تأملی درباره ایران
تأملی دربارهٔ ایران عنوان کتابی سه جلدی از جواد طباطبایی است که تا کنون دو جلد آن در سه مجلد منتشر شده‌است. طباطبایی در این مجموعه سعی در تدوین تاریخ اندیشه در ایرانِ دوران جدید، از صفویه بدین سوی، دارد. او هدف خود را از تألیف این اثر چنین بیان می‌دارد: «این ایران، که مبنای هویت تاریخی ماست، چیست؟ آیا می‌توان این ایران را به عنوان ابژه (Object) - به معنای موضوع یک علم - مورد بررسی قرار داد؟ و دربارهٔ آن نظریه‌پردازی کرد؟ و سرانجام آیا می‌توان این ایرانِ موضوع تأمل فلسفی را به تاریخ جهانی پیوند زد؟»[1] پرسشی که تاکنون با وجود تناقض‌ها و ابهامات متعدد بی‌پاسخ مانده است.
| نویسنده(ها) | جواد طباطبایی |
|---|---|
| زبان | فارسی |
تعداد جلد | سه |
طباطبایی بارها در این کتاب اشاره می‌کند که این کتاب نه «بحثی سیاسی و لاجرم ایدئولوژیکی، یعنی ناظر بر موضع‌گیری در پیکار برای قدرت»، «بلکه کوششی برای بحث دربارهٔ ایران به عنوان «موضوع دانش نوآیینی» است که باید تأسیس شود و اضافه می‌کند «سیاست می‌تواند تابع آن باشد، ولی این بحث تابع قدرت سیاسی نیست.»
مجلدات
جلد نخست
- دیباچه‌ای بر نظریهٔ انحطاط ایران، تهران، موسسهٔ نگاه معاصر، چاپ پنجم ۱۳۸۵.
موضوع کتاب، ارائهٔ طرحی از نظریهٔ انحطاط ایران، آن هم از دیدگاه تاریخ اندیشهٔ سیاسی است.[2]
جلد دوم: نظریهٔ حکومت قانون در ایران
- بخش نخست: مکتب تبریز و مبانی تجددخواهی، تبریز، انتشارات ستوده، چاپ دوم ۱۳۸۶.
- بخش دوم: مبانی نظریهٔ مشروطه‌خواهی، تبریز، انتشارات ستوده، چاپ نخست ۱۳۸۶.
جلد سوم
به بررسی تحولات در اندیشه سیاسی در ایران تا آغاز انقلاب اسلامی خواهد پرداخت. (در دست تهیه)
نقد و بررسی
آثار زیر در نقد و بررسی این اثر نگاشته شده‌اند:
- پرسش از انحطاط ایران (بازخوانی اندیشه‌های دکتر سیدجواد طباطبایی)، علی‌اصغر حقدار، تهران: کویر، ۱۳۸۴
- «تأملی بر عقب ماندگی ما: نگاهی به کتاب «دیباچه ای بر نظریه انحطاط ایران» نوشته دکتر جواد طباطبایی»، حسن قاضی‌مرادی، تهران: انتشارات اختران
منابع
- سخنرانی در سمینار برلین
- حسن قاضی‌مرادی (۱۳۸۲)، «پیش‌گفتار»، تأملی بر عقب‌ماندگی ما : نگاهی به کتاب «دیباچه‌ای بر نظریهٔ انحطاط ایران» دکتر طباطبایی، تهران: اختران، ص. ۱۱، شابک ۹۶۴-۷۵۱۴-۲۷-۱