تنبل (جانور)

نام تنبل به علّت آهستگی و کندی بسیار زیاد حرکات این جانور بر روی این حیوان گذاشته شده‌است که این تنبلی در واقع یک سازگاری متابولیک برای کاهش مصرف انرژی است.

تنبل‌ها همانگونه که از نامشان مشخص است یکی از کندترین موجودات سیاره زمین هستند و نام آن‌ها به نوعی مترادف با تصاویر صحنه آهسته است.

بیشینه سرعت حرکتی آن‌ها ۴ متر در دقیقه است. در حقیقت، تنبل‌ها به قدری کند هستند که خزه روی آن‌ها رشد می‌کند.

البته این جانوران شناگران خوبی هستند و می‌توانند با سرعت ۱۳٫۵ متر بر دقیقه شنا کنند.[1]

بدن آن‌ها بسیار نیرومند است و میزبان انواعی از خزه است که برای زندگی در بین موهای تنبل تکامل پیدا کرده‌اند و به استتار این جانور کمک می‌کنند و خود این خزه‌ها غذای انواعی از حشرات هستند.
جالب است که دمای بدن آنها به نسبت سایر پستانداران کمی پایین‌تر بوده و بین ۳۰ تا ۳۴ درجه متغییر است.
تنبل ها بینایی و شنوایی ضعیفی دارند و برای تغذیه بیشتر به بویایی و لامسه خود وابسته اند.

فسیل یک تنبل غول پیکر در موزه ملی تاریخ طبیعی پاریس ‏(en)‏

تنبل‌ها در راسته کرک‌دارسانان قرار می‌گیرند و نزدیکترین خویشاوندانشان مورچه‌خوار و آرمادیلو است. گونه‌های زنده تنبل همگی زندگی درختی دارند و تقریباً تمام عمر خود را روی درخت می‌گذارند و فقط برای عمل دفع به پایین درخت می‌آیند. اما در گذشته تنبل‌های غول‌پیکر با زندگی زمینی که برخی از آن‌ها تقریباً به اندازه فیل بودند و تنبل‌های دریایی هم وجود داشتند که اکنون منقرض شده‌اند.

تنبل‌ها در دنیا ۶ گونه مختلف دارند که متعلق به دو خانواده‌ی تنبل‌های دو انگشتی (پاها دارای سه انگشت و دست‌ها دارای دو انگشت) و تنبل‌های سه انگشتی هستند. تنبل‌های سه انگشتی رژیم غذایی کم کالری‌ای دارند که صرفاً از برگ چند نوع از درختان تشکیل می‌شود از اینرو ناچارند تا متابولیسم پایینی داشته باشند تا فعالیت‌های حیاتی بدنشان با مشکلی مواجه نشود. اما تنبل‌های دو انگشتی طیف وسیع‌تری از غذاها که شامل میوه‌ها، حشرات، گیاهان و گاهی مارمولک‌های کوچک می‌شود را تغذیه می‌کنند. این دو گروه به هم شبیه‌اند، ولی اعتقاد دانشمندان بر این است که با هم خویشاوندی نزدیکی ندارند.

یک جانور تنبل، حدود ۱۵ ساعت در شبانه‌روز می‌خوابد. در این مدت آرام‌تر نفس می‌کشد، ضربان قلبش کند می‌زند؛ حتی سرعت هضم غذا هم در بدنش کاهش می‌یابد. تنبل‌ها فقط یک بار در هفته غذا می‌خورند.همواره بر روی درختان زندگی می کنند و تنها برای زادآوری ممکن است بر روی زمین بیایند. تنها یک بچه به دنیا می آورند که آنرا تا ۹ ماهگی مراقبت می کنند و در این مدت نوزاد با پنجه های قوی خود کاملاً به شکم یا پشت مادر می چسبد.
در صورتی که خطر جدی ای آنها را تهدید کند تا ۴ متر در دقیقه می توانند جابجا شوند. بهترین روش فرار آنها سقوط در آب و سپس شنا کردن است زیرا در آب شناگرهای بهتری به شمار می آیند و عموماً درختانی که زیر آنها آب وجود دارد را به دیگر درختان ترجیح می دهند.این جانور با کاهش متابولیسم و تقلیل ضربان قلب به یک‌سوم میزان طبیعی، می‌تواند تا ۴۰ دقیقه در زیر آب بماند .[2]

تنبل‌های ماده، معمولاً یک بچه به دنیا می‌آورند. بچه تنبل بعد از تولد به مدّت ۹ ماه روی بدن مادرش در حالت آویزان زندگی می‌کند و به بدن مادرش می‌چسبد و کاملاً به مادرش وابسته است. تنبل‌ها، برای به دنیا آوردن بچه‌هایشان محل زندگی خود را ترک نمی‌کنند و لانه‌ای نیز نمی‌سازند بلکه حیوان ماده از شاخه آویزان می‌شود. وقتی نوزاد تنبل به دنیا می‌آید به سبب پنجه‌های قوی محکم به موهای بدن مادرش می‌چسبد نه ماه دیگر را هم روی بدن مادرش به سر می‌برد. بعد از ۹ ماه می‌تواند روی پای خود بایستد.[3]

دشمن طبیعی تنبل ها عقاب هارپی و جگوار است و در صورتی که در آب سقوط کنند ممکن است طعمه تمساح ها و یا آناکونداها شوند. همگی شش گونه تنبل‌ها در آمریکای مرکزی و جنوبی پراکنش دارند. رده بندی IUCN چهار گونه از تنبل‌ها در دسته کمتر تهدید شده قرار گرفته‌اند، یک گونه در دسته آسیب‌پذیر و یک گونه به شدت در خطر انقراض است. بیشترین تهدید تنبل‌ها در حال حاضر شکار غیر مجاز و تخریب زیستگاه است.

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ تنبل (جانور) موجود است.

• Two-toed Sloth Page در نشنال جئوگرافی
• Three-toed Sloth Page در نشنال جئوگرافی
• Caltech Sloth Page
• دانشنامهٔ آکسفورد
• وبسایت سفرهای شهاب چراغی