سوسن سفید

سوسن ‌ها از جمله گیاهان گلدارمی ‌باشند که به خاطر داشتن گل‌های بزرگ و جذاب از نظر اقتصادی اهمیت دارند و یکی از شش جنس عمده گل‌های پیازی هستند که در جهان تولید می‌شوند و چهارمین گل پیازی پس از لاله، گلایول و نرگس است. هر ساله تعداد زیادی از ارقام و دورگهدورگ‌ه‌های مختلف آن توسط بهنژادگران (بخوانید:" به‌نژادی") گیاهی تولید می‌گردد. تولید جهانی گل سوسن در۱۰ کشور متمرکز شده است که کشورهای مهم به ترتیب عبارتند از :هلند با ۴۲۸۰ هکتار (۷۷ درصد)، فرانسه با ۴۰۱ هکتار (۸/۰ درصد)، شیلی با ۲۰۵ هکتار (۴/۰ درصد)، ایالات متحده با ۲۰۰ هکتار (۴/۰ درصد)، ژاپن با ۱۸۹ هکتار (۳/۰ درصد) و نیوزلند با ۱۱۰ هکتار (۲/۰ درصد).[4]

این سوسن‌ها در مراسم دینی زرتشتیان از سالیان دور در جشن خردادگان استفاده می‌شده‌اند و امروزه نیز این مراسم پابرجا هستند به گونه‌ای که از این گیاه به عنوان خردادگان یاد می‌شود که با زمان گل‌دهی این گیاه متناسب است. در کتاب بندهش از گل سوسن به عنوان گل ویژه امشاسپندان بانو «خُرداد» نام برده شده‌است: «... این را نیز گوید که هر گلی از آنِ امشاسپندی است؛ و باشد که گوید: … سوسن خرداد را، ..» که بر این بنیان بهترین نماد برای جشن خردادگان گل سوسن است. معروف‌ترین نمونه‌های گل سوسن نزد ایرانیان سوسن سپید Lilium candidum یا سوسن آزاد است که به نام سوسن ده زبان یا سوسن گل دراز نیز شناخته می‌شود، همچنین یکی دیگر از گونه‌های نادر گل سوسن که بومی برخی مناطق شمالی ایران است، سوسن چلچراغ Lilium lederbourii نام گرفته‌است. در متن پهلوی «خسرو قبادان و ریدکی» بوی گل سوسن سپید، چون «بوی دوستی» توصیف شده‌است.

باتوجه به برخی مراجع دو نسل Lilium candidum و Lilium lederbouri را یکسان می‌دانیم.[5][6]