و بیش از یک سال طول کشید تا به تیم ملی این کشور دعوت شود. وی در اولین تورنمنت خود که رقابت‌های اوپن بلژیک بود توانست مدال برنز بگیرد و خیلی زود کشور هلند را از این پناهندگی منتفع سازد.[6]

وحید سرلکجودووحید سرلک در حال حاضر ۵ مدال طلا، ۶ نقره و ۷ برنز را در کارنامه افتخارات بین‌المللی خود دارد. او خیلی زود با مدال نقره جوانان آسیا در سال ۲۰۰۰ نام خود را بر سر زبان‌ها انداخت اما در رقابت‌های جهانی سال ۲۰۰۵ وقتی در اوج آمادگی خود قرار داشت مجبور شد تا عمداً مقابل جودوکار آذربایجانی بازنده باشد تا دور بعد به رقیبی از رژیم صهیونیستی برخورد نکند. همین اتفاق موجب شد تا او نسبت به ادامه کار دلسرد شود و در رقابت‌های جهانی بعدی در رده پنجم قرار گیرد. او پس از کسب این عنوان و سابقه ۱۴ ساله در تیم ملی ایران، در سال ۱۳۸۹ به کشور آلمان مهاجرت کرد و با کسب افتخاراتی دیگر سرمربی باشگاه جودو مونشن گلادباخ شد.[6] عضو تیم ملی جودو در سال۱۳۸۹ به آلمان پناهنده شد.[3]
احسان رجبیجودوایالات متحده آمریکااحسان رجبی در سال ۱۳۸۸ به مسابقات آسیایی جودو سال اعزام شد که توانست با کسب مدال برنز تنها موفقیت تیم ملی جودوی ایران در این دوره از بازی‌ها را بدست بیاورد. چند ماه بعد در مسابقات داخلی اصفهان تست دوپینگ این جودوکار مثبت درآمد اما وی اصرار داشت که در پشت پرده این دوپینگ فدراسیون جودو قرار دارد. پس از آن رجبی درخواست کرد تا در وزن فوق سنگین ۱۰۰+ شرکت کند اما فدراسیون موافقت نکرد و با اطلاع از عدم دعوتش به تیم ملی برای اعزام به بازی‌های آسیایی در سال ۱۳۸۹ به آمریکا مهاجرت کرد و در همان‌جا پناهنده شد. وی عملکرد موفقی در آمریکا داشته و در رقابت‌های بی‌جی‌جی‌پرو کالیفرنیا ۲ مدال طلا بدست بیاورد. همچنین مدال طلای جهانی جوجیتسو و نقره گرنداسلم آمریکا نیز به کارنامه او اضافه شد.[6]
سامان بلاغیبسکتبال با ویلچرعضو تیم ملی بسکتبال با ویلچر ایران، پس از پایان مسابقات جهانی در آلمان از بازگشت به ایران خودداری کرد[2] عضو تیم ملی بسکتبال با ویلچر ایران در تیر۱۳۹۸به آلمان پناهنده شد.[3]
مهدی جعفرقلی‌زادهعضو تیم ملی کاراته ایران در سال۱۳۸۷ به آلمان پناهنده شد.[3]
آروین باقریکاراته
محسن غفارجودوکار در سال۱۳۹۲ به آلمان پناهنده شد.[3]
مجید داداشقهرمان سابق کشتی در سال۱۳۹۴ به آلمان پناهنده شد.[3]
محمد مهدی بی‌نیازکشتی‌گیر تیم ملی در سال۱۳۹۵ به ایتالیا پناهنده شد.[3]
محمدرضا آذرشکیبقهرمان کشتی در فروردین۱۳۹۸ به آذربایجان پناهنده شد.[3]
پیام زرین‌پورملی‌پوش کشتی در سال ۱۳۹۵ پناهنده آمریکا شد.[3]
مهتاب یادگاریداور بین‌المللی ژیمناستیک در سال ۱۳۹۵ به آمریکا پناهنده شد.[3]
مژگان تاجیکقهرمان ایروبیک ژیمناستیک در سال ۱۳۹۵ به سوئد پناهنده شد[3]
امین اربابقهرمان ایروبیک ژیمناستیک ایران که در آبان ۱۳۹۵ به آمریکا پناهنده شد[3] قهرمان ژیمناستیک و ثبت‌کننده حرکات نوین در فدراسیون جهانی نیز روانه آمریکا شده‌است.[7]
سارا خسرویمربی رشته ژیمناستیک در سال۱۳۹۷ به دانمارک پناهنده شده.[3] از مربیان شاخص ایران به همراه همسرش محمد رمضانپور از قهرمانان تیم ملی نیز راهی خارج از کشور شده‌اند.[7]
محمد رمضان‌پورژیمناستیک‌کار در سال۱۳۹۷ به دانمارک پناهنده شد.[3]
احسان خدادادی[7]کاپیتان ژیمناستیک ایران در اردیبهشت ۱۳۹۴ به ترکیه پناهنده شد.[3]
کیمیا مرادیعضو تیم ملی شطرنج دی ۱۳۹۶ به نروژ پناهنده شد.[3]
محمد گرامیعضو تیم فوتبال نوجوانان سپاهان اصفهان.[3]
درسا درخشانیعضو تیم ملی شطرنج بانوان در سال ۱۳۹۴ به انگستان پناهنده شد.[3]
محمود زاویهملی‌پوش رشته نجات غریق در سال ۱۳۹۳ به فرانسه پناهنده شد.[3] عضو تیم ملی نجات غریق و غواصی پس از مسابقه‌های جهانی مون پلیه به ایران بازنگشت و احتمال حضور آن‌ها در کشور فرانسه و گرفتن اقامت دائمی می‌رود.[8][9][10]
پوریا پورابراهیمملی‌پوش رشته نجات غریق در سال ۱۳۹۳ به فرانسه پناهنده شد.[3] عضو تیم ملی نجات غریق و غواصی پس از مسابقه‌های جهانی مون پلیه به ایران بازنگشت و احتمال حضور آن‌ها در کشور فرانسه و گرفتن اقامت دائمی می‌رود.[8][9][10]
احسان رجبیملی‌پوش جودوی ایران در سال ۱۳۸۹ به آمریکا پناهنده شد.[3]
آرزو معتمدیقایقرانیآرزو معتمدی ابتدا می‌خواست یک شناگر باشد اما به دلیل پوشش شنای بانوان قید حضور در این رشته ورزشی را زد. علاقه او به ورزش‌های آبی موجب شد تا به قایقرانی روی بیاورد. با تلاش‌های مستمر به عنوان اولین بانوی ایران سهمیه حضور در رقابت‌های کایاک المپیک ۲۰۱۲ لندن را بدست می‌آورد اما درست قبل از اعزام، فدراسیون بین او و آرزو حکیمی مسابقات انتخابی برگزار کرد و در نهایت آرزو حکیمی به مسابقات المپیک اعزام شد. این اتفاق سرخوردگی شدید معتمدی را به همراه داشت و در سال ۱۳۹۱ با دریافت پذیرش از دانشگاه اوکلاهاما به آمریکا رفت و نتایج خوبی به در رقابت‌های کایاک ۵۰۰ متر و ۱۰۰۰ متر آلمان بدست آورد. در سال ۲۰۱۳ وی توانست در رقابت‌های داخلی آمریکا مقام دوم رقابت‌های ۲۰۰ متر و ۵۰۰ متر را از آن خود کند.[11] رشته قایقرانی فعالیت می‌کرد و در سال ۱۳۹۱ به آمریکا پناهنده شد.[3]
مهدی صیاد حق شمارقایقرانیعضو تیم ملی قایقرانی آبهای آرام ایران و دارنده مجموعه ای از مدالها از جمله 6 مدال طلای آسیایی و 3 مدال نقره آسیایی و 2 مدال برنز آسیا.او در سال ۱۳۸۸ برای شرکت در مسابقات قهرمانی جهان در جمهوری چک با تیم ملی عازم این کشور شده و همان‌جا پناهنده شد. جمهوری اسلامی ایران برای بازگزداندن او تلاشهای بسیاری انجام داده و هنوز موفق به برگرداندن او نشده است.


مینا علیزادهقایقرانیعضو تیم ملی قایقرانی دراگان بوت بانوان ایران بود که وقتی در سال ۱۳۸۸ برای شرکت در مسابقات قهرمانی دراگون بوت جمهوری چک با تیم ملی عازم این کشور بود در میانه راه با ترک تیم ملی به واسطه حضور برادش در آلمان به این کشور رفت و همان‌جا پناهنده و عضو تیم ملی آلمان شد[11] ملی‌پوش قایقرانی در سال ۱۳۸۸ به کشور آلمان پناهنده شد[3]
سعید فضل‌اولیقایقرانیقایقران تیم ملی ایران و دارنده ۲ مدال طلای آسیایی جوانان، ۱ نقره آسیایی جوانان، ۱ برنز مسابقات انتخابی المپیک بزرگسالان، ۲ نقره و ۱ برنز قهرمانی آسیا، ۱ مدال نقره و ۱ مدال برنز زیر ۲۳ سال جهان و ۱ مدال نقره بازی‌های آسیایی اینچئون کره جنوبی در سال ۱۳۹۴ به کشور آلمان پناهنده شد. فضل اولی دلیل پناهنده شدنش را این‌گونه بیان می‌کند که در فدراسیون قایقرانی فقط به دنبال مدال‌آوری و پز دادن با آن بودند و صلاح ندانستم و شرایط را جوری ندانستم که بخواهم در اردوها شرکت کنم چون همه ش حق خوری و رانت و رشوه و اینجور مسائل باعث می‌شد که حق کس دیگری یا حتی حق خودم خورده شود. قایقرانی ایران در این سطح نیست که آن را با قایقرانی دنیا مقایسه کنیم. وی دلیل پیشرفت خود در کشور آلمان را این‌گونه اعلام کرد که از لحاظ فکری بسیار آزاد بوده و تیم ملی آلمان خانواده دوم من است. فضل اولی در سال ۲۰۱۶ توانست در مسابقات قهرمانی کشوری آلمان نفر اول در کایاک تک نفره و نفر دوم در کایاک چهارنفره شد و مسئولان شهر کارلسروهه وی را به عنوان یکی از ۵ ورزشکار برتر این شهر معرفی کردند. اما تا دو سال بعد از مهاجرتش نتوانست در مسابقات رسمی تیم ملی آلمان حاضر شود چراکه طبق قانون ابتدا می‌بایست فدراسیون ایران چنین اجازه‌ای را به او می‌داد اما پس از دو سال به لحاظ قانونی از این قید و بند آزاد شد.[11] عضو تیم ملی قایق‌رانی در مهر ۱۳۹۵ به آلمان پناهنده شد.[3]
محمدحسین ابراهیمیشمشیربازیشمشیرباز تیم ملی ایران در مسابقات سال ۲۰۰۹ از رقابت با حریف اسرائیل بازداشته شد و در عین آمادگی از دور مسابقات کنار رفت. یک سال بعد وقتی تیم ملی شمشیربازی با سفر به فرانسه برای بازی‌های آسیایی گوانگژو آماده می‌شد ابراهیمی اردوی این تیم را ترک کرد و پس از مدتی به کشور هلند رفت و در آنجا پناهندگی گرفت[11] عضو تیم ملی شمشیربازی در سال ۱۳۸۹ به فرانسه پناهنده شد.[3]
ایمان جمالیهندبالتیم هندبال سپاهان اصفهان در سال ۱۳۹۴ به عنوان اولین لژیونر ایرانی به لیگ مجارستان رفت. اما پس از مدتی در این کشور پناهنده شد و پیراهن تیم ملی هندبال مجارستان را پوشید[11] عضو تیم هندبال اصفهان در سال ۱۳۹۳ به مجارستان پناهنده شد.[3]
الشن مرادیشطرنج‌باز که در اسفند ۱۳۹۵ به آمریکا پناهنده شد.[3]
مبین کهرازهبوکسبوکسور که در مهر سال ۱۳۹۸ به اتریش پناهنده شد[3]
صدف خادمبوکسبوکسور در فروردین ۱۳۹۸ به فرانسه پناهنده شد[3][12]
مهدی خدابخشی تکواندو دارنده مدال طلا تکواندو وزن ۸۷ کیلوگرم در مسابقات ارتش‌های جهان ۲۰۱۲ ویتنام، مدال طلا وزن ۸۷ کیلوگرم در بازی‌های همبستگی کشورهای اسلامی ۲۰۱۳ اندونزی و قهرمانی در مسابقات جهانی تکواندو ۲۰۱۵ اشاره کرد. وی در تاریخ ۱۴ آبان ۱۳۹۸ پناهنده کشور صربستان شد.[13]
فرزاد ذوالقدری تکواندو کاپیتان پیشین تیم تکواندوی نوجوانان ایران و نایب‌قهرمان مسابقات دانشجویان جهان در دی ۱۳۹۸ به بلغارستان پناهنده شد.[14]
کیمیا علیزاده تکواندو در دی ۱۳۹۸ اعلام کرد که برای دوری از ریا و تبعیض‌ها در کشوری دیگری جز ایران زندگی خواهد کرد.[15]
نوید زنگنه کشتی آزاد کاناداملی‌پوش کشتی آزاد ایران در وزن ۷۴ کیلوگرم که در ۲۰۱۸ مدال برنز کشتی آزاد زیر ۲۳ سال جهان و در ۲۰۱۹ هم مدال نقره آسیایی را در همین وزن گرفت به کانادا پناهنده شد.[16]
میترا حجازی‌پور شطرنج فرانسهعضو تیم ملی شطرنج ایران بود که در حال حاضر در فرانسه زندگی و تحصیل می‌کند.[17]
علیرضا فغانی داور فوتبال استرالیاداور بین‌المللی فوتبال ایران در ۲۴ شهریور ۱۳۹۸ به استرالیا مهاجرت کرد و به‌طور رسمی داور لیگ برتر استرالیا شد.[18]
محمدرضا فغانی داور فوتبال سوئددر لیگ برتر ایران سوت زده‌است، سال ۲۰۱۶ به فیفا معرفی شد تا ضمن قضاوت در مسابقات جوانان آسیا، جزو فهرست داوران لیگ قهرمانان آسیا و ای‌اف‌سی کاپ قرار بگیرد.[19]
غزل حکیمی‌فرد شطرنج‌باز سوئیسدارای عنوان استادبزرگ زنان است. وی مدتی است که تابعیت خود را به کشور سوئیس تغییر داده و زیر پرچم این کشور در مسابقات بین‌المللی شرکت خواهد کرد. وی در حال تحصیل در زوریخ، سوئیس می‌باشد.[20]
علیرضا فیروزجا شطرنج‌باز فرانسهاستادبزرگ شطرنج ایران است که در سال‌های ۱۳۹۴ و ۱۳۹۷ قهرمان مسابقات قهرمانی شطرنج ایران شد. نام وی در مه ۲۰۲۰ در صدر رده‌بندی شطرنج جوانان جهان قرار دارد.[21][22][23] فیروزجا در دسامبر ۲۰۱۹ اعلام کرد که دیگر با پرچم ایران در مسابقات شرکت نمی‌کند و از زمستان گذشته تاکنون زیر پرچم فدراسیون جهانی مسابقه می‌دهد.[24] وی در سال ۱۳۹۸ همراه با پدرش ایران را ترک کرد و پس از آن در کشور فرانسه زندگی می‌کند.[25]
انوش جعفری گرزینی کشتی‌گیر آلماناین نوجوان ۱۵ ساله ایرانی‌تبار، در فصل ۲۰۲۰–۲۰۲۱ کشتی بوندس‌لیگای آلمان، در ترکیب تیم اصلی و بزرگسالان کشتی آ.اس. فا ماینتس در وزن ۵۷ کیلوگرم روی تشک خواهد رفت. وی در شهر ماینتس آلمان بزرگ شده‌است. وی سابقه کسب عنوان‌های قهرمانی در رده سنی نوجوانان و نونهالان ایالت «راین‌لند فالتس» جمهوری فدرال آلمان را دارد. پدر وی، مهدی جعفری گرزینی، عضو هیئت رئیسه باشگاه کشتی آ.اس. فا ماینتس می‌باشد.[26]
نادره آقایی

ana.press

 کاراتههلندمربی تیم ملی کاراته بانوان ایران.مربی تیم ملی جوانان و نوجوانان در لیگ جهانی اندونزی سال ۲۰۱۵.مربی تیم ملی امید در مسابقات آسیایی سال ۲۰۱۶.مربی تیم ملی امید و بزرگسالان زنان ایران در لیگ جهانی هلند سال ۲۰۱۸.دارنده دو مدال طلای مسابقات آسیایی و بین المللی.مقام اول مسابقات کاپ روتردام سال ۲۰۱۹.دارنده مدرک مربیگری کاراته جهانی و آسیایی.

جستارهای وابسته

پانویس
  1. «یک ورزشکار ایرانی 'پناهنده شد'». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۳ شهریور ۱۳۹۸.
  2. «فدراسیون تیروکمان پناهنده شدن یک ورزشکار ایرانی دیگر را تأیید کرد». رادیو فردا. ۱۳ شهریور ۱۳۹۸.
  3. «فرار ورزشکاران قهرمان ایران چرا؟ لیست ادامه‌دار! امیر محمد شهنوازی».
  4. «اخراج از اردوی تکواندوی زنان به خاطر عینک آفتابی». رادیو فردا.
  5. «اخراج از اردوی تکواندوی زنان به خاطر عینک آفتابی». رادیو فردا.
  6. مهدی عالیشاه. «مروری بر پناهندگی ورزشکاران ایرانی (بخش اول)؛ از حراج مدال‌های رشنو نژاد تا سرخوردگی سرلک از باخت اجباری به رژیم صهیونیستی».
  7. مهدی رستم‌پور (۹ آبان ۱۳۹۵). «ژیمناستیک؛ موج جدید مهاجرت ورزشکاران از ایران». رادیو فردا.
  8. «دو ملی‌پوش نجات غریق به ایران بازنگشتند/ پورابراهیم و زاویه به دنبال پناهندگی». ایسنا. ۲ مهر ۱۳۹۳.
  9. «دو ملی‌پوش نجات غریق ایران در مسابقات جهانی، به کشور بازنگشتند». رادیو زمانه. ۳ مهر ۱۳۹۳.
  10. «دو ملی پوش غریق نجات از فرانسه به ایران بازنگشتند». رادیو فرانسه. ۱۸ شهریور ۱۳۹۳.
  11. مهدی عالیشاه. «مروری بر پناهندگی ورزشکاران ایرانی (بخش دوم)؛ از نادیده».
  12. «صدف خادم، 'دختر تاریخ‌ساز' بوکس فعلاً به ایران برنمی‌گردد». ۲۷ فروردین ۱۳۹۸.
  13. «ملی‌پوش پیشین تکواندو ایران تغییر تابعیت داد/ حضور خدابخشی در صربستان قطعی شد + عکس- اخبار ورزشی - اخبار تسنیم - Tasnim». خبرگزاری تسنیم - Tasnim. دریافت‌شده در ۱۴ آبان ۱۳۹۸.
  14. «فرزند مسئولی که مهاجران را پرچم‌فروش می‌نامید، پرچم عوض کرد». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۱۲ بهمن ۱۳۹۸.
  15. «کیمیا علیزاده در المپیک خارج از پرچم ایران مبارزه می‌کند». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۱۲ بهمن ۱۳۹۸.
  16. نوید زنگنه، کشتی‌گیر ملی‌پوش ایرانی 'به کانادا پناهنده شد'
  17. سال کوچ؛ نگاهی به چهره‌های برجسته ورزش ایران که مهاجرت کردند
  18. مهاجرت داور بین‌المللی فوتبال ایران به استرالیا
  19. محمدرضا فغانی: پناهنده شده‌ام، روزی برمی‌گردم که مردم کشورم آزاد باشند
  20. غزل حکیمی فرد، یک شطرنج‌باز دیگر ایران، تغییر تابعیت داد
  21. «FIDE Online. FIDE Top players - Standard Top 100 Juniors». Fide.com (به انگلیسی). ratings.fide.com. دریافت‌شده در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۹.
  22. «FIDE Online. FIDE Top players - Standard Top 100 Iranians». Fide.com (به انگلیسی). ratings.fide.com. دریافت‌شده در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۹.
  23. علی آخوندان (۳ دی ۱۳۹۸). «نابغه شطرنج و مسابقه بدون نام ایران؛ از 'باید ببازی' تا 'اصلاً نباید بروی'». بی‌بی‌سی فارسی.
  24. غزل حکیمی فرد، یک شطرنج‌باز دیگر ایران، تغییر تابعیت داد
  25. Chess: Iran’s Alireza Firouzja, 16, bypasses ban on playing Israelis
  26. نوجوان ۱۵ ساله ایرانی در کشتی بوندس‌لیگای آلمان

منابع

پیوند به بیرون
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.