طرح مارشال

۹۰ درصد شهر درسدن در جریان بمباران ویران شد

آغاز شکست‌های متوالی آلمان نازی در جبهه‌ها منجر به پیش گرفتن سیاست جنگ تام و در خدمت گرفتن تمام امکانات کشور برای جنگ شد. به این ترتیب بسیاری از شهرها و صنایع آلمان بر اثر بمباران یکسر ویران شدند و در نهایت این کشور در ۹ مه ۱۹۴۵ تسلیم شد.[5] اوضاع دیگر کشورهای اروپایی نیز بهتر از این نبود شهرها، صنایع و کارخانجات لهستان، ایتالیا، انگلستان، نروژ، فرانسه و بسیاری دیگر از کشورها متحمل خسارات و خرابی‌های فراوان شده بود.[6][7] در واقع وضع تاریک اقتصادی و از هم گسیختگی اجتماعی جوامع اروپایی به همراه خطر قریب‌الوقوع همه‌گیری کمونیسم در قاره سبز، انگیزه‌های کافی را در اختیار ایالات متحده برای کمک به بازسازی اروپا قرار می‌داد. جرج اف. کنان دیپلمات بلندپایه آمریکایی دربارهٔ شرایط پس از جنگ و طرح جرج مارشال وزیر امور خارجه وقت ایالات متحده اینطور اظهار نظر می‌کند:

اروپا در وضعیت آشفته‌ای قرار داشت. کسی می‌بایست کاری می‌کرد. اگر او (مارشال) ابتکار عمل را به دست نمی‌گرفت، کس دیگری این کار را می‌کرد.[1]

جرج مارشال وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا (۱۹۴۷–۴۹)

شرایط فیزیکی حاکم بر قاره اروپا، شکست دکترین ترومن و دشواری به توافق رسیدن با شوروی بر سر آینده آلمان، منجر به تشکیل این پروژه آمریکایی در بهار ۱۹۴۷ شد، جرج مارشال و گروه سیاست خارجی کاخ سفید بر آن شدند تا دنیای پسا جنگی بسازند که پاسخگوی تقاضای شهروندان عادی برای سهمی از فواید فردگرایی باشد. آن‌ها معتقد بودند که در همه جای دنیا، انسان مرفه، یا دست کم امیدوار به زندگی در رفاه، به سوی تمامیت‌خواهی جذب نمی‌شود و امکان ظهور مجدد فاشیسم و ناسیونالیسم افراطی را از میان می‌برد. در واقع هدف اصلی ایالات متحده القای امید از دست رفته به مردمان اروپا بود، تا از نفوذ کمونیسم جلوگیری کند، تفاوت عمده این طرح با برنامه‌های مشابه بازسازی این بود که نقش رهبری در فعالیت‌های بازسازی را به اروپائیان واگذار کرد، تا جایی که اهداف برنامه مطابق نظر سنجی‌ها و تحقیقات از پیاده‌سازی الگوی سرمایه‌داری لیبرال آمریکایی به تولد دولت‌های رفاه غیر کمونیستی انجامید.[1]