بهشت فضل
بهشت فضل نام مهمترین آرامستان های شهرستان نیشابور و از جمله معروفترین گورستانهای ایران[1] که در حومهٔ جنوب خاوری شهر نیشابور قرار گرفتهاست.[2] این مجموعهٔ تاریخی-آرامگاهی که به خاطر در میان گرفتن آرامگاه فضل بن شاذان نیشابوری (محدث، متکلم و فقیه قرن سوم هجری)، به نامهای شافضل و شاهفضل نیز شهرت دارد،[3] دربرگیرندهٔ چهاربخش عمدهٔ «باغ آرامگاه فضل بن شاذان نیشابوری»، «آرامستان بهشت فضل»، «گلزار شهدا» و «بوستان و گلخانه فضل» است.[4]
موقعیت جغرافیایی
آرامستان بهشت فضل، در موقعیت جغرافیایی "۲۹′۰۹°۳۶ شمالی و "۰۰′۵۱°۵۸ شرقی؛ در حومهٔ جنوب خاوری شهر نیشابور و در فاصله ۲٫۵ کیلومتری میدان پروفسور صادقی (واقع در منطقه گردشگری خیام) قرار گرفتهاست.[5] این مجموعه که در دهستان دربقاضی بخش مرکزی شهرستان نیشابور واقع شده، با فاصلهای در جبهه جنوبی با روستاهای محمودآباد فضل و حکیمآباد، و در جبهه غربی با تلخک، در جبهه شرقی با دستگرد و در جبهه شمالی با خطوط راهآهن و روستای لکلکآشیان همجوار است.[6][7][8]
مجموعه بهشت فضل
گورستان بهشت فضل در کنار آرامگاه فضل بن شاذان نیشابوری (محدث، متکلم و فقیه قرن سوم هجری) سامان یافتهاست و از همین روی این گورستان به نامهای شافضل و شاهفضل نیز شهرت دارد.[9] مجموعه آرامگاهی-تاریخی بهشت فضل دارای چهاربخش عمده میباشد:
- باغ آرامگاه فضل بن شاذان نیشابوری؛ در بخش میانی مجموعه؛ بقعهٔ آرامگاه فضل بن شاذان نیشابوری، در ظلع جنوبی باغ قرار دارد. دورتادور ضلعهای شرقی، غربی و شمالی محوطهٔ باغ را آرامگاههای خاندانی در میان گرفتهاست. در ضلع شرقی در کنار بقعهٔ فضل بن شاذان، آرامگاههای چندین تن از شخصیتهای سرشناس حوزه علمی دینی قرار دارد.[10] همچنین آرامجای مسلم بن حجاج قشیری نیشابوری، از شخصیتهای معروف علم حدیث و نویسنده کتاب صحیح مسلم در نزدیکی آرامگاه فضل بن شاذان نیشابوری است.[11]
- آرامستان و فضاهای وابسته به آن؛ در بخش شرقی مجموعه؛ این بخش، دارای سردرب ورودی متمایز و به شکل یک دروازه با ورودیهای پیادهرو و سوارهرو است. سالن برگزاری مراسم، گلفروشی، فروشگاه و حجاری است که در محوطهٔ ورودی قرار دارند. قطعهٔ مربوط به درگذشتگان اهالی فرهنگ و هنر، در ضلع شمال غربی آرامستان قرار دارد.
- گلزار شهدا؛ در بخش غربی مجموعه، که محوطهٔ روباز ویژهٔ همایشهای عمومی و بنای یادمان نورعلی شوشتری، در ضلع شمالی و همجوار با بوستان فضل قرار دارد.
- بوستان و گلخانه فضل؛ در شمال مجموعه.
سه بخش باغ آرامگاه فضل بن شاذان، آرامستان بهشت فضل و گلزار شهدا دارای ورودیهای جداگانه میباشند و از ضلع شمالی هر سه بخش یادشده به بوستان فضل، راه دسترسی، وجود دارد.[12]
جستارهای وابسته
- نیشابور
- شهرستان نیشابور
- فهرست گورستانهای مشهور ایران
- فهرست گورستانهای مشهور جهان
- فضل بن شاذان
پانویس
- ایسنا، «معروفترین گورستانهای ایران کدامند؟»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا).
- گوگلمپس، «تصویر ماهوراهای ناحیه بهشت فضل بن شاذان»، Google Maps.
- ایسنا، «معروفترین گورستانهای ایران کدامند؟»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا).
- پیام روزنه، «بهشت فضل، در فهرست معروفترینهای ایران»، روزنه؛ پورتال جامع اطلاعرسانی نیشابور.
- گوگلمپس، «تصویر ماهوراهای ناحیه بهشت فضل بن شاذان»، Google Maps.
- دفتر نقشه و اطلاعات مکانی مرکز آمار ایران، دفتر آمار و اطلاعات استانداری خراسان رضوی، «نقشه دهستان دربقاضی بخش مرکزی شهرستان نیشابور»، درگاه ملی آمار.
- گوگلمپس، «تصویر ماهوراهای ناحیه بهشت فضل بن شاذان»، Google Maps.
- مرکز آمار ایران، «تقسیمات کشوری سال ۱۳۹۴»، درگاه ملی آمار.
- ایسنا، «معروفترین گورستانهای ایران کدامند؟»، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا).
- پیام روزنه، «بهشت فضل، در فهرست معروفترینهای ایران»، روزنه؛ پورتال جامع اطلاعرسانی نیشابور.
- محمود، «رنگ و عرفان»، وبگاه مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.
- پیام روزنه، «بهشت فضل، در فهرست معروفترینهای ایران»، روزنه؛ پورتال جامع اطلاعرسانی نیشابور.
منابع
- ایسنا (۷ فروردین ۱۳۹۳). «معروفترین گورستانهای ایران کدامند؟». خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا). دریافتشده در ١٣٩۶/۰۳/۲۲. تاریخ وارد شده در
|تاریخ دسترسی=
را بررسی کنید (کمک) - دفتر نقشه و اطلاعات مکانی مرکز آمار ایران، دفتر آمار و اطلاعات استانداری خراسان رضوی (۱۳۹۰). «نقشه دهستان دربقاضی بخش مرکزی شهرستان نیشابور». درگاه ملی آمار. دریافتشده در ١٣٩۶/۰۳/۲۲. تاریخ وارد شده در
|تاریخ دسترسی=
را بررسی کنید (کمک) - پیام روزنه (۱۲ شهریور ۱۳۹۳). «بهشت فضل، در فهرست معروفترینهای ایران». روزنه؛ پورتال جامع اطلاعرسانی نیشابور. دریافتشده در ١٣٩۶/۰۳/۲۲. تاریخ وارد شده در
|تاریخ دسترسی=
را بررسی کنید (کمک) - گوگلمپس (۲۰۱۷ میلادی). «تصویر ماهوراهای ناحیه بهشت فضل بن شاذان». Google Maps. دریافتشده در ١٣٩۶/۰۳/۲۲. تاریخ وارد شده در
|تاریخ دسترسی=،|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک) - محمود، سمیر (۲۱ تیر ۱۳۹۵). ترجمهٔ سجاد باغبان ماهر. «رنگ و عرفان». وبگاه مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. دریافتشده در ١٣٩۶/۰۳/۲۲. تاریخ وارد شده در
|تاریخ دسترسی=
را بررسی کنید (کمک) - مرکز آمار ایران (۱۳۹۶). «تقسیمات کشوری سال ۱۳۹۴». درگاه ملی آمار. دریافتشده در ١٣٩۶/۰۳/۲۲. تاریخ وارد شده در
|تاریخ دسترسی=
را بررسی کنید (کمک)