شدت

شدت یا درتَنویی (به انگلیسی: Intensity) در فیزیک به معنی مقدار توان جابه جا شده در واحدِ مساحت می‌باشد و از راهِ سطحی مفروض و عمود بر جهتِ انتشار عبور می‌کند.[1] در سیستم اس آی یا دستگاه بین‌المللی یکاها؛ یکایِ شدت، وات بر متر مربع (W/m2) می‌باشد.

معمولاً با امواجی همچون صدا یا نور استفاده می‌شود. شدت همچنین می‌تواند در مواقعی که انرژی انتقال می‌یابد، کاربرد داشته باشد. برای نمونه، می‌توان شدتِ انرژی جنبشی فواره‌های آبیاری را محاسبه کرد.

شرح ریاضی

اگر منبع انرژی در تمام جهات انرژی گسیل کند (معادله موج) و هیچ انرژی جذب یا پراکنده نشود، سپس شدت نسبت به میزان فاصله از منبع میدان کاهش می‌یابد. (شدت با فاصله نسبت عکس دارد) این مثالی از قانون عکس مجذور است.

با استفاده از قانون پایستگی انرژی، در صورتی که قدرت منشاء مقداری ثابت باشد:

,

P قدرت گسیل شده، I شدت به عنوان تابعی از مکان و dA دیفرانسیل یک سطح نزدیک که شامل منبع می‌باشد است.

جستارهای وابسته

Table 1. یکاهای نورسنجی اس‌آی
کمیت نماد[نکته 1] یکای اس‌آی نماد بُعد توضیحات
انرژی نورانی Qv [نکته 2] لومن ثانیه lms TJ [نکته 3] در انگلیسی گاهی به یکاها تالبوت می‌گویند
شار نوری Φv [نکته 2] لومن (= cdsr) lm J توان نوری هم می‌گویند
شدت نور Iv کاندلا (= lm/sr) cd J یکی از یکاهای اصلی اس‌آی، شار نوری در هر زاویهٔ فضایی واحد
درخشندگی Lv کاندلا بر متر مربع cd/m2 L2J به این یکا «نیت» هم می‌گویند
شدت روشنایی Ev لوکس (= lm/m2) lx L2J برای نور تابیده‌شده بر یک سطح استفاده می‌شود
گسیل نوری Mv لوکس (= lm/m2) lx L2J برای نور تابیده‌شده از یک سطح استفاده می‌شود
نوردهی Hv لوکس ثانیه lxs L2TJ
چگالی انرژی نورانی ωv لومن ثانیه بر متر۳ lmsm3 L3TJ
اثرگذاری نوری η [نکته 2] لومن بر وات lm/W M1L2T3J نسبت شار نوری به شار تابشی
بازده نوری V 1 ضریب نوری نیز گفته می‌شود
جستارهای وابسته: اس‌آی · نورسنجی · رادیومتری · (Compare)
  1. موسسه استاندارد توصیه می‌کند کمیت‌های نورسنجی با یک "v" (مخفف "visual" یعنی دیداری) مشخص شوند تا از اشتباه‌شدن با کمیت‌های رادیومتری یا فوتون جلوگیری شود.
  2. گاهی نمادهای جایگزین هم بکار می‌رود: W برای انرژی نورانی، P یا F برای شار نوری، و ρ یا K اثرگذاری نوری.
  3. "J" نماد توصیه‌شده برای روشنایی در دستگاه بین‌المللی یکاها است.
یکاهای رادیومتری در اس‌آی

کمیت نماد یکا(ها) در اس‌آی نماد یکا(ها) یادداشت
انرژی تابشی Q ژول J انرژی
شار تابشی Φ وات W توان تابشی که همچنین انرژی تابشی بر یکای زمان نامیده می‌شود
نیرومندی تابش I وات بر استرادیان W·sr1 توان بر زاویه فضایی
تابش L وات بر استرادیان بر متر مربع W·sr1·m2 توان بر یکای زاویه فضایی بر یکای پیش‌بینی شده مساحت مبدا.

که در برخی رشته‌های تحصیلی شدت خوانده می‌شود.

پرتو افکنی-چگالی تابش E, I وات بر متر مربع W·m2 توان بر سطح

بعضی وقت‌ها به اشتباه "شدت" خوانده می‌شود.

پرتو افکنی
M وات بر متر مربع W·m2 توان بیرون آمده از سطح.
تابش-رادیوسیتی J یا Jλ وات بر متر مربع W·m2 نور منتشر شده به‌اضافه بازتاب توان بیرون آمدن از سطح
تابش طیفی Lλ
یا
Lν
وات بر استرادیان بر متر۳
یا

وات بر استرادیان بر متر
مربع بر هرتز

W·sr1·m3
یا

W·sr1·m2·Hz1

عموما بدین صورت اندازه‌گیری می‌شود: W·sr1·m2·nm1


پرتو افکنی طیفی Eλ
یا
Eν
وات بر متر۳
یا
وات بر متر مربع بر هرتز
W·m3
یا
W·m2·Hz1
عموما بدین صورت اندازه‌گیری می‌شود: W·m2·nm1


پانویس

  1. "intensity". Merriam-Webster.com. Retrieved Feb 15, 2015.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.