زندان فشافویه
زندان فشافویه یا مرکزی تهران بزرگ، یک زندان حدود ۳۲ کیلومتری جنوب تهران است. کلنگ احداث این زندان سال ۱۳۷۹ زده شد ولی کار متوقف شد تا این که با اختصاص بودجه و صرف هزینه ۱۲۰ میلیارد تومانی در سال ۱۳۸۸ ساخت آن شروع شد. هدف از ساخت این زندان اردوگاهی ویژه برای محکومان مواد مخدر بود که این گروه را از سایر زندانیان زندانهای استان تهران و استان‌های همجوار جدا کند، اما حالا به عنوان زندان اصلی و مرکزی استان تهران از آن نامبره می‌شود. بعد از اعتراضات دراویش گنابادی در گلستان هفتم، ۴۰۰ تن درویش بازداشتی به این زندان منتقل شدند.
  | |
| موقعیت | حسن‌آباد قم |
|---|---|
| مختصات | ۳۵٫۳۶۲۵°شمالی ۵۱٫۳۲۰۰°شرقی |
| وضعیت | عملیاتی |
| ظرفیت | ۱۷۰۰۰ نفر |
| باز شده | ۲۰۰۹ |
| نام پیشین | زندان فشافویه |
| تحت مدیریت | قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران |
| سرپرست | اصغر فتحی |
| شهر | تهران |
| کشور | ایران |
مشخصات
مساحت کل این زندان ۱۱۰ هکتار است و اردوگاه محکومان مواد مخدر ۷۰ هزار مترمربع زیربنا دارد، زندان دارای ۳۸ سوله می‌باشد که ۲۶ سوله آن شامل ۲۴ اندرزگاه ۳۰۰ نفره است و ۱۲ سوله نیز به بخش پشتیبانی و حفاظت اختصاص دارد. این زندان گنجایش ۱۵ هزار نفر را دارد.
برای ساخت این اردوگاه که از آن به عنوان بزرگترین زندان کشور (ایران) نام برده می‌شود، حدود ۱۵ سال زمان صرف شده‌است.
این زندان بزرگ در منطقه فشافویه شهر حسن‌آباد در جنوبی‌ترین قسمت استان تهران، کیلومتر ۱۲ آزادراه تهران به قم واقع شده‌است.[1][2]
وضعیت نگهداری زندانیان
به گفته نادر فتوره‌چی، بیش از ۵۰ درصد زندانیان قرنطینه معتادان تزریقی و کارتن‌خواب هستند که توان ایستادن روی پا ندارند و به جای انتقال به زندان باید به بیمارستان منتقل شوند. با معتادان، سرقتی‌ها، «کر و کثیف‌ها» و افغان‌ها به معنای دقیق کلمه در بدو امر مثل «حیوان» و «احشام» برخورد می‌شود.[3]
فقدان امکانات پزشکی
امکانات پزشکی کم و اقلام دارویی در این زندان به شدت کم است. برخی زندانیان آزاد شده از وجود بیماری‌های واگیر و غیر استریل بودن محیط بهداری سخن می‌گویند. زندانیان بیمار با تأخیر برای درمان به خارج زندان فرستاده می‌شوند و گفته می‌شود از زندانیان تعهد کتبی گرفته می‌شود که در صورت ارسال به بیمارستان هزینه بیمارستان را خودشان بپردازند.[4]
عدم رعایت قانون تفکیک جرایم
براساس آیین‌نامه سازمان زندانهای ایران، زندانیان جرایم مختلف باید تفکیک شده و زندانیان عقیدتی، سیاسی از زندانیان جرایم عادی در فضای جداگانه نگهداری شوند. اما این موضوع در این زندان نقض می‌شود. بسیاری از زندانیان عقیدتی و سیاسی از جمله دراویش گنابادی برای تنبیه به این زندان فرستاده می‌شوند.
در همین ارتباط، علیرضا شیرمحمدعلی، یک زندانی سیاسی در زندان فشافویه تهران با ۳۰ضربه چاقو به قتل رسید.[5]
تحریم وزارت خزانه‌داری آمریکا و اتحادیه اروپا
در پاییز سال ۱۳۹۸، وزارت خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا زندان فشافویه را به دلیل ارتباط با نقض جدی حقوق بشر مورد تحریم قرار داد.
برایان هوک، نماینده وزارت خارجه آمریکا در امور ایران در مهرماه آن سال خبر داد که زندان فشافویه ایران را در لیست تحریم قرار داده‌اند و دو ماه بعد این تحریم اجرایی شد.[6]
اتحادیه اروپا
در فروردين ۱۴۰۰، اتحادیه اروپا به علت نقض حقوق بشر در ایران، کشتار و سرکوب معترضان در آبان ۹۸ سه زندان جمهوری اسلامی ایران از جمله فشافویه را تحریم کرد.[7]
قتل زندانی در زندان
در تاریخ ۲۰ خرداد ۱۳۹۸، علیرضا شیرمحمدعلی، ۲۱ ساله، زندانی سیاسی در این زندان هدف حمله دو تن از زندانیان بزهکار قرار گرفت و پس از مجروح شدن با ضربات چاقو جان خود را از دست داد.[8][9]
زندانیان عقیدتی و سیاسی
برخی از زندانیان فشافویه، که مدّتی از دوران محکومیت خود را در این زندان گذرانده‌اند به شرح ذیل اند:
جستارهای وابسته
منابع
- خبرگزاری تسنیم - فشافویه اردوگاهی برای کوچ محکومان مواد مخدر از زندانهای تهران
- خبر آنلاین - زندان بزرگ تهران، پذیرای ۱۵ هزار زندانی می‌شود
- «گزارش نادر فتوره‌چی از «جهنم» یا همان زندان فشافویه». ار. اف. ای - RFI. ۲۰۱۸-۰۸-۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۱۶.
- «درویش زندانی در فشافویه: با گال، شپش، ساس و موش همزیستی داریم» (به انگلیسی). ۲۰۱۹-۰۲-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۱۷.
- «ادامه واکنش‌ها به قتل علیرضا شیرمحمدعلی؛ تهیه طرح سپردن مسئولیت زندان‌ها به وزارت دادگستری». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۱۷.
- «تحریم زندان قرچک توسط آمریکا». تابناک.
- «اتحادیه اروپا تحریم‌هایی را علیه ایران اعمال کرد». ایسنا.
- «جزئیات تازه از قتل علیرضا شیر محمدعلی زندانی سیاسی در ایران» (به انگلیسی). ۲۰۱۹-۰۶-۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۱۶.
- Welle (www.dw.com)، Deutsche. «"یک زندانی سیاسی توسط دو زندانی غیرسیاسی به قتل رسید" | DW | 11.06.2019». DW.COM. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۱۶.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Great Tehran Penitentiary». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱ ژوئن ۲۰۱۷.