یخ‌تاق
یخ‌تاق (به انگلیسی: Ice shelf) که در فارسی سکوی یخی،[1] یخ‌رف،[2] یخ‌سکو، یخ‌پشته و تاقچه یخی نیز نامیده می‌شود، بستری ضخیم و شناور از یخ است و جایی‌که یخچال‌های طبیعی یا یخسارها به سوی کناره‌ها یا سطحِ اقیانوس جریان یابند شکل می‌گیرد. به بیان دیگر یخ‌تاق‌ها، لایه‌های افقی بزرگی از یخ هستند که از یک سو با یخچال‌های روی خشکی پیوند داشته و از سویی دیگر به دریا راه دارند.[3] یخ‌تاق‌ها تنها در جنوبگان، گرینلند و کانادا یافت می‌شوند. در پی گرم‌شدن زمین در میان سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۸، در حدود ۱۵۰۰ میلیارد تن از تاقچه‌های یخی گرینلند از میان رفته که این برابر افزایش میانگین سالانه ۰٫۴۶ میلی‌متر به ارتفاع آب دریاهاست.
یخ‌تاق‌های کانادا
همهٔ یخ تاق‌های کانادا به جزیره السمر چسبیده‌اند و در مدارِ °۸۲ شمالی قرار دارند. یخ‌تاق‌ها عمدتاً بر فشارِ گرانش به سطح رانده می‌شوند.[4]
شکستگیِ یخ‌تاق‌ها
در چند دههٔ گذشته، یخچال‌شناسان کاهشِ مداومِ یخ‌تاق‌ها در اثرِ ذوب یا تجزیهٔ کاملِ برخی از لایه‌ها را مشاهده کرده‌اند.[5]
جستارهای وابسته
پانویس
- فرهنگ جامع علوم زمین، انتشارات فرهنگ معاصر
- «رَف‌یخ» [علوم جَوّ] هم‌ارزِ «ice shelf, shelf ice, barrier»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر یازدهم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۱۴۳-۴۵-۳ (ذیل سرواژهٔ رَف‌یخ)
- سنایی، احسان، رؤیای سرزمین سبز و کابوس یک زمین سرد، در: رادیو زمانه. تاریخ انتشار: ۲۴ آبان ۱۳۸۸. بازدید: نوامبر ۲۰۰۹.
- Greve, R. ; Blatter, H. (2009). Dynamics of Ice Sheets and Glaciers. Springer. doi:10.1007/978-3-642-03415-2. ISBN 978-3-642-03414-5.
- "Antarctic ice shelf 'hanging by thread': European scientists". July 10, 2008. Yahoo! News.
پیوند به بیرون
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ یخ‌تاق موجود است. |
 |
اخبار مرتبط در ویکی‌خبر: Ice shelf breaks free in Canadian Arctic |
- https://web.archive.org/web/20040821010250/http://www.antdiv.gov.au/default.asp?casid=1547 - from the Australian Antarctic Division
- http://nsidc.org/quickfacts/iceshelves.html - from the U.S. National Snow and Ice Data Center
- http://www.cnn.com/2006/TECH/science/12/29/canada.arctic.ap/index.html - CNN story about the Canadian Ayles ice shelf break up in August 2005
- https://web.archive.org/web/20170801182746/http://ice-glaces.ec.gc.ca/ - from the Canadian Ice Service
| سرفصل‌های اصلی |
|
|---|---|
| مناطق جغرافیایی |
|
| آبراه | |
| کاشفان مشهور |
|
| |
| گونهها | 
 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| کالبدشناسی | |||||||
| فرایندها | |||||||
| اندازهگیری | |||||||
| رابطه با آتشفشان | آتشفشان زیریخچالی · انفجار زیریخچالی · سیل یخچالی · آتشفشان تخت | ||||||
| زمینچهرههای یخچالی |
| ||||||
رده:یخچال‌های طبیعی | |||||||