امامزاده محمد محروق
امامزاده محمد محروق یا آرامگاه محمد محروق (یا مزار امامزاده محمد محروق) مربوط به دوره تیموریان و دوره صفویه است و در نیشابور، مجاور آرامگاه خیام واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۹ آذر ۱۳۱۶ با شمارهٔ ثبت ۳۰۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.[1]
| آرامگاه محمد محروق - مسجد محمد محروق | |
|---|---|
 | |
| |
| نام | آرامگاه محمد محروق - مسجد محمد محروق |
| کشور | ایران |
| استان | استان خراسان رضوی |
| شهرستان | نیشابور |
| اطلاعات اثر | |
| نام محلی | امامزاده |
| نام‌های قدیمی | مشهد سلطان علوی شهید |
| نوع بنا | بنای مذهبی. مسجد |
| سال‌های مرمت | ۱۳۶۰ |
| کاربری | آرامگاه |
| دورهٔ ساخت اثر | صفویه |
| مالک اثر | سازمان اوقاف وامور خیریه |
| اطلاعات ثبتی | |
| شمارهٔ ثبت | ۳۰۲ |
| تاریخ ثبت ملی | ۲۹ آذر ۱۳۱۶ |
| اطلاعات بازدید | |
| امکان بازدید | دارد |
| مسجد محمد محروق | |
|---|---|
 درگاه مسجد محمد محروق | |
| اطلاعات اولیه | |
| موقعیت |  نیشابور، ایران |
| دین | مسلمانان |
| شهرستان | شهرستان نیشابور |
| استان | استان خراسان رضوی |
| توضیح معماری | |
| معمار | حیدر علی اردستانی |
| گونه معماری | مسجد |
| سبک معماری | معماری دوره صفویان |
| تکمیل شدن | ۱۵۴۵میلادی |
| گنبد | ۲ |
| مناره | ۲ |
آرامگاه محمد محروق مدفن محمد محروق و ابراهیم بن موسی الکاظم در شهر نیشابور است. بخشی از این آرامگاه مسجد است. پس از کشته شدن محمد بن حسین محروق او را در قبرستان محله تلاجرد در نیشابور دفن کردند. در دوره سلجوقیان بنای بر روی قبرهای این قبرستان بنیان شد که در حمله مغول به نیشابور ویران گردید. ساختمان فعلی در زمان سلطان حسین بایقرا بدستور امیر کمال الدین یکی از رجال معروف بنا گرفت. این آرامگاه با گنبد کاشی کاری و ایوان‌های بلند از ابنیه زیبای قرن دهم هجری به‌شمار می‌رود. کتیبه کاشی معرق ایوان و صندوق منبت و در ورودی آرامگاه از زمان شاه طهماسب اول (قرن دهم‌هجری) است. کتیبه‌ای منظوم که بر سنگی در سمت راست ایوان به تاریخ ۱۱۱۹ ه.ق نقر شده‌است، نشان می‌دهد که در دوران شاه سلطان حسین صفوی، فردی به نام محمدخان در نیشابور به بنای مسجد و مصلا اقدام کرده است. کاشی‌های ازاره آرامگاه از زمان نادر شاه افشار (سال ۱۱۴۵ ه. ق) باقی مانده‌است.
در دوران قاجار فرخ‌سیر میرزا نیرالدوله پسر فتحعلی‌شاه قاجار آرامگاه را بازسازی کرد. [2] در دوران پهلوی، انجمن آثار ملی ضمن تعمیرات‌اساسی، کاشی کاری‌های ایوان و جبهه‌های مختلف آن را مرمت کرد. هم‌چنین در این بقعه یکی از اولاد موسی بن جعفر و تنی چند ار مشاهیر نیشابور نیز مدفون‌اند. این آرامگاه در شمار آثار تاریخی ایران به ثبت رسیده‌است.
آجرکاری‌های ساختمان امامزاده محروق از آثار محمدقاسم اخویان است.[3]
نگارخانه
ورودی آرامگاه محروق
ورودی قدیمی باغی که آرامگاه وی و خیام در آن قرار دارد.
معرق‌کاری سقف آرامگاه محروق
تصویر یکی از ورودی‌های آرامگاه محروق- نمای دیگر از بنای آرامگاه
سراسرنمایی از باغ آرامگاه
https://web.archive.org/web/20200205131930/http://wikifeqh.ir/%25D8%25A8%25D8%25A7%25D
جستارهای وابسته
منابع
- «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.
- «مذاکرات جلسه ۱۲۵ دوره ششم مجلس شورای ملی هشتم تیر ۱۳۰۶».
- خبرگزاری دانشجویان ایران: استاد آجرتراشی کشور، کنار پرویز مشکاتیان آرام گرفت، نوشته‌شده در ۲۳ دی ۱۳۹۸؛ بازدید در ۱۴ فروردین ۱۳۹۹.