دهستان لواسان بزرگ

لواسان بزرگ در دامنهٔ رشته کوه البرز و در ارتفاع ۱۶۰۰ تا ۱۸۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد.

لواسان در زبان پهلوی به معنای تیغه کوهی است که محل طلوع خورشید می‌باشد و چنان‌که ناصر خسرو در اوایل سفرنامهٔ خود می‌نویسد: «میان ری و آمل کوه دماوند است مانند گنبدی و آن را لواسان گویند» این نام در ابتدا بر کوه دماوند نهاده شده‌است. لواسان نامی است که بر یک شهر، دو دهستان و یک روستا نهاده شده‌است که به مجموع همه آن‌ها لواسانات می‌گویند.

جمعیت این دهستان در سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ خورشیدی ۶٬۰۳۴ نفر و ۲٬۰۴۵ خانوار ثبت شده‌است.

دانشنامه ایرانیکا درباب زبان مردم لواسان آورده است : مردم لواسان کاسپینی هستند و زبان بومی آمیخته ای از زبان فارسی و زبان‌های کاسپین هست تا جایی که به زبان مازندرانی در روستاهای جنوب شرق لواسان چون وسکاره و ایرا میرسد[1] .گیتی دیهیم در کتاب بررسی خرده‌گویش‌های منطقهٔ قصران به انضمام واژه‌نامهٔ قصرانی آورده است : البته زبان رایج در لالان مانند اوشان، فشم، میگون و لواسان، کاملاً تاتی نیست و زبان مازندرانی بسیار در آن نفوذ یافته است. گویش مردم لالان به گویش روستاهای امامه، زایگان، آبنیک، گرمابدر، میگون و شمشک در قصران بسیار نزدیک است. نفوذ مازندرانی در زبان تاتی قصران به این دلیل است که قصران در گذشته تحت حاکمیت طبرستان قرار داشته اما در تقسیمات کشوری معاصر جزو استان تهران محسوب می‌شود.[2] [3] گویش مردم در چند روستای دهستان لواسان بزرگ شامل ایرا، وسکاره، جورد، آردینه و غیره زبان مازندرانی است . [4]

گردو، سیب، گیلاس،آلبالو، خرمالو، زردآلو، هلو، آلو، انواع انگور، گوجه سبز، توت، بِه، ازگیل و… مهم‌ترین محصولات کشاورزی لواسان بزرگ هستند.

• مسجد جامع امام حسن عسگری: این مسجد به دستور حسن بن زید هنگام دعوت مردم لواسانات به اسلام و مذهب تشیع توسط فردی به نام یحیی ساخته شده که نبیره‌های بانی این بنا پس از قرن‌ها همچنان متولی آن هستند و نام مسجد به مرور زمان با تغییر مذهب مردم از زیدیه به اثنی عشریه از مسجد امام حسن بن زید به مسجد امام حسن عسکری تغییر پیدا کرده‌است.
• سد لتیان که در سال ۱۳۴۲ بنا و در سال ۱۳۴۶ به بهره‌برداری رسیده‌است آبریز آن از جنوب کوه‌های سلسله جبال البرز سرچشمه گرفته و از طرف غرب از دره‌ها و رودخانه‌های منطقه لواسان کوچک و رودبار قصران و از شرق آن از رودخانه‌های لواسان بزرگ وعلایین وکلان از روستاهای چهارباغ ورسنان عبور کرده و وارد سد لتیان می‌گردد بخاطر کثرت جمعیت تهران تونلی به طول ۲۰ کیلومتر از روستای کلان به سد لار احداث و آب سد لاررا به نیروگاه کلان انتقال و پس از توی برق به وسیله تونل ولوله‌هایی با ارتفاع ۳متر به نیروگاه لوارک انتقال داده و بعد از تولید برق از طریق خط سوهانک به تهران ارسال می‌گردد (خلاصه اطلاعات سد لتیان)

• سایت رسمی آن: www.lavasanbozorg.ir می‌باشد .
• لواسان آنلاین

• شهرستان شمیرانات